Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde İsviçre'de toplanan Libya Siyasi Diyalog Forumu (LSDF) üyelerinin oylaması sonucunda, 24 Aralık 2021'de yapılması planlanan seçimlere kadar Libya'yı yönetecek geçici yürütme otoritesi belirlendi.
Libya'nın farklı kesimleri ve coğrafi bölgelerini temsil eden 74 üyenin katıldığı oylama sonucunda, Başkanlık Konseyi Başkanlığına Muhammed Menfi, Başbakanlığa da Abdulhamid Dibeybe seçildi.
BM Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Temsilcisi Stephanie Williams, oylama öncesi yaptığı konuşmada, geçiş döneminde görev yapacak yeni yürütme otoritesinin adaylarının 24 Aralık'ta ülkeyi seçimlere götürmeyi taahhüt ettiklerini söyledi.
Liste yöntemine göre yapılan oylamada, Menfi ve Dibeybe'nin yanı sıra Başkanlık Konseyi yardımcıları olarak Musa el-Koni ve Abdullah el-Lafi'nin bulunduğu liste, 74 üyeden 39'unun oyunu aldı.
Akile Salih, Fethi Başağa, Usame Cuveyli ile Abdulmecid Seyfunnasr'dan oluşan ve ikinci tura kalan diğer liste ise 34 oyda kaldı. LSDF üyelerinden biri oy kullanmadı.
LSDF'nin belirlediği liste yöntemine göre, dört listenin yarıştığı ilk turda kazanmak için oyların yüzde 60'ını almak gerekiyordu. Ancak birinci turda listelerden hiçbiri bu oyu yakalayamadığı için en yüksek oyu alan iki liste ikinci tura kalmıştı. İkinci turda salt çoğunluk seçimi kazanmak için yeterli sayıldı.
Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi
Libya'nın doğusunu temsil etmek adına seçimlere katılan ve geçici yönetimin Başkanlığına seçilen Muhammed el-Menfi, Tobruk kenti doğumlu.
Le Havre Üniversitesi Makina Mühendisliğinde 2007'de yüksek lisans, 2011'de doktora eğitimini tamamlayan Menfi, devrim sonrasında kurulan yasama organı Libya Milli Genel Kongresinde üyelik yaptı. Menfi'nin Libya'da 2015 sonrasında kurulan Libya Devlet Yüksek Konseyinde üyelik görevi devam ediyor.
Muhammed el-Menfi, Aralık 2018-Aralık 2019 döneminde Libya’nın Yunanistan Büyükelçisi olarak görev yaptı. Türkiye ile Libya arasında 27 Kasım 2019'da imzalanan deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasına dair mutabakat muhtırasına karşı beyanat vermesi istenen Menfi, basında çıkan haberlere göre bu talebi reddettiği için Yunanistan tarafından sınır dışı edilmesiyle gündeme geldi.
Başbakan Abdulhamid Dibeybe
Misrata kentinde 1958'de dünyaya gelen Dibeybe, ülke içinde nüfuzlu bir iş adamı sayılıyor.
Dibeybe'nin ülkenin batısındaki aşiretlerin desteğini aldığı ve Libya Başmüftülüğüne yakın olduğu aktarılıyor.
Libya'nın en büyük inşaat firması olarak tanımlan Libya Yatırım ve Geliştirme Holding Şirketinin (LIDCO) 2006'dan bugüne başkanlığını yürüten Dibeybe, Libya'nın önde gelen futbol kulübü Etihad'ın da başkanlığını yapıyor.
Dibeybe'nin lisans ve yüksek lisans eğitimini Kanada'da mühendislik alanında tamamladığı ve çocuklarının aynı zamanda Kanada vatandaşı olduğu ifade ediliyor.
Başkanlık Konseyi üyeleri
Başkanlık Konseyine güneydeki Fizan bölgesini temsilen seçilen Libyalı siyasetçi ve diplomat Musa el-Koni, Libya'nın Tuareg kabilesinin liderlerinden biri olarak tanınıyor.
Çocukluk ve gençlik yıllarını Ubari, Sebha şehirlerinde geçiren, ardından başkent Trablus’ta yaşayan Koni, 2005'ten 2011 iç savaşına kadar Mali’de Libya Başkonsolosu olarak görev yaptı.
Mali’deki görevi esnasında Libya lideri Muammer Kaddafi’nin, rejimi devirmeyi amaçlayan halk devrimine karşı Tuareg aşiretleriyle görüşmesini ve Tuaregleri silahlandırmasını istemesinin ardından görevinden istifa etti.
Libya devriminin ardından 2014'teki seçimler sonucunda Temsilciler Meclisinin üyesi olan Koni, 2016'da Başkanlık Konseyi üyeliğine seçildi.
Koni, 2016'dan itibaren Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Başkanlık Konseyi’nin güney bölgesi temsilcisi ve Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı, 2 Ocak 2017’de Başkanlık Konseyi’nin Libyalıların beklentilerine cevap veremediği gerekçesiyle Konseyden istifa etti.
Başkanlık Konseyi Üyesi Abdullah Hüseyin el-Lafi ise ülkenin batısındaki Zaviye kentini temsilen Konseyde yer aldı.
Lafi'nin Libya Temsilciler Meclisi Ekonomi, Ticaret ve Yatırım Komitesi üyeliği yaptığı belirtiliyor.
Libya'yı seçimlere taşımak için BM girişimi LSDF
UNSMIL tarafından, Libya'nın farklı kesimleri ve coğrafi bölgelerini temsilen seçilen 75 kişinin yürüttüğü (biri hayatını kaybetti) Libya Siyasi Diyalog Forumu'nun oturumlarına, UNSMIL Temsilcisi ve BM Genel Sekreteri Libya Özel Temsilci Vekili Stephanie Williams liderlik ediyor.
LSDF'nin en önemli hedeflerinden biri, Libya krizinin siyasi çözümü için ülkeyi Başkanlık ve Parlamento seçimlerine götürerek Libyalıların oylarıyla ülkede yeni bir yönetim seçilmesini sağlamaktı.
Forum kapsamında seçilen yürütme otoritesi, devlet kurumlarını birleştirmek ve ilan edilen tarihte ülkeyi seçimlere hazırlamakla görevlendirilmesi planlandı.
Başkanlık Konseyi ve Ulusal Birlik Hükümetinin görev ve yetkileri
Başkanlık Konseyinin yetkilerinin başında Libya Ordusu Başkomutanlığını üstlenmek ve ordunun üst düzey mensuplarını ve İstihbarat Kurumunun başkanını atamak geliyor.
Konseyin ayrıca, Libya'daki yabancı ülke misyon temsilcilikleri ve temsilcilerini akredite etmek, Temsilciler Meclisi, Milli Savunma ve Güvenlik Konseyine danışmak şartıyla olağanüstü hal ilan etmek, savaş ve barış kararı almak gibi yetkileri bulunuyor.
Ancak bu sisteme göre, Cumhurbaşkanına benzer konumundaki Başkanlık Konseyi Başkanı, karar alma süreçlerinde tek başına yetkili olamıyor. Tüm kararların, başkan dahil Başkanlık Konseyinin üç üyesinin oy birliği ile alınması gerekiyor. Bu kurala aykırı olarak alınan tüm kararlar hükümsüz sayılıyor.
Başbakanın yetkileri ise Konseyin çalışmalarını denetlemek, toplantılarına başkanlık etmek, toplantı tutanaklarına göre kararnamelerini imzalamak ve dış ilişkilerde devleti temsil etmekle sınırlı tutuluyor.
Devletin yüksek idari organı olan Ulusal Birlik Hükümetinin (başbakan) yetki ve sorumlulukları arasında ise seçimlerin planlanan tarihlere göre yapılmasını sağlamak, seçimlere kadar olan geçiş sürecini sonlandırmak, bunu yerine getirmek için gerekli yasa tasarılarını hazırlamak, bakanları görevlendirmek ve Bakanlar Kurulunun aldığı kararları onaylamak bulunuyor.
