'SAVAŞSA SAVAŞ'
''Çin, geçtiğimiz yıl ABD'den yaklaşık 3.6 milyon ton LNG satın almıştı. Böylelikle ABD, Çin'e bu tip yakıt sağlayan ülkeler sıralamasında Katar'ı geçerek Avustralya'dan (4.8 milyon ton) sonra ikinci olmuştu.
Ancak bu yıl ABD'nin Çin'e LNG ihracatı sürekli geriledi ve ağustos ayında 1 milyon tonu geçmedi. Buna rağmen Çin gaz ithalatını yüzde 17 artırdı.
Washington, eylül ayında, 300'den fazla Çin ürününe yüzde 25'lik ek vergi getirmişti. Buna yanıt olarak Çin, ABD mallarına vergileri artırmıştı. Bunlardan biri de, yüzde 10 ek vergi uygulanan LNG olmuştu. Çin Ticaret Bakan Yardımcısı Wang Shouwen, ülkesine karşı uygulanan vergilerden öncelikle ABD'li LNG ihracatçıların etkileneceği sözünü vermişti.
Anlaşılan o ki, bu boş bir tehdit değildi. Pekin, ABD'deni LNG ithalatını tamamen durdurdu.
'AĞIR DARBE'
Pekin'in gaz saldırısı ise Washington'a daha pahalıya mal olabilir. Öncelikle Amerikan ihracatçılar büyük paralar kaybetmiş oluyor, zira Thomson Reuters'ın hesaplamalarına göre, geçen yıl Çin'e LNG sevki her ay yaklaşık 1 milyar dolar kazandırıyordu.
İkincisi, ABD en umut verici piyasaya erişimi kaybetmiş oluyor. Uluslararası Enerji Ajansı'nın (UEA) değerlendirmelerine göre, Çin çok yakında Japonya'yı geride bırakarak dünyanın en büyük gaz ithalatçısı durumuna gelecek.
Londra merkezli Oil & Money konferansında konuşan UEA İcra Direktörü Fatih Birol, "Bu önümüzdeki ekim veya kasım aylarında gerçekleşecek. Gelecek yıl ise Çin ile Japonya arasındaki fark daha da büyüyecek" diye açıkladı.
Üçüncüsü, Washington'un LNG üretimiyle ilgili stratejik planları risk altında kalacak. UAE'ye göre, önümüzdeki 5 yılda piyasadaki LNG arzı büyüyecek. Bu büyümenin yüzde 75'i ABD'ye denk gelecek.
Ancak ABD'nin planları büyük ölçüde Asya pazarı üzerine kurulu. Çin pazarının kaybedilmesi bu planların sonunu getiriyor.
Edison danışma şirketine göre, Amerikan LNG'nin Çin'e ihracatının durması yüzünden Louisiana Eyaleti'nde yıllık 8 milyon ton kapasiteli Magnolia LNG fabrikasının yapımını anlamsız kılıyor. Diğer üretim kapasitelerin oluşturulması da soru işaretleri yaratıyor.
İhracata yönelik projelerin durması, ABD'nin iç piyasasında gaz fazlalığına yol açacak. Bu da LNG şirketlerinin gelirlerini etkileyecek ve onları üretimi kısmaya zorlayacak. Edison, bu durumun, yatırımcıların Amerikan gaz sektörüne ilgisini soğutacağı uyarısında bulundu.
'RUSYA KAZANIR'
WoodMakcenzie danışma şirketinden Gilles Farrer, "Çin'in Amerikan LNG ithalatını durdurması, ABD ile rekabet eden ve Çin pazarını hedefleyen ülkelerin ekmeğine yağ sürüyor. Bunların başında Rus doğalgaz boru hattı projeleri geliyor" yorumunda bulundu.
Halihazırda Suudi Arabistan'ın Çin'e sağladığı LNG'nin fiyatı bin metreküp başına 470 dolar. Rus boru hattından akacak gaz 1.5-2 kat daha ucuz olacak.
'EN BÜYÜK PAZAR'
20 Aralık 2019'da açılması planlanan Sibirya'nın Gücü boru hattının kapasitesi yıllık 38 milyar metreküp olacak. Bu, Çin'in her yıl ithal ettiği LNG'den 8 milyar daha fazla edecek.
Yine de Rus doğalgazın Çin pazarında tamamen LNG'nin yerini alması beklenmemeli.
Öncelikle Pekin, sevkiyatları çeşitlendirme ilkesine sıkı sıkıya bağlı kalacak, yani tamamen politik sebeplerden dolayı diğer ülkelerden de gaz alımını sürdürecek.
İkincisi, Çin'in mavi yakıta ihtiyacı, gaz sevkiyat altyapısının kapasitesinden çok daha hızlı büyüyecek.
Uzmanların görüşüne göre, 2030'da Çin'deki gaz tüketimi ikiye katlanacak ve yıllık 480 milyar metreküpe ulaşacak.
Çin Başkanı Şi Cinping'in, geçtiğimiz eylül ayında, Doğu Ekonomik Forumu sırasında, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile gerçekleştirdiği görüşme sırasında, yıllık 30 milyar metreküp kapasiteli Sibirya'nın Gücü-2 doğalgaz boru hattının yapımının başlaması için gereken tüm formalitelerin en kısa sürede çözümlenmesi emrini vermesi tesadüf değil.
Ancak bu bile yetmeyebilir. Gazprom'un değerlendirmelerine göre, 2035'te Çin'in Rus doğalgazına ihtiyacı 80 ilâ 110 milyar metreküpe ulaşabilir. Yani büyük ihtimalle üçüncü boru hattına da ihtiyaç olacak''.