Kaos ülkesi Lübnan'da 'saat kaç' krizi: Tepkiler üzerine yaz saatine 'ramazan ayarı' iptal edildi
14:36 27.03.2023 (güncellendi: 18:03 27.03.2023)
© AFP 2023 / PATRICK BAZ
Abone ol
İçsavaş sonrası din-mezhep kotalarına göre yetki paylaşımının yarattığı karmaşanın eşliğinde siyasi ve ekonomik krize batmış durumdaki Lübnan'da, son olarak saatleri ayarlama kaosu çıktı. Kendilerini 2 zaman diliminde yaşarken bulan Lübnanlıların tepkileri üzerine başbakan yaz saatine geçişi ramazan sonuna ertelemekten çark etti.
Kuzey Yarımküre, özellikle de Avrupa'da çoğu ülke 26 Mart 2023'te kış saatinden çıkıp yaz saatine geçti. Her bakımdan kaosa teslim Lübnan ise hem kış hem yaz saatinin eşzamanlı uygulandığı bir duruma düştü. Ani bir kararla son dakika açıklaması yaparak gün ışığından yararlanma uygulamasının ramazan ayının sonunda başlayacağını duyuran Başbakan Vekili Necip Mikati, dün ve bugün tam bir kaos yaşanmasına gelen tepkiler üzerine çark etti. Bugün yeniden açıklama yapan Mikati, çarşambayı perşembeye bağlayan gece Lübnan'ın resmen yaz saatine geçeceğini ilan etti.
Mikati: Lebanon Will Officially Shift to Summer Time Overnight Wednesday to Thursdayhttps://t.co/syyUiOUF8J
— Kataeb.Org in English (@Kataeb_Eng) March 27, 2023
Başbakanı, Meclis Başkanı ikna etti
Başbakan'ın ilk kararının sırrı ise Meclis Başkanı Nebih Berri ile görüşmesinin medyaya sızan videosunda arandı. Görüşmede Şii Berri, Sünni Mikati'den Müslümanların ramazan boyunca oruçlarını daha erken açmalarına olanak sağlamak için yaz saati uygulamasının ertelenmesini talep etti. Başbakanın "Sorun çıkar" diyerek uçuş saatlerine dikkat çekmesine, Meclis Başkanı "Ne uçuşu" yanıtını verdi.
Earlier today, PM Mikati and Speaker Berri discussed the issue of postponing Daylight Saving Time.
— Lebanese News and Updates (@LebUpdate) March 23, 2023
Berri: “From now until the end of Ramadan, my brother, let it go for them.” pic.twitter.com/mFwahu0pHh
'Mikati/Berri vakti'
Ardından başbakan, herhangi bir gerekçe göstermeden, saatlerin bir saat ileri alınması tarihini 21 Nisan olarak açıkladı. 'Saatlere ramazan ayarı', 'Müslüman kesimlerin desteğini almaya yönelik siyasi ayar' eleştirilerine, başbakanlık, "İdari bir prosedürden ibaret karara bazıları çirkin bir mezhepçi anlam yüklemeye çalışıyor" yanıtını verdi. Ama sosyal medyada 'Mikati/Berri vakti' esprilerinin sel olmasını önleyemedi.
Nabih Berri’s plan to garner support from #Lebanon’s people by placing pressure on caretaker Prime Minster Najib Mikati to delay daylight saving time backfires as a gale of protests erupted across the country, writes Makram Rabah.https://t.co/8Ef7fapCII
— Al Arabiya English (@AlArabiya_Eng) March 27, 2023
Hıristiyan merciler yaz saatine geçti
Yıllardır Avrupa ile eşzamanlı yaz saati uygulayan Lübnan'daki Hıristiyan merciler ise her yıl olduğu gibi bu yıl da mart ayının son pazar günü yaz saatine geçeceklerini duyurdu. En büyük Hıristiyan cemaati olan Maruni Kilisesi, kararın 'şaşırtıcı' olduğunu belirtti. Kendilerine danışılmadığı ve uluslararası standartların gözetilmediğine dikkat çeken Maruni Kilisesi, "Uymayacağız" resti çekti. Diğer Hıristiyan kuruluşlar, siyasi partiler ve okullar da aynı şekilde davranacaklarını belirtti.
Lebanese Prime Minister Najib Mikati's decision to delay switching to daylight saving time until the end of Ramadan instead of the last Sunday of March sparked mass confusion after the Maronite Church and other institutions and businesses refused to follow suit. pic.twitter.com/NekD5zK2uY
— Middle East Eye (@MiddleEastEye) March 27, 2023
'Lübnan bir ada değildir'
Bazı işyerleri ve en büyük iki televizyon kanalı LBCI ile MTV dahil bazı medya kuruluşları da 26 Mart'ta saatlerini ileri aldı. LBCI, Mikati'nin kararına uymanın kendi işleyiş ve çalışmalarına zarar vereceğini söyleyerek "Lübnan bir ada değildir. Yaz saatinin ertelenmesi, dünyanın geri kalanına ayak uydurmada sorun çıkarır" dedi.
Müslümanlardan kış saatine rıza
Müslüman kurumlar ve siyasi partiler ise Mikati'nin duyurduğu gibi yaz saatine geçişi ramazan sonuna ertelemeyi benimsedi.
Just what time is it in Lebanon?
— L'Orient Today (@lorienttoday) March 26, 2023
Disagreement deepens over Mikati's decision to postpone daylight saving time:https://t.co/myVhlhrQBZ
Uçaklarda, telefonlarda kaos
Lübnan'ın ulusal havayolu şirketi Ortadoğu Havayolları (Middle East Airlines), fiziksel saatlerinin Miktati'nin açıklamasına uygun işleyeceğini, ama Beyrut Havalimanı'ndan 21 Nisan'a kadar planlanan tüm uçuşların kalkışını bir saat ileri aldığını duyurdu.
Lübnan devletinin kontrolündeki iki telekom şirketi ise müşterilerine 'telefonlarının otomatik olarak saati ileri alması halinde elle yeniden ayar yapmaları gerektiğine' dair mesaj gönderdi.
Eğitim Bakanı, Başbakan'ın kararını tanımadı
Eğitim Bakanı Abbas Halabi bile bakanlar kurulu toplantısında alınmadığı için kararın yasal geçerliliği olmadığını söyledi. Halabi "Hükümet toplanır ve kararı onaylarsa, bunu ilk uygulayan biz olacağız. Ancak o zamana kadar yaz saati uygulaması eğitim sisteminde uygulamaya konuldu" açıklamasını yaptı.
88 kilometrelik çapa Hıristiyan saati ve Müslüman saati
Sonuç olarak en geniş noktası 88 kilometreden ibaret olan Lübnan'da yaşayanlar, haftaya Hıristiyan saati ve Müslüman saati olarak adlandırılan iki farklı zaman diliminde başladı.
'Delirmedim, sadece Harikalar Diyarında yaşıyorum'
Beyrut Amerikan Üniversitesi profesörü Süha Yazbek, kendini çocuklarından farklı zaman programı içinde bulan ebeveynlerden biri oldu.
"Artık çocuklarımı sabah 08.00'de okula bıraktıktan sonra 42 km ötedeki işime 07.30'da geliyorum ve akşam 17.00'de işten çıkıyorum, ama bir saat sonra eve vardığımda saat akşam 19.00 oluyor!" diye tweetleyen Yazbek, Lübnanlı olmayan arkadaşlarını "Ben delirmedim, sadece Harikalar Diyarında yaşıyorum" diye bilgilendirdi.
Randevular birbirine girdi
Beyrut'ta yaşayan Japon sivil toplum kuruluşu çalışanı Haruka Naito, pazartesi sabahı aynı anda iki yerde olması gerektiğini keşfetti: "Sabah 08.00'de randevum ve 09.00'da dersim vardı, şimdi ikisi de aynı saatte oldu."
Beyrut'ta yaşayan yazar ve bölge uzmanı Kim Ghattas, hükümetin ani kararının 'seyahat planlarını, zoom aramalarını ve otomatik telefon güncellemelerini tam bir kargaşaya sürüklediğine' dair tweet attı.
'Bizi 10 yıl geride bırakıyorsunuz'
Twitter'da Lübnanlı komünist müzisyen Ziad Rahbani'nin eski bir kaydı en çok konuşulanlar arasına girdi. Rahbani, "Her yıl saatleri ileri alıyorsunuz, ama bizi 10 yıl geride bırakıyorsunuz. Sadece saatlere değil, yıllara da dikkat etmelisiniz" diyerek Lübnanlı siyasetçileri eleştiriyordu.
Bu tepkiler karşısında kabineyi toplayıp görüş alışverişi yapan Başbakan Mikati, ardından düzenlediği basın toplantısında çarşambayı perşembeye bağlayan gece Lübnan'ın resmen yaz saatine geçeceğini açıkladı.
