İçişleri Bakanlığı, İstanbul başta olmak üzere özellikle büyük şehirlerdeki yetkisiz çakar kullanımı ve çekici sorununa yönelik tedbirlerin ardından restoran, kafe ve eğlence mekanları gibi işletmelerin önlerinde 'vale', kaldırım kenarları veya otopark ruhsatı olmayan alanlarda 'değnekçi' tabiriyle yetkisiz park yaptıran ve vatandaşlardan zorla ücret talep edenlerin engellenmesi için harekete geçti.
İçişleri Bakanlığınca hazırlanan ve vale hizmetine standart getirilmesini de hedefleyen yönetmelik taslağına göre, bu hizmeti verecek işletmeler ruhsatına işletmek zorunda olacak.
Ruhsatına vale hizmetini işletmeyen iş yerleri bu hizmeti veremeyecek. Vale hizmeti en fazla 3 kilometrelik çap içerisinde karşılanacak.
Müşteri, vale hizmeti almaya zorlanmayacak. Vale görevlisi, işvereni tarafından kendisine verilen valelik görevlerini yerine getirecek, kendi ya da işvereni dışında başka kişiler hesabına bu hizmeti veremeyecek.
Vale hizmet bedeli, Esnaf ve Sanatkarlarca Üretilen Mal Ve Hizmetlerin Fiyat Tarifeleri Hakkında Yönetmelik ile Tacir ve Sanayiciler Tarafından Üretilen Mal ve Hizmetlerin Azami Fiyat Tarifelerinin Düzenlenmesi Hakkında Yönetmelik'te belirlenen fiyat tarifesini geçemeyecek.
Vale hizmeti alan iş yerleri, vale hizmeti veren işletmeye, kendi mülkiyeti içinde veya kiralayacağı otopark alanında yer gösterecek. Bu alanda, vale görevlisinin bekleyebileceği hizmete özel kapalı bir mekan oluşturulacak.
Halkın kullanıldığı alanlarda vale için alan oluşturulmayacak
Yönetmelik taslağına göre, ücretsiz otopark alanları içerisinde, kara yollarında ve halkın kullanımına açık alanlarda valelerin kullanımına özel alanlar oluşturulamayacak.
Vale işletmesinin kişi ve kuruluşlara sağlayacağı hizmetleri için yazılı sözleşme düzenlenecek. Bu sözleşmelerde hizmeti alacak kişi veya kuruluşun adı, adresi, hizmetin kapsamı, personel sayısı, hizmetin süresi ve diğer hususlar belirtilecek.
İş yerlerine yeni standartlar getirilecek
- Söz konusu yönetmelik taslağına göre, vale hizmeti veren işletmelere de standart getirilecek. Getirilen yeni kurallar şu şekilde:
- Vale hizmeti alan müşterilerin sahip olduğu haklar müşterilerin göreceği şekilde ilan edilecek.
- Vale hizmet bedeli müşterinin görebileceği şekilde tabelada belirtilecek.
- Araç içerisinde kıymetli eşya bırakılmamasına ilişkin müşterilere yönelik uyarı yazısı bulundurulacak.
- Kendi parseli içerisinde otoparkı olan iş yerleri, ücretsiz otopark alanlarına müşteriyi yönlendirmek için yönlendirme işaretleri kullanacak.
- Vale noktalarında, vale hizmeti almanın zorunlu olmadığını belirtir levha herkesin göreceği şekilde asılacak.
- Vale hizmeti sunulan alanlarda vale görevlilerine değişik hava şartları için gerekli ekipmanlar sağlanacak.
- Araç teslim fişi bastırılıp vale görevlisine teslim edilecek.
- Vale işletmesi ile iş yeri arasında hizmet sözleşmesi yapılacak.
- Vale görevlisinin fotoğraflı vale kimlik kartı olacak, üzerinde 'vale' ibaresi bulunan kıyafet giyecek.
Araç teslim fişi vermek zorunlu olacak
Vale hizmeti veren işletme ve iş yerleri, aracın teslimi sırasında araç sahibine, düzenleme tarihi, saati ve teslim alan görevlinin adı ile telefon numarasının yazılı olduğu araç teslim fişi verecek. Araç iadesi de bu fiş ile yapılacak.
Vale hizmeti veren işletme ve iş yerleri, söz konusu hizmetlere ilişkin olarak hizmet süresi içinde ortaya çıkan araç hasarlarını, trafik cezalarını ve araç çekme bedellerini tazmin edecek.
Bu iş yerleri ve işletmeler ödenecek tazminatları teminat altına almak amacıyla gerekli sigorta poliçelerini yaptırıp bunları hizmet verdikleri işletmeyle yaptıkları resmi hizmet sözleşmesi ekinde sunacak.
Bu poliçeleri sözleşme ekinde talep etmek, vale hizmeti alan işletmenin sorumluluğunda olacak.
Vale görevlisi olabilme şartları
Taslağa göre herhangi bir işletmede vale hizmetinde çalıştırılacak kişilerde aranacak şartlar ise şöyle olacak:
"Mesleki yeterlilik belgesine sahip olmak, Türk Ceza Kanununun 53'üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş ve affa uğramış veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa bile, devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkum olmamak veya bu suçlardan hakkında devam eden ya da uzlaşmayla neticelenmiş bir kovuşturma bulunmamak, son beş yıl içerisinde, bilinçli taksirli olarak ölümlü trafik kazalarına karışmamış ve alkollü olarak araç kullanma ve hız kurallarını ihlal nedeniyle, sürücü belgeleri birden fazla geri alınmamış olmak."
