El Nino gitti, La Nina geliyor: Yazın rekor kırılacak
12:29 29.02.2024 (güncellendi: 12:38 29.02.2024)
© AA / Fariq Faraj Mahmood
Abone ol
Okyanuslardaki deniz yüzeyi sıcaklığı yazın yeni rekorların habercisi. Uzmanlar, geçen ocak ayında bütün okyanusların 21,1 santigrat dereceyle ağustos rekorunu egale ettiğini belirterek 2024 yazında rekor sıcaklılarla karşılaşılabileceğini dile getirdi.
Bakırçay Üniversitesi Coğrafya Bölümü Başkanı ve Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Uzmanı Tağıl, gittikçe artan iklim değişikliğinin etkilerinin günlük hayatta daha fazla hissedilmeye başladığını ifade etti.
Deniz suyu sıcaklığının yaz aylarından beri ortalamanın altına düşmediğini belirten Tağıl, şöyle konuştu:
"Bu yıl deniz suyu sıcaklıkları ağustos ayında 21,1 santigrat dereceyle uzun dönemli rekor kırdı. Yazdan bu yana deniz yüzey suyu soğumadan her zaman ortalamanın üstünde seyretti. Geçen ocak ayında bütün okyanuslar 21,1 santigrat dereceyle ağustos rekorunu egale etti. Şubat ayında da deniz yüzeyi sıcaklıklarının yüksek seyrettiğini görüyoruz. Bu böyle giderse temmuz ve ağustos aylarında daha da yüksek deniz suyu sıcaklıklarıyla karşılaşacağız. Geçen yıl El Nino yılına girdik buna bağlı bir yüzey sıcaklık artışıydı. El Nino ocak ayıyla birlikte kesintiye uğradı, şimdi La Nina'ya doğru bir geçiş öngörüyor ama hala okyanus sularının neden ortalamanın üstünde seyrettiğini tam olarak söyleyemiyoruz."
Paris İklim Anlaşması ile küresel ortalama yüzey sıcaklığındaki artışı 2 derece ile sınırlandırmanın, mümkünse de 1,5 derecenin altında tutmanın amaçlandığını anımsatan Şermin Tağıl, sıcaklıklardaki 1 derecenin büyük risklere neden olabildiğini dile getirdi.
Deniz yüzeyi sıcaklıklarının sınır değerine ulaşmak üzere olduğunu vurgulayan Tağıl, "Böyle giderse yazın hem deniz yüzeyi sıcaklıkları hem de kara sıcaklıkları Paris Anlaşması'yla öngörülen 1,5 santigrat derece sıcaklık değerini aşma ihtimali yüksek gözüküyor. Rekorlardan söz ediyoruz ama uzun süreli tahminlerde yanılma payı tabii ki ihtimal dahilinde. Şimdiki durum ve kış boyunca izlediğimiz okyanus sıcaklıkları bize 2024 yazında rekorlarla karşılaşabileceğimizi gösteriyor." değerlendirmesinde bulundu.
Ocak ayı sıcaklığı yükseldi
Deniz yüzey sıcaklıklarının bu kadar yüksek seyretmesinin kara yüzeylerini de etkilediğini ve aynı zamanda derin okyanus ve deniz sularının da ısınmasına neden olduğunu anlatan Tağıl, okyanuslardaki ısı artışının deniz ekosistemleri üzerinde olumsuz etkilere neden olduğunu belirtti.
Türkiye'de kış mevsiminde ortalamaların üzerinde sıcaklıkların yaşandığını hatırlatan Tağıl, 2020 yılına kadar 2,9 derece olan ocak ayı ortalama sıcaklığının 2024 yılında 5 derecelere kadar yükseldiğini söyledi.
Sıcaklık artışının bitkiler üzerinde çok önemli etkiye sahip olduğunu ifade eden Tağıl, şunları kaydetti:
"Bitkilerin soğuklama dediğimiz bir dönemi var. Yani belirli bir uyuma dönemi geçirmesi gerekiyor ama maalesef bu yıl ortalamanın üzerinde sıcaklıkları yaşamamız, bitkilerin bu soğuklama dönemini kesintiye uğrattı. Meyve ağaçlarının çiçek açtığını görüyoruz. Eğer mart ayında soğuklarla karşılaşmazsak olumsuz bir durum olmayabilir çünkü bu yıl yağış ortalamanın üzerinde gerçekleşti ama mart ayında soğukla karşılaşırsak bu da meyve üretiminin düşmesine neden olabilir."
Türkiye'de 2 yıldır "kar kuraklığı"nın yaşandığını hatırlatan Tağıl, bu durumun barajlardaki su seviyesinin düşmesine neden olacağını sözlerine ekledi.
El Nino nedir?
ABD Ulusal Hava Durumu Servisi, El Nino hava olayının Büyük Okyanus'un ekvatora yakın orta ve doğu kesimlerinde ortalamanın üzerinde deniz yüzeyi sıcaklıkları ile kendini gösteren ve ortalama olarak her 2 ila 7 yılda bir gerçekleşen bir iklim olgusudur ve fenomeninin ilkim üzerindeki etkisi Büyük Okyanus’un çok ötesine kadar ulaşabilir.
La Nina nedir?
La Nina, Pasifik Okyanusu'ndaki deniz yüzeyi sıcaklıklarının normalden daha soğuk olduğu ve tipik olarak ortalama meteorolojik koşulların değiştiği bir iklim olayı. "La Nina" ve "El Nino" iklim olayları, El Nino-Güney Salınımı (ENSO) olarak adlandırılan büyük bir iklim döngüsünün bir parçasıdır. La Nina, ENSO döngüsünün soğuk fazı olarak kabul edilir.
