Türk toplumunun enerji ve enerji politikalarına bakış açısını tespit etmek amacıyla, Kadir Has Üniversitesi Enerji ve Sürdürülebilir Kalkınma Uygulama ve Araştırma Merkezi (CESD) tarafından ‘Türkiye Toplumunun Enerji Tercihleri Araştırması’ gerçekleştirildi. 2019 yılının Aralık ayında, 16 ilde 18 yaş ve üzeri bin 215 kişi ile yüz yüze görüşmelerle gerçekleştirilen araştırmanın sonuçlarına göre, toplumun yüzde 54’ü enerji konuları ile ilgili bilgileri televizyondan, yüzde 25’i internet ve sosyal medyadan ve yüzde 5’i gazetelerden alıyor.
‘Toplumun yüzde 41’inin enerji tercihlerinde en önemli olan ucuz olması’
Araştırmaya göre, toplumun enerji tüketiminde belirleyici olan ucuz olması. Toplumun yüzde 41’i enerji tercihlerinde ucuzluğun belirleyici olduğunu söylüyor. Yüzde 18 de ‘temiz ve çevreye duyarlı olmasını’, yüzde 15’i ‘kaliteli olmasını’, yüzde 11’i ‘kesintisiz temin edilmesini’, yüzde 7’si ‘yerli kaynaklardan elde edilmesini’, yüzde 4’ü ise ‘verimli olmasının’ enerji tüketiminde önemli olduğu söylüyor.
‘Yaşadığınız il sınırları içerisinde hangi enerji santrallerinin kurulmasını desteklersiniz’ sorusuna katılımcıların yüzde 82’si güneş enerjisi santrali, yüzde 78’si rüzgar enerji santrali, yüzde 57’si doğalgaz santrali, yüzde 38’i jeotermal santrali şeklinde yanıtladı.
‘Türk halkının yüzde 17’si aylık toplam enerji tüketimi için 501 TL ve üzeri harcama yapıyor’
Araştırmaya göre, toplam enerji tüketimi için aylık 501 TL ve üzerini harcayanların oranı yüzde 17. Bu oranı 451-500 TL harcayanlar yüzde 7 ile takip ediyor. Aylık enerji tüketimi için toplam 401-450 TL ve 351-400 TL aralığında harcayanların oranı ise yüzde 8. Toplumun yüzde 12’si 301-350 TL, yüzde 15’i 251-300 TL, yüzde 14’ü 201-250 TL, yüzde 10’u 151-200 TL, yüzde 6’sı 101-150 TL ve yalnızca yüzde 1’i 51-100 TL harcıyor.
‘Evde en fazla tükettiğiniz enerji türü parasal olarak hangisidir’ sorusuna katılımcıların yüzde 48 doğalgaz, yüzde 39 elektrik, yüzde 8 ise kömür cevabını verdi.
‘En çok kullandığınız enerji türü için aylık ne kadar harcıyorsunuz’ sorusuna ise yüzde 57 201 TL ve üzeri cevabını verirken, yüzde 20 151-200 TL, yüzde 16 101-150 TL, yüzde 5 ise 51-100 TL şeklinde yanıtladı.
‘Toplumun yüzde 78’i enerji tüketiminde kısıtlamaya gitti'
Katılımcılara ‘geçtiğimiz bir yılda, gelirinizin yetersiz kalması nedeniyle toplam enerji tüketiminizde kısıntıya gittiğiniz oldu mu’ sorusu da soruldu. Bu soruya araştırmaya katılanlarında yüzde 78’i kısıtlamaya gittiklerini ifade etti. Yüzde 12 ‘çok büyük miktarda kısıntıya gittik’ diye cevaplarken, bu yanıtı yüzde 22 ile ‘ciddi oranda kıstık’, yüzde 28 ile ‘biraz kıstık’ takip etti. Katılımcıların yüzde 16’sı ‘çok düşük miktarda kıstık’ cevabını verirken, yüzde 19 ise hiç kısıntıya gitmediğini ifade etti. Yüzde 3 de ‘bilmiyor/cevap yok’ şeklinde cevap verdi.
Toplumun yüzde 85’i elektrik fiyatlarını yüksek buluyor. Doğalgaz fiyatlarını yüksek bulanların oranı ise yüzde 67. Elektrik dağıtım bedellerinin çok yüksek olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 46, yüzde 29 ise dağıtım bedellerinin haksız yere alındığını düşünüyor. Doğalgaz dağıtım bedellerinin çok yüksek olduğunu düşünenlerin oranı da yüzde 37, yüzde 23 de dağıtım bedellerinin haksız yere alındığını düşünüyor.
Katılımcılara sorulan ‘tükettiğiniz elektriğin hangi enerji kaynaklarından üretilmesini tercih edersiniz’ sorusuna yüzde 81 güneş enerjisi yanıtını verirken, yüzde 77 rüzgar ve yüzde 70 doğalgaz şeklinde cevapladı.
Araştırmaya göre, katılımcılar Türkiye’nin petrol ve doğalgaz aramalarının artmasına destek veriyor
‘Türkiye’nin en çok hangi ülkeden enerji almasını istersiniz’ sorusuna katılımcıların yüzde 27’si ‘kendimiz üretelim’ derken, yüzde 18 ‘ucuz olandan alınsın’ cevabını verdi.
‘Türkiye, maliyeti yüksek olsa da petrol ve doğalgaz aramalarını artırmalıdır’ ifadesine araştırmaya katılanların yüzde 57.9’u ‘destekliyorum’ cevabını verdi. Katılımcılar ‘Yenilenebilir kaynaklar, daha pahalıya mal olsa da kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtlara tercih edilmelidir’ cümlesine ise yüzde 57.4 oranında olumlu yanıt verdi.
‘Toplumun yüzde 86’sı küresel ısınmaya inanıyor’
Araştırmaya göre, toplumun yüzde 86’sı küresel ısınmaya inanıyor. Küresel ısınmanın ‘insan kaynaklı nedenlerden’ kaynaklandığını söyleyenlerin oranı ise yüzde 78.
‘Küresel iklim değişikliğinin etkilerinin azaltılması için hangisi, ne derece etkilidir’ sorusuna katılımcıların yüzde 34’ü ‘hükümet ve bakanlıklar’, yüzde 21’i ‘uluslararası kuruluşlar’, yüzde 13’ü ‘belediyeler’, yüzde 9’u ise ‘bireyler’ cevabını verdi.
