Tugay Toydemir: Kayıt dışı komisyon ekonomisine bağlı bir ekosistem oluştu

Bu düzen ciddi vergi kaybı, kayıt dışı istihdam ve kalite erozyonu demektir. Büyük mağazalar yüzde 50’leri aşan komisyonlar yüzünden nefes alamıyor. Taksiciden otel resepsiyonuna kadar kayıt dışı komisyon ekonomisine bağlanan bir ekosistem oluştu. Bu da ülkenin turizm itibarını zedeliyor.

Valilik genelgeleri, yaka kameraları, gizli çekimler ve saha kontrolleri elbette caydırıcıdır ancak bunlar bataklıktaki sivrisineklerle uğraşmaktır Maliye, Çalışma, İçişleri ve Dışişleri Bakanlıkları ortak bir çerçeve oluşturmalı. Turizm Bakanlığı da sürecin kolaylaştırıcısı olmalı. Vergi idaresi, kolluk birimleri ve yerel yönetimler arasında ortak bir bildirim izleme sistemi kurulursa, kayıt dışı komisyon trafiği daralır. Fiyatlar gerçek maliyete yaklaşır, mağaza ve işletmeler sürdürülebilir fiyat politikası uygulayabilir.

Girdi maliyetleri çok yüksek, döviz gelirleri baskılı. Yabancı misafir, iki yıl önce 100 dolara konakladığı otele 150 dolar verince rakip destinasyonlara kayıyor. Mısır’dan Yunan adalarına güçlü bir rekabet var. Kaliteli hizmet ve gerçekçi fiyatla ayakta kalabiliriz. Üç dil bilen bir resepsiyonisti 40 bin liraya tutamıyoruz başka sektörler kapıyor. Kalite kaybı doğrudan hizmete yansıyor.