Beyaz Saray'da İsrail-BAE-Bahreyn normalleşme anlaşmaları imzalandı: Trump'a göre 5-6 ülke daha katılacak

ABD Başkanı Donald Trump ile damadı ve başdanışmanı Jared Kushner'in mimarı olduğu İsrail'in BAE ile 'Barış, diplomatik ilişkiler ve tam normalleşme', Bahreyn ile 'tam diplomatik ilişki' anlaşmaları için Beyaz Saray'da 'tarihi' imza töreni gerçekleşti. Üç Semavi dinde yer alan İbrahim (Abraham) peygambere atıfla 'İbrahim Anlaşmaları' (Abraham Accords) denilen bu belgelerin tam içeriği ilk etapta açıklanmadı, imza töreninden sonra açıklığa kavuşturulacağı dile getirildi.

Filistinlilerin 'Arap krallıklarının ihaneti' tepkisini gösterdiği, imzacı Arap tarafların ise 'İran'a karşı birlik Filistin davasından daha önemli' vurgusunu yaptığı anlaşmalar için İsrail adına Başbakan Benyamin Netanyahu, BAE adına Dışişleri Bakanı Abdullah bin Zayed el Nahyan ve Bahreyn adına Dışişleri Bakanı Abdullatif bin Raşid ez Zayani Beyaz Saray'a geldi.

Tören öncesi Oval Ofis'te BAE, Bahreyn bakanları ve Netanyahu ile ayrı ayrı gazetecilerin karşısına çıkan Trump, '5-6 ülkenin daha İsrail'le ilişkileri normalleştirme anlaşmalarına katılabileceğini' dile getirdi.

Trump, Netanyahu'yu ağırlarken "Yaklaşık 5 ülkeyle, ilaveten 5 ülkeyle yola koyulduk. 5-6 ülkenin daha çok süratle katılmasını sağlayacağız, halihazırda onlarla görüşüyoruz" diye konuştu.

'Yeniden seçilirsem İran'la anlaşırım'

Bazı anlaşmaların 3 Kasım ABD başkanlık seçimleri öncesi açıklanabileceğini söyleyen Trump, "Sadece halletmemize bakar" dedi.

Trump, "Seçimi kazanırsak İran'la anlaşma yapacağımızı sanıyorum" iddiasında da bulundu.

Trump: Yeni bir Ortadoğu'nun şafağındayız

Ardından törene geçilirken Trump, balkondan bahçede toplanan yüzlerce davetli ve gazeteciye hitabında 'bölgedeki tüm ülkelerin barış ve refah içinde yaşaması için tarihi adım' vurgusu yaptı:

* On yıllardır devam eden bölünme ve çatışmanın ardından yeni bir Ortadoğu'nun şafağındayız. Bugün tarihin gidişatını değiştirmek için buradayız.

* 25 yıldır ilk kez böyle bir anlaşma yapılıyor. Daha önce iki ülke (Mısır ve Ürdün) imzalamıştı. Sadece bir ayda 2 ülke daha ekledik.

'Aksa'nın saldırı altında olduğu yalanı'

* Yahudilerle Arapların düşman olduğu ve Mescid-i Aksa'nın saldırı altında olduğu yalanlarının nesilden nesile aktarılması, bölgede ve tüm dünyada terör ve şiddetin yayılmasına yol açtı. Varılan bu anlaşmalar, bölgedeki halkların geçmişin başarısız yaklaşımlarından kurtulmalarını sağladı.

'Bölgenin tamamı için kapsamlı Ortadoğu barış anlaşmasının temeli'

* Bu anlaşmaların, bölgenin tamamı için kapsamlı Ortadoğu barış anlaşmasının temelini oluşturmasını umuyorum. Tez zamanda başka ülkeler de katılacak.  

* İsrail, BAE ve Bahreyn karşılıklı büyükelçiler atayacaklar, turizmden, ticarete, sağlıktan güvenliğe kadar geniş yelpazedeki sektörler de güçlü işbirlikleri ve ortaklıklar kurmaya başlayacaklar... Onlar dostlar.

'Tüm dünyadaki Müslümanlara Aksa'nın kapıları açıldı'

* İbrahim Anlaşmaları, tüm dünyadaki Müslümanlara İsrail'deki kutsal mekanları ziyaret etme ve Mescid-i Aksa'da barış içinde ibadet etmenin de kapılarını açtı.

* Başkanlık görevine geldikten sonra ilk yurtdışı ziyaretim kapsamında, 54 Arap ve Müslüman ülkenin liderleriyle Suudi Arabistan'da biraraya gelmiş, oradaki konuşmamda sözkonusu ülkelere birlik olma çağrısı yapmıştım... Bugünün dünyasında Ortadoğu ülkeleri işbirliğini, çatışmaya tercih ediyor. Bu ülkeler, Araplar, İsrailliler, Müslümanlar, Yahudiler ve Hristiyanların uyum ve barış içinde birlikte yaşayabileceği, ibadet edebileceği, yan yana hayal kurabileceği bir geleceği seçiyor.

Netanyahu: Arap-İsrail çatışmasını kalıcı olarak bitireceğini umuyorum

İmza töreninde BAE ve Bahreyn bakanlarına 'bilge liderlikleri', Bahreyn liderliğine 'İbrahim'in tüm çocuklarına umut getirdiği', Trump'a 'İran'a baskı uyguladığı, İsrail'e koşulsuz destek verdiği ve bugün imzalanan anlaşmaya önayak olduğu' için teşekkür eden Netanyahu, "Hepimizin karşı karşıya olduğu çok sayıda meydan okuma ve zorluğa karşın, tüm bunlara rağmen, bir an durup bu kaydadeğer günü takdir edelim" çağrısında bulunarak şunları söyledi:

* Tarihi dönüm noktasındayız, barış için yeni bir şafaktayız.

* Yahudi halkı binlerce yıl barış için dua etti, Yahudi devleti de onlarca yıldır barış için dua ediyordu.

* Ortadoğu'daki İsrail dostlarına Esselamu Aleyküm. Başkan'ı (Trump) duydunuz, daha pek çok ülke barış için sıraya giriyor. Bu birkaç yıl önce hayal edilemezdi. Ancak kararlılık ve barışın nasıl yapılabileceğine yönelik yeni bir bakış açısıyla bu başarıldı. Bölgeye yeni bir çehre getirdik, bunu başardınız. Teşekkürler Sayın Başkan.

* Bu anlaşmanın diğer Arap ülkelerine de yayılacağını ve nihayetinde Arap-İsrail çatışmasını kalıcı olarak bitireceğini umuyorum.

* Anlaşmanın faydaları tüm ülkelerin yurttaşlarına ulaşacak, bu halklar arasında bir barıştır. 

* İsrail'i güçlü yapmak için çalıştım. Tarih bize gücün güvenlik getirdiğini, gücün müttefikler getirdiğini ve Sayın Başkan sizin de her zaman dediğiniz gibi nihayetinde gücün barış getirdiğini öğretti.

BAE Dışişleri Bakanı: Filistinlilerin devlet umudunun gerçekleşmesini sağlayacak

BAE Dışişleri Bakanı Abdullah bin Zayed el Nahyan da Arapça konuşmasında başta Trump ile damadı Jared Kushner ve ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo olmak üzere anlaşmanın sağlanmasında rol alanlara şükranlarını sundu, Netanyahu'ya da 'barışı seçtiği ve Filistin topraklarının ilhakını durdurduğu' için teşekkür etti.

BAE Dışişleri Bakanı, İbrahim Anlaşmalarını 'tarihi başarı' diye niteleyerek şu mesajları verdi:

* Bugün Ortadoğu için daha iyi bir yol yaratacak yeni bir eğilime tanıklık ediyoruz. Yansımaları bölgenin tamamında yankılanacak. Herkes daha müreffeh ve güvenli bir gelecek için can atıyor.

* Barış bizim kılavuz ilkemiz. Barıştan başka her yol, yıkım ve fakirlik olacaktır.

* Bu anlaşma Filistin halkının yanında durmaya devam etmemizi sağlayacak, istikrarlı ve huzurlu bir bölgede bağımsız bir devlet kurma umutlarını gerçekleştirmelerini sağlayacaktır." dedi.

* Bu anlaşma, daha önce Arap ülkelerinin İsrail ile imzaladığı anlaşmalarla uyumlu. Ortadoğu'nun tamamına yayılmasını ve bölgeye barış getirmesini bekliyoruz.

Bahreyn Dışişleri Bakanı: İki devletli çözüm yolunun mümkün olabileceğini gösterdik

Bahreyn Dışişleri Bakanı Abdullatif bin Raşid ez Zayani ise İngilizce yaptığı konuşmasında İsrail ile normalleşmenin yolunu açtığı için Trump ile BAE Veliaht Prensi Bin Zayed'e teşekkür ederek şöyle devam etti:

* Bahreyn, Netanyahu ile hükümetinin barışa yönelik adımlarını memnuniyetle karşılıyor. 

* Ortadoğu çok uzun zamandır çatışma ve karşılıklı güvensizlik yüzünden geri kaldı. Artık bunu değiştirme fırsatı elde ettiğimize ikna oldum.

* Bugün Washington'da imzalanan anlaşma, Ortadoğu için bir umuttur. İsrail-Filistin çatışmasına adil, kapsamlı ve iki devletli bir çözüm kalıcı bir barışın temeli olabilir. Bugün böyle bir yolun mümkün olabileceğini ve gerçekçi olduğunu gösterdik.

Anlaşmanın İngilizce, İbranice ve Arapça nüshaları taraflarca imzalandı.