‘Trump’ın planı, Amerikan bürokrasisini Demokratlardan arındırmayı öngörüyor’

“Demokrat Parti için epey zor günler başladı münazaradan beri. Amerikan seçim münazaralarıyla ilgili özellikle 2008 videoları bugünlerde paylaşılıyor. Mitt Romney ve Barack Obama karşılaşmıştı. Çok beyefendi, son derece karşı tarafa saygılı ve hakaretten kaçınan insanlar oldukları belirtiliyor. ‘Artık 2024’e geldik, birbirlerine hakaret eden, politikadan bahsetmeyen, ad hominem kullanarak rakibini yenmeye çalışan iki adaya kaldık’ tarzı yorumlar yapılıyor. Fakat bundan da öte Biden için çok vahim bir durum söz konusu. Biden için vahim olduğunu zaten gerçekçi pencereden bakanlar yıllardır söylüyordu. Demokratlar içinde ise kendilerini kandırma hali vardı. Münazaraya kadar Demokrat Parti içerisinde ‘Biden aslında iyi, medya çok abartıyor, bir sorun yok. Münazaraya çıkıp Trump’ı 2020’deki gibi yenecek’ tarzı bir fantezi dünyasında yaşıyorlardı. Sonrasında münazara başladı ve daha ilk dakikalarda Joe Biden çok korkunç bir şekilde tekledi. O andan itibaren sosyal medyada yorumlara da bakıyordum. Demokratlar ilk defa ‘Eyvah’ dedi. Fakat asıl gerçekle yüzleşme, münazara sonrası başladı. Bizim Demokratlara yakın olduğunu bildiğimiz CNN’in yorumcuları, münazara sonrasında ‘Biden bu yarışı kaldıramaz. Trump’ı yenemez. Demokrat Parti’yi yıkıma sürükleyecek’ tarzı yorumlarda bulundu. İlk kez ‘kral çıplak’ anı yaşadı Demokrat Parti.

Normalde dışarıdan bakan insanlar için Biden’ın sağlığı daha 2019’da da iyi değildi. O dönemlerdeki tartışmaları hatırlıyorum. Anket yapılmıştı. ABD halkının yüzde 60’ı, Biden’ın dört yıllık iktidarı bitirebileceğine dahi inanmıyordu. Bu kadar inançsızlık vardı. Kovid devam ediyordu. Aşılar çıkmamıştı. Kovid’in biteceği düşünülmüyordu. Amerikan halkı Trump’ın her gün kavga etmesinden bıkmıştı. Öyle veya böyle Biden’a destek verdiler. Ama bu sefer hem dört yıldır yaşanılan iç ve dış politikadaki sorunlar, sınır güvenliğindeki eksiklik, alım gücünün düşmesi vs. artık Biden’ın sağlık sorunları insanların gözüne batmaya başladı. Biz, bu sorunun bu noktaya geldiğini ilk kez Demokratlardan duyduk. Aslında yaşanan devrim bu. Değilse Biden bir haftada yaşlanmış değil. Ama Demokrat Parti, bu gerçeklikle bu hafta yüzleşiyor.”

“Şimdi anketlerde Trump’ın Biden’ı ve diğerlerini yendiğini görüyoruz ama asıl önemli olan değişken eyaletler her seçimde. Kaliforniya’da Cumhuriyetçi oy vermenizin pek anlamı yok zira işin sonunda orası yine Demokrat olacak. Veya Alabama’da Demokrat oy atmanızın anlamı yok zira yine Cumhuriyetçiler birinci çıkacak. Ama bu swing state denilen değişken eyaletlerde verilen her oy çok kritik. Bu eyaletlerdeki eğilimler genelde adayları belirliyor. Kaliforniya Valisi şu anda çok popüler. Gavin Newsom adı. Genç, dinamik bir aday. Ama bu adam çok ilerici gözüken, Amerika’da özellikle ideolojik manada ortaya yakın olarak tabir edilen kitlenin pek hoşlanmayacağı bir karakter. Siz Gavin Newsom’ı alıp Biden’ın yerine koyarsanız bu eyaletlerde çok bir başarı beklemeyin. Mesela Kamala Harris var. Başkan Yardımcısı. Ama gösterdiği performans yani halka hitabı, siyasilerle verdiği görüntüler, üslubu vs. kimseyi ikna edemedi. Kaldı ki Amerikan Demokratları, 2016’dan sonra Harris’i hazırlıyorlardı.

Fakat Kamala o kadar kötü bir ön seçim performansı sergiledi ki, macera aramak yerine Joe Biden’ı öne çıkardılar. ‘En azından insanlar tanıyor ve siyasette etkin’ dediler. Harris, bazı medya kuruluşlarınca Biden yerine geçebilecek aday olarak servis ediliyor. Ben, bunun medyada servis edilmesinde kendi payı olduğuna eminim. Kıyasıya bir yarış var. Mesela bir araştırma yayınlandı. ‘Yapılan tüm anketlere göre, Michelle Obama’nın şansı en yüksek gözüküyor’ diyor. Şimdi bunlar çok tartışmalı araştırmalar. Gretchen Whitmer var bir de. Kendisi Michigan Valisi. Gretchen Whitmer’ın özelliği, bu değişken eyaletlerden birinde valilik yapması. Hiç değilse bir eyaleti sırtında getirme ihtimali olduğu için adı konuşuluyor. Biden çekilirse kampanya yürüteceği konuşuluyormuş. O da parti içerisinde ilerici gözüken kanattan.”

“Joe Biden’ın adaylıktan çekilmesinin teknik kısmına gelelim. Ön seçim burada çok önemliydi. Amerikalılar, ön seçimi çok önemsiyor. Ön seçimin bitmiş ve Biden’ın bunu çok net kazanmış olması bunu çok zorlaştırıyor. Parti, Biden istemeden onu deviremez. Kendi kuralları içinde de bunun imkanı yok. Biden’ın bir şekilde ikna edilmesi lazım fakat bunun önünde hem eşi Jill Biden hem de oğlu Hunter Biden duruyor. Bu aslında bir Biden ailesi, Obama ailesine karşı senaryosu gibi görünüyor.

Şu anda Biden’ın ikna edildiği söylenirse bu, Demokrat Parti içinde ciddi bir kavga doğuracaktır. Artık ön seçim yapılamaz çünkü. Şimdi bu sıkıntıları çözmek için bazı yöntemler var. Esasında partiler özel kuruluşlar. Devlet, yasa dayatmıyor. Mesela bir aday belirlediniz ve adayın başına bir şeyler geldi. O durumda bile bir şey yapılabilir. Seçime birkaç hafta kalana dek oy pusulalarını tekrar bastırma ihtimaliniz dahi var. Ama siz ön seçim yapamayacağınız için artık delegeler ile bir kampa girmeniz gerekiyor. Ve orada da delegelerin bir isme ikna olması gerekiyor. Peki nasıl ikna edecekler? Gavin Newsom mesela ilerici bir siyasetçi. Genelde merkezde duran parti delegelerini nasıl ikna edecek Newsom? Bu kavga demek.

Mesela Michelle Obama’nın adı çok konuşuluyor. Ankette adı yüksek çıkıyor. Neden? Çünkü Amerikan halkı en çok Michelle Obama’yı tanıyor. Michelle Obama’nın da delegeleri ikna etme hamleleri olursa kavgalar kaçınılmaz olacaktır. Tabii Michelle Obama’nın böyle bir topa girip girmeyeceğini öngöremeyiz. Neticede Biden’ın bütün adaylar arasında birini işaret etmesi ve halefini seçmesi gerekir adaylıktan çekilmeye karar verirse. Delegelere halefini açıklaması, Demokrat Parti için baş ağrısını azaltacaktır. Tabii bu bitecek anlamına gelmiyor. Seçim öncesi ve sonrası Demokratları epey sancılı bir dönem bekliyor zira Cumhuriyetçiler ve Trump bu defa sadece başkanı değiştirmeye değil, ABD bürokrasisini değiştirmeye geliyorlar. Bu seçimde 2019’a nazaran çok daha büyük sonuçlar göreceğiz.”

“Anketlere, yorumlara ve Avrupa’daki hazırlığa bakarsak Turmp’ın geldiği anlaşılıyor. Bu artık tartışılacak bir şey değil gibi bakılıyor. Ama ben siyasetin çoğu alanında ezber yoruma karşıyımdır. Trump’ın gelişi, Amerikan bürokrasisi içindeki birçok grup tarafından bir ‘ulusal güvenlik sorunu’ olarak algılanıyor. Donald Trump’ın gelişi sadece siyasi değişiklik değil. Ülkenin aks değiştirmesi, kurulan büyük stratejinin bozulması, uluslararası alanda Amerika’nın tamamen farklı bir rol oynaması anlamına gelebilir. 2016’da bu kadar keskin değildi diye yine öyle olacağı anlamına gelmiyor gelişmeler. O dönem Trump’ın yardımcısı Mike Pence, dışişleri bakanı Mike Pompeo’ydu. Müessez nizamla iç içe insanlarla birlikte çalıştı. Birçok noktada Trump’a yalan söylediler ve bunu açıkça söylediler. Trump’ın yönetmesine izin vermediklerini sanki marifetmiş gibi anlatıyorlar.

Trump bu defa Heritage Foundation’ın hazırladığı, 2025 Projesi dedikleri bir planı izliyor. Bu plan, Amerikan bürokrasisini Demokratlardan arındırmayı öngörüyor. Aslında Soğuk Savaş’ta Amerikan devletini hep muhafazakar olarak bildik. Demokratlar biraz dış kapının mandalıydı. Obama ile bu tersine döndü. Neoliberal politikaların yürütücüsü Demokratlar oldu. Ukrayna’dan Ortadoğu’ya kadar gördüğümüz politikaların ana hatlarını Demokratlar çizdi. İstihbarat da büyük oranda Demokratlardan oluşuyor. Elon Musk’ın ortaya çıkardığı Twitter belgelerinde de gördük bunu. Sadece Trump’ın değil, dünya çapında geleneksel muhafazakar liderlerin seçilmemesi için küresel bir mücadele verdikleri ortaya çıktı. Şimdi Trump ve arkasındaki ekip bunu değiştirmek istiyor. 2016’da seçildikleri halde ABD siyasetinde büyük bir rol oynayamadıklarını düşünüyorlar. ‘Hollywood, Wall Street, bürokrasi, istihbarat bize karşı’ diyorlar. Olay sadece Kongre’yi ele geçirmek değil. Bürokrasiyi tamamen değiştirmek istiyorlar.

Bunu nasıl yapacaklar? Geçtiğimiz iki yıldır inanılmaz bir yatırım başladı. Adam alma kampanyaları yürütüyorlar. Şimdiden işe alacakları insanları belirliyorlar. Hangi koltuğa kim oturacak onu çalışıyorlar iki yıldır. Heritage Foundation aynı şeyi Ronald Reagan için de yapmıştı. ‘Bu programın yüzde 30-40’ını gerçekleştirsek bizim için yeterlidir’ diyorlar. Çünkü çok uzun, keskin ve radikal bir plan. Kültürel anlamda da birçok şeyi değiştirdiklerini söylüyorlar. Bunun gerçekleşmesi, Demokratlar için devletin kapılarının kendileri için kapanması anlamına geliyor. Yani seçim kaybedilirse Demokratlar için çok pahalıya patlayacak ve onlar da bunun farkında diyebiliriz.”