Koronavirüs pandemisine karşı dünyanın bazı ülkelerinde çok sayıda aşı tedarik edilir ve toplu aşılama hızla ilerletilirken, az gelişmiş ülkelere henüz aşının ulaşmadığı manzaralar yaşanıyor. Birleşmiş Milletler'e (BM) bağlı Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, yönetim kurulunun yıllık toplantısında, 'aşı milliyetçiliği' yapıldığı ve Kovid-19 aşılarının paylaşımında 'feci bir ahlaki başarısızlığın' eşiğinde olunduğu uyarısında bulundu.
DSÖ Başkanı Tedros, 49 yüksek gelirli ülkede 39 milyon doz aşı yapıldığını, en düşük gelirli ülkelerden birine ise sadece 25 doz aşı verildiğini belirtti.
"I need to be blunt. The world is on the brink of a catastrophic moral failure."
— Channel 4 News (@Channel4News) January 18, 2021
Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus calls for increased access to Covid vaccines in the world's poorest countries, saying that only "25 doses have been given in one lowest income country." pic.twitter.com/krh8Z3JG3u
Toplantıda Afrika'yı temsil eden grubun Burkina Fasolu bir delegesi, az sayıda ülkenin aşı tedarikinin çoğunu silip süpürmesi karşısında endişe duyduklarını dile getirdi.
DSÖ Başkanı, aşı dozlarının dünyaya adil şekilde dağıtılması gerekirken eşit dağıtım olanaklarının ciddi tehlike altında olduğuna dikkat çekti.
"Just 25 doses have been given in one lowest-income country. Not 25 million; not 25,000; just 25," WHO Chief @DrTedros saidhttps://t.co/YlQP872P9z
— WION (@WIONews) January 18, 2021
DSÖ'nün öncülüğünde Kovid-19 aşılarına dünya çapında hızlı ve eşit erişim garanti etmeyi amaçlayan COVAX küresel mekanizması, aşı dağıtımına gelecek ay başlayacak.
Tedros, aşı alımı için geçen yıl 44, bu yıl en az 12 ikili anlaşma yapıldığını aktararak şunları söyledi:
"Bu, COVAX teslimatlarını geciktirebilir ve tam da COVAX'ın kurulma sebebi olan önlenmesi gereken senaryoyu, yani kaotik piyasa, koordinasyonsuz tepki ve devam eden toplumsal-ekonomik karışıklık eşliğinde stoklamayı hayata geçirebilir."
"Böylesi bir 'önce-ben' yaklaşımı, en yoksul ve en savunmasızları riske atıyor."
"Eninde sonunda bu tür hareketler, pandemiyi daha da uzatmaktan başka bir şeye yaramayacak."
Vaccine nationalism puts world on brink of 'catastrophic moral failure': WHO chief https://t.co/9OyXJ8Cidp pic.twitter.com/7UEkx4U1j4
— Reuters (@Reuters) January 18, 2021
Koronavirüsün mutasyon geçirmiş ve çok daha bulaşıcı varyantları tüm dünyada yayılırken, Tedros, H1N1 ve HIV pandemilerinde yapılan hataların tekrarlanmaması çağrısını yaptı.
Gözlemcilere göre bir hafta sürecek yönetim kurulu toplantısı, DSÖ'nün 70 küsur yıllık tarihindeki en önemli toplantı.
ABD Başkanı Donald Trump'ın çekilmesi nedeniyle en büyük finansörünü kaybetmiş durumdaki DSÖ'nün küresel sağlık krizleriyle baş edilebilmesi için bu toplantıdan daha güçlenerek çıkması gerekiyor. Ancak bağışçı ülkelerin katkıyı artırmakta zorluk çıkarması bekleniyor.
