ABD Başkanı Joe Biden'ın selefi Donald Trump tarafından sümen altı edilen Cemal Kaşıkçı cinayeti hakkındaki istihbarat raporunu yayımlaması, ama raporda emri veren olarak gösterilen Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'a (MbS) yaptırım açıklamaktan kaçınması sonrası, MbS hakkında suç duyurusunda bulunuldu.
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü, Suudi Veliaht Prensi hakkında insanlığa karşı suç işlemekten suç duyurusunda bulunmak için Almanya'yı tercih etti.
Mord an #JamalKhashoggi: Die Organisation @ReporterOG stellt Strafanzeige gegen den saudischen Kronprinzen. https://t.co/85jVVhLwaR
— Rheinische Post (@rponline) March 2, 2021
Alman Yargıtayı niteliğindeki Federal Adalet Mahkemesi bünyesinde bulunan Federal Başsavcılığa yapılan suç duyurusunda, MBS ile dört üst düzey Suudi yetkili, Müslüman Kardeşler yanlısı, Washington Post köşe yazarı Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın Türkiye'de öldürülmesi ve 30'dan fazla Suudi gazetecinin keyfi şekilde hapse atılmasından sorumlu tutuldu.
Eine Strafanzeige gegen den saudischen Kronprinzen MBS vor einem deutschen Gericht wegen Verfolgung von Journalisten. "Saudische Journalisten sind Opfer von rechtswidrigem Töten, Folter, sexueller Gewalt, Zwang und Verschwindenlassen",- Christophe Deloire. https://t.co/bSJXykzibC pic.twitter.com/jBrWTskHXD
— Political Perusal (@PerusalPolitics) March 2, 2021
'Eleştiren herkes tehdit altında'
RSF Genel Sekreteri Christophe Deloire "Bu gazeteciler yargısız infaz, işkence, cinsel saldırı, baskı, zulüm ve zorla kaybetme kurbanlarıdır" dedi. Deloire, sadece gazetecilerin değil, kraliyet yönetimine karşı konuşan herkesin tehdit altında olduğunu belirtti.
Almanya'da bir ilk olacak mı?
RSF Almanya Direktörü Christian Mihr de başvuruları kabul edilirse, Almanya'da ilk kez Suudi Arabistan hakkında insanlığa karşı suç soruşturması açılacağını vurguladı.
Suç duyurusunun 500 sayfa uzunluğunda olması dikkat çekti.
Criminal complaint filed against Mohammed bin Salman in German court https://t.co/XlbGgEdbRv
— The Guardian (@guardian) March 2, 2021
Evrensel hukuk ilkesine dayanarak
Faillerin hiçbir yerde sığınak bulamamasına dair evrensel hukuk ilkesine dayandığı belirtilen suç duyurusunda, Alman Federal Başsavcılığından MSB ile yardımcılarına isnat edilen suçlarla ilgili resmi soruşturma açması talep edildi.
Roma Statüsü'nün izinden
Bu talep de Almanya'da 30 Haziran 2002'de yürürlüğe giren uluslararası hukuka karşı işlenen suçlar yasasına (Völkerstrafgesetzbuch/VStGB) dayandırıldı.
15–17 Temmuz 1998'de Roma'da yapılan uluslararası konferans sonucunda 1 Temmuz 2002'de yürürlüğe giren, 139 ülke tarafından imzalanan Roma Statüsü'ne Alman yasalarını uyarlamayı amaçlayan VStGB, tıpkı Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) temelini oluşturan Roma Statüsü gibi soykırım, insanlığa karşı suçlar ve savaş suçlarını kapsıyor.
Yasanın bağlamı halka sistematik saldırı
Ancak VStGB'ye göre insanlığa karşı suçlar sivil halka karşı kapsamlı veya sistematik saldırılar bağlamında değerlendiriliyor. Daha önce Federal Savcılık, hem failler hem de mağdurlar Almanya'ya sığındığından Suriye'deki savaş suçlarıyla ilgili bazı yargı süreçleri başlatmıştı.
Türkiye'deki süreç
2 Ekim 2018'de nikah işlemleri için gittiği İstanbul'daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu'ndan bir daha çıkamayan ve vahşice öldürüldüğüne dair kayıtlar bulunan Cemal Kaşıkçı'yla ilgili İstanbul'da kamu davası açılmıştı. 24 Kasım 2020'deki ikinci duruşmada iki iddianamenin birleştirilmesiyle şüpheli sayısı 26'ya çıkarken, cinayet operasyonunda görev alan isimlerden oluşan zanlılara Veliaht Prens dahil değil. Yeni duruşmanın 4 Mart'ta yapılması öngörülüyor.
Suudi Arabistan'daki süreç
Cemal Kaşıkçı'yla ilgili Suudi Arabistan'da yürütülen soruşturma ve açılan dava ise Kasım 2019'da sona erdi. 5 kişiye idam, 3 kişiye de toplam 24 yıl hapis cezası verildi. Kaşıkçı ailesinin sanıkları affetmesi üzerine idam cezaları daha sonra hapse çevrildi.
