İstanbul Planlama Ajansı bünyesindeki İstanbul İstatistik Ofisi’nin araştırması, kentin 39 ilçesindeki 402 mahalle bakkalı ile 21-25 Ocak tarihleri arasında görüşülerek hazırlandı.
Diken’in aktardığına göre, kent yoksulluğunun geldiği seviyeyi bakkal defterlerinden okumaya davet eden araştırmada, vatandaşın alım gücü ve küçük esnafın içinde bulunduğu zorluklarla ilgili veriler derlendi.
Defterler kabardı: Peynir, yağ, çay, bakliyat
Bakkallara pandemi öncesinde ve pandemi sürecinde veresiye defteri tutup tutmadığı soruldu. Pandemi sürecinde veresiye defteri tutan bakkal sayısının pandemi öncesine göre benzer oranda seyrettiği gözlendi. Her iki dönemde de bakkalların yaklaşık yüzde 71’inin veresiye defteri tuttuğu görüldü. İlk üçte yer alan ekmek, yumurta ve sigaradan sonra en çok veresiye yazdırılan ürünler peynir, yağ, çay, bakliyat, süt, şeker ve yoğurt oldu.
Pandemi öncesi döneme göre veresiye alışveriş yapan kişi sayısının artması ile birlikte veresiye defterlerinde yazılı olan toplam borç miktarının da arttığı görüldü. Pandemi öncesi dönemde veresiye defterinde yazan toplam borç miktarı, ortalama olarak 12 bin 733 lira iken, pandemi sürecinde, yüzde 54.8 artışla ortalama 19 bin 717 lira oldu.
Aylık ortalama veresiye alışveriş yapan kişi sayısı 24
Yine pandemi öncesi dönemde, bir bakkaldan veresiye alışveriş yapan kişi sayısı, aylık ortalama 24 olarak belirlendi. Pandemi sürecinde ise yüzde 32.2 artarak 31 kişiye yükseldi.
Pandemi sürecinde, bakkalların yüzde 85.8’i, Mart 2020 öncesine göre, satış oranlarının azaldığını belirtti. Bakkalların yüzde 10.2’si ise satış oranlarının değişmediğini, yüzde 4’ü satış oranlarının pandemi öncesi döneme göre arttığını kaydetti.
Online alışverişin negatif yönlü etkisi
Pandemi ile birlikte satış hacimlerini önemli ölçüde artıran online alışveriş siteleri ve eve ürün tedarik girişimlerinin yaygınlaşması, bakkalların satış oranlarını negatif yönde etkiledi. Bakkalların yüzde 84.4’ü, bu nedenle zorluklar yaşadığını belirtti.
Zincir market ve fiyat artışları başlıca zorluklar
Bakkallara yaşadıkları olası zorluklar sorulduğunda, en fazla verilen cevap, yüzde 92.7 ile ‘Zincir market şube sayılarının artması’ oldu. ‘Ürün fiyatlarının artması’ yanıtı, yüzde 91.3’lük oran ile ikinci sırada yer aldı.
