'Gazze'de 'para sizden, yetki benden' şeklinde bir Trump Planı var'

“Aslında deyim yerindeyse ‘dananın kuyruğunun koptuğu yer’ pratikte olacak. Şimdi biz sadece metin üzerindeki şeyleri konuşuyoruz. Yani 20 maddelik plana bakıyorsunuz. Burada biliyorsunuz uluslararası istikrar gücünden bahsediliyor. Ne olduğu belli değil. Tek bilinen bir başkanlık konseyi kurulacak. Bunun başında da Trump olacak. İçeriği daha belli değil. İslam ve Arap dünyasından da olacağı ifade edildi, oda henüz belirsizliklerini koruyor. Diğer taraftan bu istikrar gücüne baktığımızda daha çok Hamas’ın ihlal edip etmediğini denetlemek amacıyla kurulan bir istikrar gücü olarak görünüyor. Yani burada İsrail’in herhangi bir şekilde denetlemesi gibi bir durum yok. Taraflar demesi bile önemli değil. Ama bu istikrar gücünde kimlerin olacağı da çok önemli. Biliyorsunuz İsrail Türkiye'nin bu gücün içerisinde yer almasına çok ciddi anlamda karşı çıkıyor. Arap ülkelerine, diğer ülkelere bir şey demiyor. Sadece Türkiye'nin olmasını istemiyor. Netice olarak baktığımızda bunun pratikte hayata geçirilmesi biraz zor gözüküyor. İçişleri Bakanı Sayın Hakan Fidan'ın sürekli vurguladığı bir nokta var; bu istikrar gücünün nasıl görevlendirildiği de önemli. Trump tarafından, İsrail tarafından baktığımızda bu istikrar gücünün görevi şu olacak; Hamas'ın silahlarını toplayacak bir toplayıcı gibi; ikincisi, Hamas'ın kazmış olduğu ya da varlığını sürdürdüğü tünelleri yok edecek. Peki diğer taraftan baktığımızda İsrail'in saldırılarını önlemek konusunda nasıl olacak? İsrail bu güce saldırdığı zaman bunun İsrail'e karşı maliyeti ve müeyyedesi ne olacak? Çünkü bilindiği üzere 1701 No’lu kararla Lübnan'ın güneyinde bulunan Birleşmiş Milletler Barış Gücü geçen sene sürekli saldırıyla karşı karşıya kaldı. 48 ülkeden oluşuyor, 10 binden fazla asker var, barış gücü var. Türkiye de orada mevcut. Ama İsrail tarafından saldırı düzenlendi ve saldırı düzenledikten sonra ‘İsrail BM barış gücüne saldırı düzenledi’ Yani Birleşmiş Milletler kabul etti. Şimdi bu istikrar gücünün Birleşmiş Milletler kararıyla alınması önemli. Ama eğer bir saldırı olursa Birleşmiş Milletler'in istikrar gücüne karşı mı olacak, yoksa tamamen garantör ülkelere karşı mı olacak? Şimdi bunların hepsi tartışma noktası. Türkiye'nin şerh düşmesinin arkasında şu var; Türkiye burada bir istikrar oluşsun ve iki tarafta denetlensin; hiç kimse kimseye kayırmasın, burada eşit bir denge oluşsun istiyor. ‘İsrail saldırırsa hiçbir şey olmasın. Hamas tarafından herhangi bir kımıldama olduğu zaman Hamas'a karşı müeyyidelerin başlaması’ olmaz. Trump çok net bir şekilde tehdit etti; ‘Ben gerektiği zaman söylerim İsrail Gazze’ye tekrar geri dönecek’ diyor. Bütün bunlara baktığımızda ki saldırılara devam ediyor. Bugüne kadar birçok ihlal söz konusu. İsrail'in ve İsrail'in yaptığı hiçbir anlaşmaya, ateşkese uymadığının da aldığını çizmek lazım. Maalesef Birleşmiş Milletler’in bu güvenlik konseyi kararı biraz İsrail'i aklama kararı gibi geldi bana.

Ben açık söyleyeyim ateşkes olmasından yanayım. Ne olursa olsun oradaki siviller çocuklar hayatını kaybetmesin diyorum. Ama uygulamada çok iyimser değilim. Bu şekilde olacağı için söylüyorum. Asıl mesele şurada; biz bunu sadece Netanyahu ile sınırlandırıyoruz. Hayır, burada sadece İsrail ve Netanyahu olmayacak. Bu barış planına sadık kalması gereken bir taraf daha var; Amerika Birleşik Devletleri ve Trump. Trump İsrail üzerinde, Netanyahu üzerindeki baskısını sürdürmesi gerekiyor ki başarılı olsun. Yoksa Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararıyla başarılı olacağı anlamına gelmiyor. Sadece taraflara bir uluslararası güvence vermek için yaptılar bunu. Başka bir şey de değil açıkçası.”

“Şunun altını çizeyim; Arap dünyası uzun bir süredir Filistin dosyasını uluslararası platformlarda tartışılmasını istiyor. Yani İsrail ile normalleşmeleri ve İsrail ile normalleştikten sonra Filistin dosyasını çok benimserlerse Amerika ile karşı karşıya gelecekler ve bunu da istemiyorlar. Ancak geçtiğimiz 9 Eylül bence bir dönüm noktası oldu. Körfez ülkeleri özellikle başta Suudi Arabistan olmak üzere Arap dünyası hep İran'ı tehdit olarak algılamıştı. Yani ‘İsrail mi İran mı’ dediğiniz zaman hemen İran diyorlardı, içlerinde bulunan Şii mezhebinden dolayı. Ama 9 Eylül'den sonra aslında en büyük tehdidin İsrail olduğunu anladılar. Amerika'ya rağmen İsrail Doha'ya saldırdı. Doha'nın bir özelliği daha var; Amerika'nın en büyük hava üssü Ortadoğu'da Katar'da. Katar topraklarının yüzde 20'si Amerikan üssü veya çevresiyle sarılı Amerikan toprağı olarak kabul edilen bir yapıda. Şimdi neden bunu söylüyorum? Muhammed bin Selman bir veliaht biliyorsunuz. Ama sanki kralmış gibi karşıladılar. Resmi olarak baktığınızda normalde uygulanan protokol devlet başkanlarına uygulandı. Ama bunu veliaht prense uyguladı. Yani düşünün bir ülkenin savunma bakanı geliyor, siz onu devlet başkanı olarak karşılıyorsunuz.

Trump'ın iki tane önemli planı var; birincisi Arap dünyasını ve Körfez ülkelerini kaybetmek istemiyor. Yani Körfez ülkeleri 9 Eylül'den sonra ‘Sen bize o kadar güvenlik güvencesi verdin. Bizi NATO'dan sonra stratejik müttefik olarak gördün. Ama ona rağmen İsrail saldırdı, sen bir şey yapmadın’ diyorlar. Şimdi güven tazelemek için bu karşılamayı yaptığını düşünüyorum ve Çin ve Rusya'ya kaymamalarını istiyor. 9 Eylül'den sonra hem Arap basını hem Körfez basınında şunu sorguladılar; ‘Biz Amerika'ya çok güvendik, o zaman alternatifimiz Rusya ve Çin olabilir’ diye. Yani bunu birçok yazar da yazdı, akademik camia da bunu tartıştı. Siyasiler de her ne kadar dolaylı da olsa dile getirmeye çalıştılar bu ülkelerde. O yüzden Trump bu nedenle dikkat ederseniz bir veliaht değil bir kral olarak protokol karşılaması hazırladı. İkinci nokta, para. Sürekli zenginliklerine vurgu yapıyor. Mesela Şarm el Şeyh’te bile. ‘Birleşik Arap Emirlikleri’nde çok para var’ diyor. Sürekli söylemek de insanları irrite ediyor. Düşünün, kendinizi Suudi Arabistan yerine koyun. Sadece para gözüyle bakması, devlet gözüyle de bakmaması çok aşağılayıcı bir şey. Biliyorsunuz Suudi Arabistan'ın ABD'ye 6 milyar dolar yatırım sözü vardı. 1 trilyon dolara çıkardı. 300 Amerikan tankı sattı. F-35'leri satacağını söyledi. Güvenlik anlaşmalarında bu 1945'te Roosevelt'la yapılan, o zaman bugünkü kralın babası, yani Abdulaziz'le beraber Kızıl Deniz'deki Amerikan savaş gemisinde yapılmıştı. Anlaşma da güvenlik anlaşmasıydı. Yani Amerika petrole karşılık Körfez Ülkelerini hem savunacak hem de güvenliğini sağlayacaktı. Muhammed bin Selman'ın bu son ziyareti bence bir dönüm noktası oldu. Çünkü o 80 yıl önceki güvenlik anlaşmasını revize ettiler. NATO'nun 5. maddesi gibi bir madde de eklemiş oldular. NATO'nun dışında bir stratejik müttefik olarak görmeye başlayacaklarını söylediler. Ve burada yeniden bir güvenlik anlaşması, yeniden dediğim de revize ederek yaptıkları bir reform meselesidir. Ve buradaki güven bunalımı da ortadan kaldıracak.”