Rusya, Ukrayna, Almanya ve Fransa liderleri arasında dün Paris'te 2016'dan beri ilk kez 'Normandiya Dörtlüsü' zirvesi düzenlendi. Donbass konulu zirve ayrıca daha önce sadece telefonla konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy arasındaki ilk yüzyüze görüşme de oldu.
Zirvede Ukrayna'nın doğusundaki Donbass'ta barış sürecinin başlatılması yönünde adımlar atılması amaçlandı.
Putin ve Zelenskiy’nin yanı sıra Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel'in katıldığı zirvede yıl sonuna kadar yeni bir tutuklu takası gerçekleştirilmesi konusunda anlaşıldı, dört ay sonra aynı formatta bir görüşme daha yapılması kararlaştırıldı.
Zelenskiy, dörtlü basın toplantısından sonra gazetecilere açıklamalarda bulundu ve yılbaşına kadar 72 Ukraynalının evlerine dönebileceğini söyledi.
Liderler ayrıca bölgede yıl sonuna kadar süresiz ateşkes sağlanması, Ukrayna'nın doğusundaki güçlerin çekilmesi için üç yeni bölgenin oluşturulması hususunda anlaştı.
Görüşmede üzerinde mutabık kalınan diğer önemli noktalar da Ukrayna yasalarında (Lugansk ve Donetsk Halk Cumhuriyeti'ne özel statü verilmesi prosedürünü düzenleyen) ‘Steinmeier formülü’ düzenlemesinin sabitleştirilmesi ve bölgedeki AGİT misyonunun yetkilerinin genişletilmesi gerektiği oldu.
Putin: Sivil halk unutulmamalı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, görüşmenin sonuçlarıyla ilgili 'çok faydalı' olarak nitelendirerek, zirvede Minsk anlaşmalarının alternatifi olmadığının vurgulandığını belirtti.
Rusya’nın gerilimin azaltılması için elinden geleni yapacağını belirten Putin, Donbass konusunda atılan adımların sürecin olumlu yönde ilerlediğini gösterdiğini kaydetti.
“Tutuklu takası gerçekleştirdik. Üç bölgede güçleri çekmek konusunda anlaştık, bu da gerçekleşti” diye hatırlatan Putin, Donbass’taki sivil halkın unutulmaması ve ‘Normandiya Dörtlüsü’ kararlarının onların hayatlarını kolaylaştırması gerektiğini vurguladı.
‘Ukrayna için gaz yüzde 25 daha ucuz olabilir’
Putin’in açıklamalarından öne çıkan diğer satış başları şöyle oldu:
- Donbass’taki güçlerin aşama aşama çekilmesine devam edilmesini umuyoruz. Güçlerin çekildiği bölgelerde mayın temizleme çalışmaları yapılacak,
- Ukrayna anayasasında Donbass’a kalıcı olarak özel statü veren düzenleme yapılmalı,
- Kiev, Ukrayna’nın doğusundaki olaylara dahli olan kişilere yönelik soruşturma açılmasına engel olacak yasanın getirilmesi ve genel af konusundaki sorumluluklarını geciktirmemeli,
- Çatışma hattındaki geçiş noktalarının sayısı arttırılmalı, bölgede yaşayan binlerce sivilin kontrol prosedürlerinden en kısa ve rahat şekilde geçmesi için koşullar yaratılmalı,
- Sadece Donbass’taki değil, Ukrayna’nın her yerindeki Rusça konuşan nüfus eşit demokratik haklara sahip olmalı. Bu kişiler ülkenin nüfusunun yüzde 38’ini oluşturuyor ve gelecek yıldan itibaren tüm Rus okulları Ukraynacaya geçiş yapacak,
- Ukrayna için gaz, şu an olduğundan yüzde 25 daha ucuz olabilir.
Rusya ile Ukrayna arasında yürütülen takas süreci çerçevesinde eylülde her iki taraftan da 35 mahkum serbest bırakılmış ve ülkelerine dönmüştü.
