Alkol tüketiminin iş alemi kültürünün ayrılmaz parçası kabul edildiği ve sıkı içkiciliğin kariyer merdivenlerini tırmanmanın yazılmamış kuralı sayıldığı Japonya'da, iş arkadaşlarıyla birlikte içmekle ilgili ayrı bir tabir bile var: Japonca içki anlamına gelen nomi ile İngilizce iletişim anlamına gelen communication kelimelerinden türeyen nominikēshon.
Bu durumun dezavantajlı konuma düşürdüğü çeşitli sebeplerden içki içmeyenler, seslerini yükselttiklerinde yalnız olmadıklarını fark etti.
Teetotalers emerge from the shadows in hard-drinking Japan https://t.co/Qen1U4OUNQ
— The Japan Times (@japantimes) October 7, 2020
İçki içmeyenlerin kendilerini rahatsız hissettiği pek çok durumla karşılaştığını, "alkol içmezsen terfi edemezsin" gibi laflara sıklıkla muhatap olduğunu belirten 54 yaşındaki fon yöneticisi Hideto Fujino, kendisi gibiler için Facebook'ta bir grup sayfası açtı.
Japon nüfusunun yüzde 5'i alkol içince hastalanıyor
Alkolün toksik yanını parçalayan enzimlerin yokluğunu çeken, bu yüzden içtiğinde kendini hasta hisseden Japon nüfusunun yüzde 5'ine mensup fon yöneticisi, insanların içki içmemek için başka pek çok sebepleri de olduğuna dikkat çekti.
Fujino'nun Facebook'taki grubu, kurulur kurulmaz 4 binden fazla üye kazandı. Bunlar arasında sağlık veya hamilelik nedeniyle, yan etkilerinden rahatsızlıktan ya da sadece hoşlanmadığından içmediğini söyleyenler kadar içkiyi azaltmaya karar verenler de var.
Yüzyıllardır devam eden gelenek
Japonya'nın feodal dönemlerinde derebeylerinin tebalarıyla ilişki kurmak için birlikte içki içmek, tapınaklarda sake denilen yerli içki üretme geleneğinin olduğunu, modern zamanlarda işyerlerindeki sert hiyerarşinin iş çıkışında birlikte içip sohbet ederek kırıldığını anlatan Fujino, içki içmeyenlerin ise kariyerlerinde yükselmenin alkole bağlı olduğu hissine kapılarak umutsuzluğa düştüğünü aktardı:
İş çıkışında 'Seni çağırmıyoruz, çünkü içmiyorsun' diyorlar
"İşyerinde müdürler bazen sadece içki içenlerle dışarı çıkıyor. Sana da diyorlar ki 'Çağırmıyoruz, çünkü içmiyorsun'. Bu kendini yalnız ve ayrımcılığa uğramış hissetmene yol açıyor."
Kendisi gibi içki içemeyenler için alkol alerjisi olan anlamına gelen geko kelimesinden hareketle gekonomisuto tabirini uyduran Fujino'nun Facebook grubundaki gekonomisutolar aralarına alkolsüz içecek tarifleri değiş tokuş ediyor ve deneyimlerini paylaşıyor.
Yeni başbakan içmeyenlerle aynı saftan
Japon siyasetinin üst düzeyindeki nadir yeşilaycı isimlerden biri olan Yoshihide Suga'nın yeni başbakan seçilmesi de grup içinde tezahüratlarla karşılandı.
Biri "Geko başbakanın doğuşunu tebrik ederim" diye yazarken, diğeri Suga'nın başbakanlığa yükselene dek içkili alemlere katılması için kimbilir ne çok baskı gördüğü spekülasyonunda bulunup "Bu baskıları aşarak başbakan olabilmesi gerçekten etkileyici" dedi.
Loved this piece by @AFPTokyo on teetotalers in #Japan, where drinking is often considered an important part of the business culture. Having long felt relegated, nondrinkers are now speaking out, partly empowered by the election of teetotaler PM Suga https://t.co/tpxc1ab0dU
— Tomohiro Osaki (@jt_osaki) October 7, 2020
İçki içenler de Yüzde 0'da nefes alıyor
Bu rüzgarların etkisiyle alkosüz bar Yüzde 0'ı açan 31 yaşındaki genç kadın Mayumi Yamamoto, bu girişimini "Benim gibi fazla alkol içemeyenler için çay ve maden suyu dışında içecek seçenekleri sunan bir menüyle karşılaşmanın harika olacağını düşündüm" diye açıkladı.
Tokyo'nun bar ve gece kulübü bölgesi Roppongi'de açılan Yüzde 0, vegan yiyeceklerin yanısıra fesleğen, mascarpone peyniri, deniz yosunu ve çilek gibi değişik içerikleri olan sofistike kokteyller servis ediyor.
Cumartesi soluğu Yüzde 0'da alan 21 yaşındaki Rei Azezaki, alkol alerjisi olduğunu söyledi. Yanında getirdiği 24 yaşındaki erkek arkadaşı Yuto Takahashi, "Genelde çok içerim. Ama burada içeceklerin yudum yudum tadını çıkarıyorum, atmosferin keyfini sürüyorum, çok hoşuma gidiyor" dedi.
Japonya'nın başka yerlerinde açılan alkolsüz barlar, Fujino'nun Facebook grubunda tanıtılıyor.
Önceki kuşaklara kıyasla iş hayatına yaklaşımları değişen gençler arasında sağlık Bakanlığı verilerine göre ağır alkol tüketimi oranı da düşüşte.
