ABD Başkanı Donald Trump'ın Britanya, Fransa ve Almanya'yı İran'a daha fazla baskı uygulamazlarsa Avrupa üretimi otomobillere ithalat vergisi uygulamakla tehdit etmesini müteakip, İran'la nükleer anlaşmayla ilgili ihtilaf çözüm mekanizması gündeme getirilirken, buna Tahran'ın tepkisi tırmanıyor.
Britanya, Fransa ve Almanya'nın ihtilaf çözüm mekanizmasını devreye sokma kararıyla ilgili yeni bir açıklama yapan İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, ülkesinin nükleer faaliyetlerinin BM Güvenlik Konseyi'nde ele alınması halinde harekete geçeceklerini belirtti.
İran resmi haber ajansı IRNA'nın haberine göre Zarif, "Avrupalılar yakışıksız davranışlarını sürdürür ya da İran dosyasını BM Güvenlik Konseyi'ne taşırlarsa işte o zaman biz de Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'ndan (NPT) çekiliriz" dedi.
Foreign Minister Mohammad Javad Zarif said on Monday that #Iran will withdraw from Non-Proliferation Treaty (#NPT) if #Europeans send Iran's file to Security Council pic.twitter.com/FYNPnOPXVw
— Tasnim News Agency (@Tasnimnews_EN) January 20, 2020
Trump'ın anlaşmadan resmen çekildiği Mayıs 2018'den beri
Üç AB ülkesinin ihtilaf çözüm mekanizmasını işletmesinin İran Dışişleri Bakanlığı tarafından hukuki yönden takip edildiğini aktaran Zarif, Trump'ın nükleer anlaşmadan resmen çekildiği Mayıs 2018'de, İran'ın sorun çözme konusunu başlattığı hatırlatmasını yaptı.
Bu doğrultuda Mayıs 2018, Ağustos 2018 ve Kasım 2018'de dönemin AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini'ye üç mektup yazdıklarını dile getiren Zarif, "Bu mektuplarda İran'ın resmi olarak sorun çözme yöntemini devreye soktuğunu söyledik" dedi.
'Avrupalıların yasal dayanağı olmayan siyasi oyunları'
Kasım 2018'deki mektubun ardından AB'ye taahhütlerini yerine getirmesi için 7 ay süre tanıdıklarına ve Mayıs 2019'da nükleer anlaşma kapsamındaki taahhütlerini askıya almaya başladıklarına dikkati çeken Zarif, Avrupalıların son günlerde yaptıkları açıklamaların yasal yönü olmadığını söyledi.
"Avrupalıların siyasi oyunlarla başka bir eyleme girişmeleri durumunda elimizdeki birçok olanağı devreye sokarız. İran nükleer meselesinin BM Güvenlik Konseyi'ne taşınması halinde, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'ndan (NPT) çekilebiliriz" diyen İran Dışişleri Bakanı, "Ancak ondan önce diğer kararlar da alınabilir" diye ekledi.
Küresel nükleer silah kontrolü rejimi
Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması, 1968 tarihli, 190 ülkenin taraf olduğu, küresel çapta nükleer silahların kontrolü rejimi sağlamaya yönelik NPT, aynı zamanda İran'la imzalanan nükleer anlaşmanın da temelini oluşturuyor.
Ancak Trump İran'la nükleer anlaşmadan çekilme ve tarihin en ağır yaptırımlarını dayatma kararlarının üzerine Kasım Süleymani suikastıyla İran'a karşı bir nevi savaş yürütüyor.
BM yaptırımlarının geri dönmesine kapı açar
Avrupa da ABD'nin yaptırımlarına boyun eğerken, Tahran, anlaşma kapsamında böyle bir durumda öngörülen taahhütlerinden geri çekilme hakkını kullandı.
Britanya, Fransa ve Almanya da Tahran'ın anlaşmayı ihlal ettiği gerekçesiyle şikayette bulundu. Böylece devreye soktukları ihtilaf çözüm mekanizmasının işlememesi halinde İran'a karşı BM yaptırımlarının geri dönmesinin kapısı açılacak.
