Trump yönetiminin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) 2015 tarihli İran'la nükleer anlaşmanın (Kapsamlı Ortak Eylem Planı/KOEP) gereği olarak konvansiyonel silah ambargosunu kaldıracak olmasını engelleyememesi üzerine yaptığı fantastik hamleye Avrupa Birliği'nden yanıt geldi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ve aynı zamanda KOEP Ortak Komisyon Koordinatörü olan Josep Borrell, ABD'nin İran'a yönelik BM yaptırımlarını yeniden başlattığı duyurusuna ilişkin yazılı açıklama yaptı.
ABD yönetiminin BM Güvenlik Konseyinin (BMGK) 2231 sayılı kararıyla kaldırılan yaptırımları geri getiren mekanizmayı devreye sokmasını not ettiklerini belirten Borrell, ABD'nin Barack Obama döneminde İran ile varılan anlaşmadan Donald Trump döneminde 'tek taraflı çekildiğini' hatırlattı.
'Silahsızlanma mimarisinin önemli kilometre taşlarından birini uygulamaya devam edeceğiz'
Borrell, 'ABD yönetiminin anlaşmadan çekildikten sonra KOEP faaliyetlerinin hiçbirine katılmadığını' aktararak "Bu nedenle ABD, KOEP tarafı bir ülke sayılamaz ve 2231 sayılı BMGK kararında geçen BM yaptırımlarının yeniden yürürlüğe sokulması sürecini başlatamaz" dedi.
İran ile anlaşmanın 'dünya silahsızlanma mimarisinin önemli kilometre taşlarından biri' olduğunu vurgulayan Borrell, 'anlaşmanın korunması ve tam uygulanması için çalışmaya devam edeceklerini, herkesin buna uygun hareket etmesi gerektiğini' belirtti.
KOEP, İran'ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi ve düzenlenmesi, bunun karşılığında yaptırımların kaldırılması amacıyla BMGK daimi üyeleri ABD, Britanya, Fransa, Rusya ve Çin'in yanısıra Almanya ve AB ile İran arasında 2015'te imzalanmıştı.
İran'ın anlaşmadan kaynaklanan tüm taahhütleri askıya almasına yol açmıştı
Trump'ın yönetime gelmesiyle Washington anlaşmadan çekilmiş ve İran'a yeniden yaptırım uygulamaya başlamıştı. Anlaşmanın diğer taraflarından Washington'ı durdurmasını isteyen ancak bunda başarılı olamayan İran, Temmuz 2019'da nükleer anlaşmanın bazı maddelerini, 5 Ocak'ta da anlaşmadan kaynaklanan tüm taahhütleri askıya aldığını açıklamıştı.
BMGK'nin İran'a 13 yıldır uyguladığı ve 18 Ekim'de sona erecek silah ambargosunu yenilemek isteyen Trump, bu çabasının başarısızlıkla sonuçlanması üzerine 2231 sayılı BMGK kararıyla kaldırılan tüm yaptırımların tekrar uygulanmasına imkan tanıyan mekanizmayı hayata geçirdiği iddiasında bulunmuştu. Buna, İran'ın nükleer anlaşma kapsamındaki taahhütlerini askıya almasını gerekçe göstermişti.
