Trump'ın Türkiye'yi 'Suriye’deki hak ihlallerinden sorumlu tutması' için karar tasarısı

ABD Kongresi'nde Türkiye'ye karşı yeni bir hamle, üst kanat Senato'nun Dış İlişkiler Komisyonu üyesi Bob Menendez'den geldi.

Demokrat Parti'nin kıdemli ismi, Başkan Donald Trump'ın yönetimini Türkiye'nin Suriye'nin kuzeydoğusuna yönelik Barış Pınarı Harekatı'nda işlenen 'insan hakları ihlallerine' dair rapor hazırlamaya zorlamaya yönelik adım attı. 

Senatör Menendez'in sunduğu Trump yönetimini Türkiye'nin 'Suriye'deki ihlalleri' konusunda Kongre'ye rapor sunmaya mecbur bırakacak karar tasarısı ABD'nin 1961 tarihli Dış Yardımlar Yasası'na atıf yaptığından, sunulmasından 10 gün sonra oylamaya sunulması mümkün.   

Kararın çıkması halinde Dış Yardımlar Yasası'nı harekete geçirecek olmasından ötürü, hazırlanacak rapor, ABD'nin Türkiye'ye güvenlik yardımlarını sona erdirmeye yönelik ilk adımı teşkil edebilir. 

Dış Yardımlar Yasası'na göre Trump yönetimi Kongre'ye 30 gün içinde rapor sunacak, bunun ardından Kongre Türkiye'ye güvenlik yardımlarının istediği kısmını sona erdirmek için oylama düzenleyebilir.

Menendez, Senato'da yaptığı konuşmada, "En güçlü müttefiklerimiz NATO'dakiler, müşterek savunmaya bağlılık anlaşması yapanlar, değerlerimizi paylaşanlar, Rusya ve İran gibi ülkelerin oluşturduğu tehditlere karşı koymak için dava arkadaşlığı içinde bizimle birlikte hareket edenler olmalı" diyerek şu vurguları yaptı:

"Maalesef Erdoğan'ın yönetimi altındaki Türkiye bunların hiçbirini bünyesinde barındırmıyor. Erdoğan'ın yönetimi altındaki Türkiye bir müttefik olarak görülmemeli, Erdoğan'ın yönetimi altındaki Türkiye bir müttefik olarak görülemez."

"Türkiye'nin NATO’nun değerlerine ihanet ettiğini daha kaç kez görmeye ihtiyacımız var? Putin'in yüzüğünü öpmek için Erdoğan'ın Moskova, Soçi veya başka bir Rus şehrini ziyaret etmesini daha kaç kez görmeye ihtiyacımız var? Türkiye'ye demokrasi demeyi bırakmadan önce daha kaç gazetecinin hapse atılması gerekiyor?"

"Trump yönetiminin yeşil ışık yakması sayesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bizim Kürt ortaklarımıza saldırmak için Suriye'yi işgal etmesi, Kürt dostlarımız ve ortaklarımızda ölüme ve anlatılamaz ıstıraplara neden olan vicdansız bir vahşet eylemidir" diye konuşan Demokrat Senatör, şöyle devam etti:

"Türkiye bu mezalimin tam manasıyla hesabını vermeli. O yüzden bugün Dışişleri Bakanı'ndan Türkiye'nin Suriye'deki insan hakları tacizlerinin kapsamına dair Senato'yu 30 gün içinde bilgilendirmesini talep eden hızlandırılmış karar tasarısı sunuyorum." 

Karar tasarısı aynı zamanda ABD'nin Türkiye'yi Suriye'de insan haklarına saygı göstermeye teşvik etmek için attığı adımların gözden geçirilmesi ve Türkiye'nin eylemlerinin Suriye'deki IŞİD'lilerin ve diğer aşırılıkçıların serbest kalmasıyla sonuçlanıp sonuçlanmadığının belirlenmesi çağrısını da içeriyor. 

Trump'ın Suriye'de Türkiye'nin harekatına yeşil ışık yakıp ABD askerlerini çekmesine misilleme olarak alt kanat Temsilciler Meclisi çekilmeye karşı çıkan, Türk yetkililere yaptırım getiren yasa ve 1915'te yaşananları 'Ermeni Soykırımı' olarak tanıyan karar çıkarmıştı.

Senato'ya 'Ermeni Soykırımı' kararını geçirmesi çağrısı yapan Menendez, Senato'dan geçmesini engellemek için 'Türkiye ile lobicilerinin fazla mesai yaptıklarından' söz etti.

Senato'dan bu baskıya boyun eğmemesini talep eden Demokrat Senatör, "Hadi bu kararı bugün çıkaralım" dedi. 

Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı, Cumhuriyetçi Partili Jim Risch ile birlikte Türkiye'ye yaptırım yasa tasarısı hazırlamış olan Menendez, Senato'ya yaptırımları da görüşme çağrısı yaptı. 

Risch ile birlikte Türkiye'nin eylemlerine göre yaptırımların şartlandırılması için tasarının dilini güncellediklerini aktaran Menendez, komisyonun gelecek günlerde tasarıyı tartışıp, değiştirip yeniden yazmasını umduğunu dile getirdi.  

Senato'daki Cumhuriyetçi Partili çoğunluk lideri Mitch McConnell ise bir NATO müttefiğine karşı yaptırım getirilmesine mesafeli bakıyor. 

Temsilciler Meclisi'nin Türkiye'ye yaptırım yasasını geçirmesinin ardından McConnell  "Geniş çaplı yaptırımların gerçekten en iyi çözüm olup olmadığını senatörler dikkatle incelemeli" demişti. 

Kongre'deki bu tartışmalar, Trump'ın daveti üzerine Erdoğan'ın 13 Kasım'da Beyaz Saray'ı ziyaretinin beklendiği döneme denk geldi. Reuters, Türk yetkililere dayanarak, Temsilciler Meclisi'nin yaptırım ve 'Ermeni Soykırımı' misillemelerini protesto için Erdoğan'ın davete icabet etmemeyi değerlendirdiğini duyurmuştu. 

Menendez, Senato'da yaptığı konuşmada, Trump'tan Erdoğan'la görüşmesini 'iptal etmesini' ve 'Erdoğan'ın yönetimi altındaki Türkiye'nin ABD'nin dostu olmadığına dair hem Temsilciler Meclisi hem de Senato'daki iki partili görüş birliğinin tarafına geçmesini' talep etti.

Demokrat Parti'nin kıdemli senatörü şöyle konuştu:

"Bir otoriter lidere daha yaltaklanarak itibarımızı daha fazla mahvetmeyin. Verilen zararı tamir mi etmek istiyorsunuz? Suriyeli Kürtlerin liderliğini Beyaz Saray'daki Oval Ofis'e IŞİD'in dirilmesinin nasıl engelleneceğini görüşmek için davet ederek müttefiklerimize bağlılığımızı gösterin. Çıkarlarımızı korumanız işte böyle olur, ulusal güvenliğimizi korumanız işte böyle olur."