00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
EN ÇOK OKUNAN 5 HABER
07:30
8 dk
ÖZEL HABER
09:03
54 dk
ÖZEL HABER
10:04
39 dk
HABERLER
11:00
5 dk
HABERLER
12:00
5 dk
HABERLER
13:00
5 dk
HAFTA SONU HALLERI
13:05
115 dk
HABERLER
15:00
5 dk
HABERLER
16:00
5 dk
HABERLER
17:00
5 dk
HABERLER
18:00
4 dk
SESLİ HABER
Dünyanın en büyük ikinci varlık yönetim şirketinden 'Türk lirası' mesajı
09:04
2 dk
SESLİ HABER
Uzmanından ‘güneş’ uyarısı
09:16
3 dk
EN ÇOK OKUNAN 5 HABER
Türkiye neyi takip etti?
09:31
8 dk
SESLİ HABER
Ünlü spor spikeri, Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi
09:50
2 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
11:00
1 dk
ÖZEL HABER
Merih'e ceza veren UEFA Nazi yanlısı taraftarları görmedi
11:09
4 dk
SESLİ HABER
Beyaz Saray'dan Biden için yeni bahane: Jet Lag
11:24
2 dk
SESLİ HABER
'ABD, Suriye'yi yağmalamak için orada'
11:36
2 dk
SESLİ HABER
Putin’den Türk-Rus ilişkilerine dair mesaj
11:47
5 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
12:00
1 dk
SESLİ HABER
Yargıtay’dan zina yapan eşe emsal niteliğinde karar
12:10
5 dk
SESLİ HABER
Başkanlık seçimi öncesi Trump’tan ‘Biden’ iddiası
12:22
2 dk
SESLİ HABER
İspanyol basınında Arda Güler'in 'sahte 9' pozisyonu tartışılıyor
12:49
2 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
13:00
1 dk
HAFTA SONU HALLERI
Erdal Kaplanseren'le Hafta Sonu Halleri
13:05
115 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
15:00
1 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
16:00
1 dk
GÜNDEM DIŞI
Serhat Sarısözen'le Gündem Dışı 1. bölüm
16:01
47 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
17:00
1 dk
GÜNDEM DIŞI
Serhat Sarısözen'le Gündem Dışı 2. bölüm
17:01
49 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
18:00
1 dk
SESLİ HABER
Yıldız oyuncu ‘Mehmed: Fetihler Sultanı’ dizisinde oynayacak
18:10
1 dk
ÖZEL HABER
Merih'e ceza veren UEFA Nazi yanlısı taraftarları görmedi
18:19
4 dk
SESLİ HABER
Devlet başkanı duyurdu: ABD ile diyalog süreci yeniden başlıyor
18:48
2 dk
SESLİ HABER
Dinozorlarla aynı dönemde yaşayan balık Ordu’da görüntülendi
19:04
3 dk
SESLİ HABER
Bazı mesleklerin çalışma saatleri yeniden düzenlendi
19:16
3 dk
SESLİ HABER
Zelenskiy'nin eşi 4.5 milyon avroluk Bugatti aldı
19:26
2 dk
SESLİ HABER
Prof. Dr. Ünal: Erdoğan'ın Esad açıklaması oldukça cesur ve somut bir girişim
19:36
4 dk
SESLİ HABER
Biden yine gaf yaptı, yine gündem oldu
19:48
2 dk
SESLİ HABER
NASA'dan açıklama: Astronotlar uzayda mahsur mu kaldı?
20:04
2 dk
SESLİ HABER
Özel okul masraflarında ciddi artış
20:12
1 dk
ÖZEL HABER
Merih'e ceza veren UEFA Nazi yanlısı taraftarları görmedi
20:21
4 dk
SESLİ HABER
2023-2024 yıllarında Erdoğan ile Putin kaç kez, hangi sebeplerle görüştü?
20:34
3 dk
SESLİ HABER
Ukrayna için paralı askerlik yapan Siman yargılanıyor
20:44
2 dk
SESLİ HABER
Dünya Ticaret Örgütü açıkladı: Türkiye’nin dünya ticaretindeki payı ne?
20:54
2 dk
SESLİ HABER
Gazze'nin yüzde 90'ı yerinden edildi
21:04
2 dk
SESLİ HABER
Gece avlanan dev etçil çekirge görüntülendi
21:12
1 dk
SESLİ HABER
ABD’li gazeteci Carlson’dan seçim tahmini
21:19
3 dk
SESLİ HABER
Google Türkiye Direktörü Keteloğlu, ‘Yapay zeka bizi işsiz mi bırakacak?’ sorusunu yanıtladı
21:29
2 dk
SESLİ HABER
Rasim Ozan Kütahyalı’nın Nagehan Alçı’ya attığı tehdit ve hakaret mesajları ortaya çıktı
21:37
5 dk
SESLİ HABER
İki lüks markaya kayyum atandı
21:48
1 dk
SESLİ HABER
Pentagon Avrupa ülkelerinde alarm seviyesini yükseltti
22:20
3 dk
SESLİ HABER
Rus uzmanlar, ATACMS füzesinin güdüm sistemini ele geçirdi
22:44
2 dk
SESLİ HABER
Morales’ten darbe girişimi iddiası: Kurmaca
22:53
3 dk
DünBugün
Geri dön
Adana107.4
Adana107.4
Ankara96.2
Antalya104.8
Bursa101.4
Çanakkale107.2
Diyarbakır89.6
Gaziantep104.3
Hatay106.1
İstanbul97.8
İzmir91.0
Kahramanmaraş92.3
Kayseri105.5
Kocaeli90.2
Konya88.6
Malatya106.0
Manisa101.0
Mardin92.2
Ordu99.6
Sakarya90.2
Samsun107.7
Sivas104.2
Şanlıurfa95.3
Trabzon102.4
Van88.0
 - Sputnik Türkiye, 1920
YAŞAM
Türkiye ve dünyadan ilgi çekici yaşam haberleri, toplumsal olaylar, güncel araştırmalar, fotoğraf ve video galerileri.

'Bitkiler stres altında çığlık atıyor'

© Flickr / Minh HoangBitki
Bitki - Sputnik Türkiye, 1920, 15.11.2021
Abone ol
Tıpkı insanlar gibi bitkilerin de susuz kaldıklarında veya fiziksel olarak bir zarar gördüklerinde hissettikleri acıyı duyulabilir bir şekilde seslendirebildikleri ortaya çıktı. Çevresel etkenler özellikle küresel ısınma, bitkilerde sıcaklık stresi, su stresi, tuz stresi gibi streslere yol açtı.
İsrail’deki Tel Aviv Üniversitesi’nden bitki bilimci Itzhak Khait ve ekibi, bitkilerin hissettikleri acıyı sesli bir şekilde dışa vurup vurmadığını test etmek için ilginç bir yönteme imza attı.
Milliyet'ten Gülşah Karaman'ın haberine göre ekip, bitkilerin 10 santimetre uzağına ultrasonik sesleri algılayabilen mikrofonlar yerleştirdi. Daha sonra bitkilerin bir kısmını sulamayı bırakıp, bir kısmının da saplarını kesti.
Araştırmacılar, bunun sonucunda susuz kalan bitkilerin, sapı kesilen bitkilerden daha yüksek sesler çıkardığını buldu. Bilim insanları, bu seslerin insan kulağının duyamayacağı aralıkta olduğunu söyleyerek 'stres kaynaklı çığlıklar' olarak adlandırdı.
Genetik ve Biyomühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Turan, bitkilerin stres altındayken nasıl tepki verdiğine yönelik çalışmalarının detaylarını paylaştı.

'Bitkiler de insanlar gibi tepki veriyor'

Yapılan çalışmalar, bitkilerin de tıpkı insanlar gibi stres koşullarına karşı farklı mekanizmalar geliştirdiğini gösterdi. İnsanlarda kan şekeri düştüğü zaman açlık hissedilmesine, korku anında adrenalin salgılanmasına benzer şekilde bitkilerde de stres koşullarında prolin miktarı, karbonhidrat miktarının arttığını ve birtakım hormanların artışına bağlı birikme gerçekleştiğini söyleyen Prof. Dr. Metin Turan, “Bunlar gibi metabolik değişikliklerin ardından iyon yük yoğunluğu ve elektrostatik denge değişiyor” diye konuştu.
Özellikle küresel ısınma ve iklim değişikliğine bağlı olarak ekolojik koşulların değişmesi, bitkisel üretimde farklı sorunların ortaya çıkmasına neden oldu. Metin Turan, "Bu sorunlardan en önemlileri abiyotik bir stres olan kuraklık stresi ve çözümü zor biyotik bir stres olan zararlı böceklerdir” dedi.

Strese girince yüksek frekanslı ses dalgaları yayılıyor

Bitkilerin strese girdiğinde nasıl belirtiler verdiğini açıklayan Prof. Dr. Metin Turan, "Bitkiler fiziksel yaralanmalarda ve stres koşullarında yüksek enerjili ve düşük frekanslı (20-100 kHz) ses dalgaları oluşturuyor” bilgisini verdi. Bunun temel nedeninin ise fotosentetik etkinlikteki değişimler olduğunu vurguladı.
Yapılan ölçümler bitki türlerine ve stresin çeşitliliğine göre değişip, ses dalgalarındaki frekansa yansıyor. Turan, “Strese girmeyen bitkilerde düşük frekans değerleri elde ediliyor ve bu frekansı sadece çevre ve birbirleriyle iletişimde kullanıyorlar. Ancak stres koşullarında ortam sıcaklığı, ışık duyarlılığına bağlı olarak ses seviyeleri değişim gösteriyor” dedi.

Bitkilerin strese girmesini etkileyen 2 faktör var

Prof. Dr. Metin Turan bitkilerin strese girmesine neden olan 2 faktöre değindi. Turan, "Biyotik faktörler, mikroorganizmaların (mantar, bakteri ve virüs) enfeksiyonu ve zararlı hayvanların saldırıları sonucu oluşan stres faktörleridir. Abiyotik faktörler ise susuzluk, sıcaklık, tuzluluk, radyasyon, kimyasallar, hava kirliliği, su kirliliği, manyetik ve elektriksel alanlar gibi çevre faktörleridir” ifadelerini kullandı.

'Ses dalgaları gelecekte bitkilerin sağlığı için kullanılabilir'

Bitkilerin ses dalgaları yaymaları, bilim insanlarını başka araştırmalara da yönlendirdi. Tüm dünyada yaşanan bitkisel üretimdeki sorunların çözümünde ses dalgalarının kullanımıyla üretimde meydana gelen azalmaların önüne geçilebileceğini vurgulayan Metin Turan, "Bitkiler biyotik ve abiyotik stres karşısında savunma mekanizması olarak bazı enzim, hormon ve iyonik bileşikleri (prolin, indol asetik asit, absisik asit, etilen hormonu, jasmonik asit, salisilik asit, ROS, vb) salgılar veya biriktirirler. Tıpkı insanlardaki aşı gibi vücutta antikor oluşturulmasına benzer şekilde, farklı frekanslarla bu tanımlamalar yapılarak bitkilerin bu olumsuz koşullara karşı savunma mekanizması yaratması sağlanabilir. Her bitki için ayrı bir ses dalgasının gücü, süresi, frekansı ayarlanmakta olup, uygulamalar sonucunda stres koşullarına karşı bitkiler uyarılabilir” diye konuştu.

Verimin artmasını sağlar mı?

Ses dalgaları bitkilerde nasıl bir değişikliğe yol açıyor? Verimin artmasını sağlıyor mu? Prof. Dr. Metin Turan, ses dalgalarının günümüzde topraksız tarımda yapılan çalışmalarda özellikle yeni bir trend olan dikey tarım uygulamalarında kullanılabileceğini söyledi. Turan, “Hem patojenlerin olumsuz etkilerinin giderilmesi hem de besin alım etkinliğinin artmasına bağlı olarak önemli verim farklılıkları yaratılıyor” dedi.
Ses dalgalarının bitki koruma çalışmaları açısından kontrol edilme potansiyelinin oldukça yüksek ve geleceğin önemli konularından biri olduğunu dile getiren Metin Turan, “Düşük frekanslı ultra ses dalgası, birçok biyolojik değişime yol açarak çevre ve ekolojiye zarar vermeden patojen böcek ve zararlıların kontrolünü sağlayabiliyor” detayını paylaştı.
Burada önemli olan hususun, uygulanacak organizmaların iyi karakterize edilmesi, ses dalgasının frekansı, gücü (dB, desibel değeri) ve süresinin iyi optimize edilmesi olduğunu söyleyen Turan, "Ses dalgasının şiddeti artınca hücre içinde çekirdek zarına hasar verebilecek seviyeye ulaşabiliyor. Hasar, DNA molekülüne ulaştığında ölümlerine neden olabilir" hassas davranılması gerektiğinin altını çizdi.
Turan'a göre çevreci ve sürdürülebilir bu teknolojinin tarımsal üretime aktarılmasıyla, bitkilerin kuraklık stresine karşı hazır hale getirilmesi ya da korunur hale getirilmesi mümkün olabilir. Aynı zamanda sağlığımızı etkileyen pestisitlerin kullanımın azaltılması ya da ortadan kaldırılmasına hizmet ederek pestisit kalıntılarından kurtulmamızı da sağlayabilir.
Muz, meyve - Sputnik Türkiye, 1920, 10.11.2021
YAŞAM
Araştırma: İnsan ile muz DNA’sı yüzde 41 benzerlik gösteriyor
Haber akışı
0
Tartışmaya katılmak için
giriş yapın ya da kayıt olun
loader
Sohbetler
Заголовок открываемого материала