Hasan Erel: ‘Donald Trump, kendi kıtasına sahip çıkma üzerinde politikasını kurguluyor’

Trump’ın atadığı yeni Dışişleri Bakanı Marco Rubio, geçtiğimiz günlerde bir açıklama yaptı. Açıklama Türk basınında pek yer almadı ama son derece önemiydi. Rubio, ‘Dünyanın tek hâkimi gibi davranmamız, tek kutuplu bir dünya gibi davranmamız sürdürülemez. Soğuk Savaş döneminde bize böyle bir misyon yüklendi ama artık böyle bir misyonumuz yok. Artık Amerika’nın çıkarlarına bakacağız ve ilk önce Amerika diyeceğiz’ dedi. Trump’ın sloganı da “Önce Amerika”. Bu aslında küreselcilere karşı bir slogan. Amerika’nın içerisinde etkili olan bir slogan ama Trump ve ekibinin dünyaya bakışı açısından Amerika’nın bir geri çekilme dönemi. Trump’ın NATO’dan çıkacağına dair yaptığı eski açıklamalar ve Avrupa’yı sırtında taşımayacağına dair yaptığı açıklamalar geri çekilme dönemiyle ilgili. Amerika realiteye uymaya çalışıyor. Dünyayı tek başına yönetemediği ve bütün gidişatı etkileyemediğini görüyorduk. Çok kutuplu dünya 2008 yılından beri bir şekilde var. Her gün gelişmeleri izliyoruz. İkinci Trump yönetimi bunun tescili oldu. Eli daha güçlü bir şekilde geldi. USAID’in kapatılmasını saydığımı bu durumlara bağlıyorum. NATO’nun giderek gerileyeceği bir döneme gidiyoruz. Donald Trump; Kanada, Meksika, Grönland, Panama’ya göz koydu. Hepsi batı yarımkürede yer alıyor. Donald Trump, kendi kıtasına sahip çıkma üzerinde politikasını kurguluyor. Çin ile ticaret savaşına girmişti. İlerleyen dönemde eli daha da güçlendiği zaman Çin ile hesaplaşma içerisine girebilir. Bizim açımızdan güzel bir gelişme USAID, Soros tipi STK’ları fonluyordu. Ukrayna medyasının büyük çoğunluğu USAID fonladı. BBC ve Politico da fonlanan kuruluşlar arasında yer alıyor. Hiç kimsenin bilmediği InterNews Network diye bir oluşum var. Bu oluşum 4 bin 291 medya kuruluşu ile çalışıyormuş. Bir yılda 778 milyon kişiye ulaşan ve 5 bin saate yakın yayın üreten 9 binden fazla gazeteciyi eğiten ABD hükümeti tarafından finanse edilen gizli bir STK olarak geçiyor. 500 milyon dolara yakın bir para ödenmiş. Bu kurulun görevi ise sansür. Ana akım çizgiye uymayan görüşlerin sansürlenmesi gibi bir görevi var. Bizdeki gibi basını susturmak için yardı ve adliyeden çok dolar kullanmışlar.

Paranın nerelere nasıl gittiğini, nasıl kontrol edildiğini biliyor. Elon Musk da paranın nasıl kontrol edileceğini biliyor. USAID'i de kapattıran Elon Musk oldu. Pantagon son 20 yılda 7 kere denetime girmişti. Denetimden de çıkamamıştı. Pentagon'un hesap verilemeyen bir muhasebe sistemi var. Gazze de ateşkesi Trump sağladı ama orada farklı bir şeyler dönüyor. Netanyahu ile çok güzel pozlar verdiler. Netanyahu'nun Trump'a hediyesi bir jest mi yoksa tehdit mi? İlginç bir durum var orada. Trump, Gazze Amerika'nın olacak dedi. Trump bence Netanyahu'nun elini kolunu bağlamaya çalışıyor. Adeta bilek güreşi yapıyorlar. Görünmez bir çekişme mi var? İsrail'in bir endişesi var. Trump'ın İsrail'le fazla muhabbeti biraz şüpheli geliyor. İleride ne olacağını kestiremiyorum. İsrail ve Amerika arasındaki ilişkilerin sanıldığı kadar pırıl pırıl olduğunu düşünmüyorum.