İngilizce'de üçüncü tekil şahıs zamirleri olarak erilde 'he', dişilde 'she' kullanılagelirken, son yıllarda ikili cinsiyet, yani kadın-erkek rejimine göre düzenlenmiş değil de cinsiyet belirtmeyen zamirlerin kullanımına yönelik bir hareket gelişti.
LGBTQ hakları hareketine koşut olarak, cinsiyet atfı içermeyen üçüncü çoğul şahıs 'they' zamirine hem rağbet artıyor hem de aynı zamanda cinsiyetsiz üçüncü tekil şahıs zamiri muamelesi yapılıyor.
'They' araması, 2018 yılına kıyasla yüzde 313 oranında arttı
Öyle ki, bugüne dek 'onlar' diye bilinen, ama artık 'o' anlamında da kullanılan 'they', ABD'de İngiliz dili sözlüğüyle özdeş pozisyondaki Merriam-Webster tarafından '2019 yılının kelimesi' ilan edildi.
Sam Smith and other gender-nonconforming people helped make ‘they’ Merriam-Webster’s 2019 word of the year https://t.co/3a32gL3rUk
— Fast Company (@FastCompany) December 10, 2019
Merriam-Webster'in dil alimleri, sözlük websitesinde 'they' aramasının 2018 yılına kıyasla yüzde 313 oranında arttığını duyurdu.
Merriam-Webster'ın yayın yönetmeni, sözlük bilimci Peter Sokolowski, 'they' zamirinin herkesin bildiği ve sevdiği bir kelime olduğunu, bu kadar çok insanın bu kelime hakkında konuşuyor olmasının kendisine şaşırtıcı geldiğini söyledi.
Oslo Grace, Pramila Jayapal, Sam Smith
Sokolowski ile ekibi, 'they' aramalarının en çok arttığı dönemleri ve o sırada gündem olan konuları şöyle sıraladı:
* Ocak ayında kendisini 'ikili cinsiyet rejimine mensup olmayan trans' olarak tanımlayan Kaliforniyalı model Oslo Grace'in hem erkek hem de kadın modası defilelerine çıkıp podyumları kasıp kavurması...
“Even if you do know the birth sex of someone, that doesn’t mean that they are not non-binary and it doesn’t give you the right to expose them in that sense.”
— Dazed (@Dazed) February 14, 2019
Oslo Grace on how fashion can treat trans and non-binary models better:https://t.co/A5Lo24JXr8#InfiniteIdentities pic.twitter.com/wGXgyb1oP8
* Nisan ayında Washington'ın Demokrat Partili vekili Pramila Jayapal'ın Temsilciler Meclisi'ndeki bir oturumda LGBTQ haklarıyla ilgili yasa tasarısını savunurken kendisinin toplumsal cinsiyet uyumuna sığmayan çocuğundan bahsetmesi ve bu sırada duygusallaşması...
"Fear versus love." US congresswoman Pramila Jayapal's emotional speech about the "newfound freedom" her gender-nonconforming child had discovered. "In that freedom comes a responsibility for us as legislators to protect that freedom." pic.twitter.com/av0fbgKzb2
— The Guardian (@guardian) April 3, 2019
* Eylül ayında pop yıldızı Sam Smith'in kullanılmasını tercih ettiği zamirin 'they' olduğunu, hayatı boyunca cinsiyetiyle savaştıktan sonra bu karara vardığını sosyal medyadan duyurması...
Sam Smith: Singer wants to be called 'they' instead of 'he' https://t.co/b4LmplvVTk
— MASKATRON (@SinnersSwing) December 2, 2019
Kısa süre önce Merriam-Webster, sözlükte 'they' kullanımına 'cinsiyet kimliği ikili rejimden olmayan, yani erkek ya da kadın olarak tanımlanmayan' açıklamasını ekledi.
Amerikalı Psikologlar Derneği (APA) de ekim ayında üçüncü tekil şahıs zamiri olarak 'they' kullanımını desteklediğini açıkladı.
Cinsiyet varsayımında bulunmak yerine 'they'
APA'nın yayınlardan sorumlu yetkilisi Jasper Simons, kişinin kendini tanımladığı zamirin yazarlar tarafından kullanılması gerektiğini, tekil şahıs 'they' kullanımının, yazarlar için bilmediği cinsiyet hakkında varsayımda bulunmaktan kaçınmanın bir yolu olduğunu söyledi.
Kuzey Amerika'da İngilizce dili araştırmaları yürüten Amerikan Lehçe Derneği, eril 'he', dişil 'she' zamirlerinin kullanımını reddedenleri tanıma adımı atmış ve 2015'te 'they' zamirini yılın kelimesi ilan etmişti.
