'ABD'nin Avrupa'da hegemonya restorasyonu için Rusya 'kullanışlı düşman, Ukrayna bunun aracı oldu'

“Biden ile beraber iki parametreyi daha göz önüne almamız lazım. Birincisi Çin, diğeri de Rusya’nın kendi yakın çevresi üzerinde etkisini artırmaya devam etmesi. Suriye ve Kazakistan’da başarılı oldu. Ukrayna, Rusya açısından çözümlenmiş bir sorun. Dolayısıyla Rusya açısından gündeme geleceği daha Putin’in 2007’deki Münih konuşmasından beri belli bir şeydi. Amerika’da şöyle bir sorun var. Dünyadaki konumunu nasıl yöneteceği konusunda hem yönetim içinde türlü anlaşmazlıklar var hem de tarihsel olarak karşı karşıya kaldıkları problemi kavramakta zorluk var ya da uluslararası anlayışı buna çok izin vermiyor. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Amerika çok özel bir konumdaydı; ekonomik, askeri ve siyasi olarak en azından Avrupa ve diğer ülkelerin geleceklerine biçim verecek durumdaydı. Hem mali olarak yardım etmek hem de ekonomik model sunmak durumundaydı, hem de komünizm karşısında kendilerini anlatmalarına yardımcı olacak 'özgür dünya', 'demokrasi' gibi bir söylem sunma kapasitesine sahipti. Bunlara bakınca karşımızda şunu görüyoruz; Amerikan liderliği doğal koşulların içinden çıkarak kabul edilmiş bir liderlik, buna hegemonya diyoruz. Bu bir taraftan Amerika’nın askeri gücüne dayanıyor öbür taraftan da ekonomik, ideolojik liderliğine dayanıyor. Bu ortam kaybolduktan sonra buraya geri dönmek imkansız. Ondan sonraki süreç içinde Avrupa Birliği şekillendi. Sovyetler yıkıldığında Amerika’nın ileri doğru bir hamlesi oldu. Tek kutuplu dünya oluştu, dolayısıyla 'tek hegemonyacı benim' dedi ama bunu kimseye anlatamadı. Rusya, Almanya dahil Avrupa ülkeleri ve Çin, ‘Tehlike kalktığına göre çok kutuplu olmalıyız’ dediler. Buradaki kavram ‘tehlike kalktı’ meselesi. Amerika, hegemonyasını bir başka tehlikenin varlığı karşısında inşa edebildi. Tarihteki büyük hegemonyalar hep bir başkasını dışlayarak onun saldırısından korkutarak, birilerini bir araya toplayabilmek sonucunda ortaya çıkmıştır. Amerika da 'kızıl tehlike'ye karşı NATO’yu inşa ederek Avrupa, Japonya ve Avustralya’yı, eski sömürgeleri kapitalist ülkeleri kendi şemsiyesi altında topladı. Tehlike kalkınca Amerika’nın bütün kapris ve arzularına, Avrupa’daki askeri varlığına, doların hakimiyetine karşı kapitalist ülkeler kendi çıkarlarını öne çıkarmaya başlayacaklar. Çünkü hükümetleri halkların talepleri de sıkıştırıyor. Ekonomik krize gelmeye başlamışız 1970’lerde. Ondan sonra sorun Amerika açısından hegemonyamı nasıl restore ederim problemi."

"Bush döneminde sadece şiddete ve askeri hakimiyete dayanarak yapmayı denediler. Yine tepti. Hem prestij kaybı öbür taraftan 'asker yıkar ama yerine bir şey koyamaz' durumu ortaya çıktı ve kademe kademe geriye çekildi. Acaba rakipler ve dostlarımızla bir araya gelebilir miyiz ama bir düşman lazım. Avrupa’da bunu yapabilmek için Rusya, kullanışlı bir düşman olarak duruyor. Rusya da zaten kendi bölgesel hegemonyasını sağlamaya çalıştığı için bunu sunmak da kolaylaşıyor, Ukrayna da bunun bir aracı. Ekonomik, siyasi ve nüfuz olarak Ukrayna, Rusya’nın hiçbir işine yaramaz. Avrupa’nın da hiçbir işine yaramaz. Yoksul, gariban, belki buğdayı olan bir ülke. Ama stratejik olarak biri bunu tampon olarak görmek istiyor, öbürü tamponu ortadan kaldırıp genişlemek ve sınırına dayanmak istiyor ve Avrupalıların savaşı zorlaması bir anlamda böyle bir bütünlük kurmak oluyor. Savaşmak istemedikleri bir gerçek.”

“Türkiye’nin buradaki durumu, yönetici sınıfının en büyük zaafıyla malul. O da kendi kafalarındaki dünyayla realiteyi sürekli birbirine karıştırıyorlar. Türkiye ne Rusya ne Amerika karşısında arabuluculuk edebilecek çapta bir ülke değil. Ne ekonomik gücü ne siyasi prestiji buna uygun ne de bir şey dayatma şansına sahip... Arabuluculuk yapacak olan en azından taraflarla aynı düzeyde olması gerekir güç kapasiteleri açısından. Türkiye hem Batı hem Rusya ile hem de bu arada Kuşak Yol projesinin parçası olmaya çabalıyor. Türkiye için de artık karar anına doğru gidiyor ama karar veremeyecek. Bunun için de maliyeti hem devlet yapısı açısından hem ekonomik ve askeri açıdan yüksek olacak.”