PISA sonuçları açıklandı: Türkiye, matematik ve fen puanlarını OECD ülkeleri içerisinde en çok artıran birinci ülke

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından uygulanan Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) 2018 sonuçları yayımlandı.

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) PISA 2018 sonuçlarına ilişkin ilk kez detaylı bir değerlendirme raporu hazırladı.

​Buna göre, OECD tarafından 15 yaş grubundaki öğrencilerin kazandıkları bilgi ve becerileri değerlendiren ve üçer yıllık periyotlarla yapılan uluslararası bir araştırma programı olan PISA araştırması, 15 yaş grubunda örgün eğitime devam eden öğrencilerin matematik okuryazarlığı, fen okuryazarlığı ve okuma becerilerini değerlendirmek ve ülkeleri karşılaştırabilmek için yapılıyor.

​Türkiye PISA araştırmasına 2003'ten bu yana katılıyor. PISA araştırmasına 2003 yılında 41, 2006 yılında 57, 2009 ve 2012 yıllarında 65, 2015 yılında ise 72 ülke katılım gösterdi. Bugün açıklanan PISA 2018 araştırmasına ise 79 ülke katıldı.

PISA'da 2015'e göre puanlar yükseldi

Türkiye'nin okuma becerileri alanında 2015 yılında 428 olan ortalama puanı, 2018 yılında 38 puanlık artışla 466'ya yükseldi. 2015 yılında 420 olan ortalama matematik puanı 34 puanlık artışla 454'e çıktı. Benzer şekilde 2015 yılında 425 olan ortalama fen puanı 43 puanlık artışla 468'e yükseldi. Üç alanda da puanların 2015 yılına göre yükseldiği PISA 2018 sonuçlarında en büyük iyileşme fen okuryazarlığında elde edildi.

Okuma puanını en çok artıran ikinci ülke

Türkiye tüm OECD ülkeleri içerisinde her üç alanda da puanlarını istatistiksel olarak anlamlı artıran üç ülkeden birisi oldu. Ayrıca Türkiye, matematik ve fen puanlarını OECD ülkeleri içerisinde en çok artıran birinci ülke, okuma puanını en çok artıran ikinci ülke oldu. 

​PISA 2018 araştırmasına katılan ülke sayısı PISA 2015 araştırmasına göre artmasına rağmen Türkiye her üç alanda ülke sıralamasında daha üst sıralarda yer aldı. 

PISA 2015 araştırmasında okuma becerilerinde 50. sırada yer alan Türkiye, PISA 2018 araştırmasında 40. sıraya yükseldi. PISA 2015 araştırmasında matematik okuryazarlığında 50. sırada yer alan Türkiye, PISA 2018 araştırmasında 42. sıraya yükseldi.

En büyük iyileşme fen okuryazarlığında

PISA 2015 araştırmasında fen okuryazarlığında 54. sırada yer alan Türkiye, PISA 2018 araştırmasında 39. sıraya yükseldi. Sıralamada en büyük iyileşme fen okuryazarlığında elde edildi. PISA 2015 sıralamasında üç alanın en düşük sırasında yer alan fen okuryazarlığı, PISA 2018 araştırmasında üç alanın en üst sırasında yer aldı.

PISA 2018 sonuçlarına göre okuma becerileri alanında ülkelerin aldığı puanlar 340 ile 555 arasında değişti. 79 ülkenin bu alandaki ortalama puanı 453 olarak gerçekleşti. Türkiye bu alanda ortalamanın üzerinde aldığı 466 ortalama puanı ile katılan ülkeler arasında 40. sırada yer aldı.

​PISA 2018 sonuçlarına göre matematik okuryazarlığı alanında ülkelerin aldığı puanlar 325 ile 591 arasında değişti. 79 ülkenin bu alandaki ortalama puanı 459 olarak gerçekleşti. Türkiye bu alanda 454 ortalama puan ile katılan ülkeler arasında 42. sırada yer aldı.

'Türkiye'nin ortalama matematik puanı 2003'den bu yana en yüksek düzeyine ulaştı'

OECD ülkeleri içerisinde okuma puanını en çok artıran ikinci ülke olan Türkiye'nin ortalama matematik puanı 2003'den bu yana en yüksek düzeyine ulaştı.

PISA 2018 sonuçlarına göre fen okuryazarlığı alanında ülkelerin aldığı puanlar 336 ile 590 arasında kayıtlara geçti. 79 ülkenin bu alandaki ortalama puanı 458 olarak gerçekleşti. Türkiye bu alanda ortalamanın üzerinde aldığı 468 ortalama puanı ile katılan ülkeler arasında 39'uncu sırada yer aldı. Böylece, Türkiye'nin ortalama fen puanı 2006'den bu yana en yüksek düzeyine ulaştı.

Temel yeterlilik düzeylerindeki öğrenci oranları arttı

PISA araştırmasında her üç alanda farklı seviyelerde yeterlilikler ölçüldü. PISA 2018 sonuçları 2015 sonuçları ile karşılaştırıldığında temel düzey becerilerdeki öğrenci oranlarının arttığı görüldü. Yeterlilik düzeylerindeki en fazla iyileşme yüzde 19.2'lik oranla fen okuryazarlığında kaydedildi. Her üç alanda da temel ve üst yeterlilik düzeylerindeki artış oranları artık Türkiye'nin PISA araştırmalarında iyileştirme evresine girdiğine işaret etti.

'PISA sonuçları, Türkiye'de 15 yaşındaki öğrencilerin önemli bir oranının temel becerilerden yoksun olduğunu gösteriyor'

PISA sonucunu BBC Türkçe'ye değerlendiren Eğitim Reformu Girişi (ERG) Politika Analisti Yeliz Düşkün ise "Türkiye'ye ilişkin ortalama puanların düşüklüğü kadar dikkat çeken bir bulgu da en üst düzeyde (düzey 5 ve 6) yeterlilik gösteren çocukların oranının düşük oluşudur" ifadesini kullandı. Düşkün şöyle devam etti:

"Türkiye'de alt yeterlilik düzeyinde yer alan öğrencilerin oranı ise oldukça yüksektir. Örneğin en alt düzeyde yeterlilik gösteren (düzey 1 ve aşağısı) çocukların oranı matematikte %36,7, fende %25,2, okumada %26,1'dir.

"Okuma alanında en alt düzeyde yeterlilik gösteren çocuklar bir metinde çok açık olan bilgileri saptamak, kendilerine tanıdık gelen konulardaki yazıların ana fikrini fark etmek gibi basit şeyleri yapabilirler ama daha derin yorumlarda bulunmakta zorlanırlar. Matematikte de çok basit işlemleri yapabilirler. Dolayısıyla PISA sonuçları, Türkiye'de 15 yaşındaki öğrencilerin önemli bir oranının temel becerilerden yoksun olduğunu gösteriyor."

'Bu artışı büyük bir gelişme olarak yorumlamamak gerekir'

2015'ten bu yana gerçekleşen artışın olumlu bir gelişme olarak değerlendirilemeyeceğini belirten Düşkün, şunları kaydetti:

"2015 ve 2018 arasında ortalama başarı 13 ülke ve ekonomide yükseldi. Türkiye de bunlardan biri. PISA 2018 sonuçlarını PISA 2015'le karşılaştırdığımızda ortalama puanların arttığı görülüyor. Ancak bu artışı büyük bir gelişme olarak yorumlamamak gerekir. Çünkü Türkiye'nin PISA 2018 sonuçları hala tüm alanlarda OECD ortalamasının altındadır.

Okuma alanında üst düzeyde (düzey 5 ve 6) yeterlilik gösteren çocukların oranı 2012 yılında %4,3 idi, 2015'te %0,6'ya gerilemişti, 2018'de %3,3 oldu. Dolayısıyla okuma alanında en başarılı öğrencilerin oranı hala 2012'nin gerisindedir.

"Okuma alanında üst düzey beceri göstermek demek bir veya birden fazla metindeki bilgileri birbirleriyle ilişkilendirerek yorumlamak, sunulan hipotezleri eleştirel biçimde değerlendirebilmek gibi becerileri içeriyor. Dolayısıyla Türkiye'de 15 yaşında olan ve eğitimine devam eden çocukların çok düşük bir oranının bunları yapabildiğini söyleyebiliriz."

'Bu bağlamda Türkiye, eğitime ayrılan kaynakları artırması gereken ülkeler arasında sayılıyor'

Yeliz Düşkün, raporda yer alan sosyoekonomik düzey ve başarı arasındaki ilişkiye dair tespitleri şöyle değerlendiriyor:

"Türkiye'de sosyoekonomik düzey ile başarı arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülüyor. Sosyoekonomik olarak en üst %25'lik dilimde yer alan öğrencilerin ortalama okuma puanı 513 iken en alt %25'lik dilimdekilerin 437'dir.

"PISA sonuçları, bir ülkede eğitim kurumlarına yapılan harcama arttıkça ülkenin ortalama başarısının da arttığını gösteriyor. Bu bağlamda Türkiye, eğitime ayrılan kaynakları artırması gereken ülkeler arasında sayılıyor."