BM raporu: IŞİD bölgede yeniden örgütleniyor

Birleşmiş Milletler (BM) Gözlem Ekibi tarafından hazırlanan 20 Ocak tarihli raporda, ABD Başkanı Donald Trump'ın 'yüzde yüz bitirildiğini' açıkladığı IŞİD'in* hem Suriye'de hem de Irak'ta saldırılar düzenlediği, saldırı çağrılarında bulunduğu ve yeniden güç topladığı belirtildi.

Örgütün kurucu lideri Ebubekir Bağdadi'nin öldürülmesinin ardından IŞİD'in liderliğine yükselen Ebu İbrahim el Haşimi el Kureyşi'nin etkili bir güç olup olmayacağının belirsiz olduğu vurgulanan raporda, mevcut koşullarda elde edilen bulgulara göre örgütün yönetim, propaganda ve militan toplama konusundaki gidişatının değişmediğinin gözlendiği ifade edildi. 

'ABD'nin asker çekmesi endişelere neden oldu'

IŞİD mahkumları ve ailelerinden oluşan yaklaşık 10 bin kişinin kontrolü konusundaki soru işaretleri sebebiyle ABD'nin bölgedeki askerlerini çekmesinin BM üyesi ülkeler arasında endişelere yol açtığı belirtilirken, IŞİD ile bağlantılı söz konusu kişilerin IŞİD'e ideolojik olarak bağlılıklarını sürdürdükleri vurgulandı. Bölgede yaklaşık 2 bin yabancı terörist savaşçının tutuklu bulunduğu bildirildi.

Suriye'nin kuzeybatısında yer alan İdlib'de daha çok El Kaide bağlantılı grupların bulunduğu ancak şehrin IŞİD mensuplarına da ev sahipliği yaptığı kaydedildi. Irak'ta ise, özellikle Suriye sınırında yer alan Sünni çoğunluklu Enbar bölgesinin, IŞİD savaşçılarının barınabileceği güvenlik koşullarına sahip olduğu ifade edildi. 

Rapora göre, IŞİD ve El Kaide'nin temel çatışma bölgesi olan Suriye ve Irak'ın yanı sıra, bu iki örgütle bağlantılı gruplardan gelen tehditler küresel olarak, özellikle Afganistan'da ve yakın çevresinde, Afrika ve Güneydoğu Asya'nın bazı bölgelerinde de sürüyor.

Doğu Afrika'da El Kaide bağlantılı El Şebab örgütünün güvenlik güçlerine ve yabancı hedeflere yönelik saldırılarının devam ettiği, Endonezya ve Malezyalı savaşçıların kendi ülkelerinde ve Filipinler'de aktif oldukları kaydedildi.

'IŞİD militanlarına Türkiye'deki akrabaları üzerinden finansman sağlanıyor'

BM raporunda, Suriye ve Irak'ta bulunan Avrupa kökenli yabancı terörist savaşçıların maddi kaynaklarına ilişkin ise şu ifadeler kullanıldı: "Üye ülkeler, Irak'taki ve Suriye Arap Cumhuriyeti'ndeki Avrupalı yabancı terörist savaşçıların Avrupa'daki finansman ağı üzerinden IŞİD'e gelir sağladıklarını bildirdi. Türkiye'de bulunan aracılar üzerinden yapılanlar da dahil olmak üzere, akrabalardan finansman elde edilmesine sıkça rastlanıldı. Hol Kampı'nda bulunan IŞİD savaşçılarına akrabaları üzerinden para aktarmak için gayrı resmi para hizmeti işletmeleri kullanıldı. IŞİD bölgelerine giren para genellikle önce Türkiye'ye para hizmet işletmeleri üzerinden gelip ardından da hak sahiplerine havale ya da kuryelerle iletildi. Üye ülkelerden biri, çatışma bölgesindeki yabancı terörist savaşçılara komşu ülkeler üzerinden para gönderilmeye devam edildiğini aktardı."

'Afganistan'da IŞİD bağlantılı bin 400 kişi teslim oldu'

Raporda IŞİD'in Suriye ve Irak dışında en fazla etkili olduğu ülkelerden biri olan Afganistan'a ilişkin de değerlendirmelerde bulunuldu. Afgan güvenlik güçlerinin ve Taliban savaşçılarının IŞİD'e büyük kayıplar verdiği ve Pakistan sınırında bulunan, 'IŞİD'in Afganistan'daki başkenti' olarak da adlandırılan Nangarhar'dan çıkarıldığı hatırlatıldı. Son aylarda yürütülen operasyonlar sonucu IŞİD savaşçısı ve ailelerinin de dahil olduğu bin 400 kişinin Afgan güvenlik güçlerine teslim olduğu vurgulandı. 

Teslim olanların çoğunluğunun Afgan uyruklu olduğu, ancak aralarında Azerbaycan, Kanada, Fransa, Hindistan, Maldivler, Pakistan, Tacikistan, Türkiye ve Özbekistan'ın da yer aldığı çok sayıda yabancı uyruklu terörist savaşçı da bulunduğu belirtildi.

IŞİD'in Afganistan'da sahip olduğu militan gücüne dair sayıların önemli olduğu vurgusu yapılan raporda, örgütün ülkede yaklaşık olarak 2 bin 500 savaşçıya sahip olduğu, bunlardan 2 bin 100'ünün Nangarhar'ın kuzeyindeki Kunar vilayetinde bulunduğu ifade edildi. 

Afganistan'daki IŞİD yapılanmasının internet üzerinden militan toplamaya devam ettiği, aynı zamanda medreseler ve ülkedeki resmi üniversitelerden de militan devşirdiği kaydedildi.

'Barış görüşmelerinden rahatsız olan El Kaide, Taliban'ı ikna etmek için maddi desteği arttırmayı teklif etti'

ABD hükümetinin Taliban ile yürüttüğü barış görüşmelerine dair de değerlendirmelerde bulunulan raporda, El Kaide'nin Taliban yönetiminin barış görüşmelerine odaklanmasından rahatsız olduğu, bu nedenle çeşitli Taliban hizipleri ve yerel komutanlarını barış sürecini desteklememeye ikna etmek için temsilciler gönderip maddi desteği arttırma teklifi sunduğu belirtildi. 

Maddi kaynak sıkıntısı çeken Orta Asyalı radikal grupların El Kaide'yi destekleme eğilimi içerisinde olduğu vurgulanan raporda, ayrıca şu uyarı dikkat çekti: "Şayet barış anlaşmasına ulaşılırsa, El Kaide, Afganistan'daki silahlı çatışmayı devam ettirmeyi meşrulaştırmak için yeni bir söylem geliştirme niyetinde olacak. Taliban ile yakın ilişkileri karşılıklı çıkar dahilinde süren El Kaide, koruma karşılığında Taliban'a kaynak sağlama ve askeri eğitim desteği sunmaya devam ediyor."

* IŞİD, Rusya'da terör örgütü olarak tanınan bir örgüttür.