‘Erdoğan-Putin görüşmesi Türkiye-Suriye ilişkilerini yeniden başlatabilir’

Türkiye’nin ABD ile yaptığı anlaşma kapsamında, ana omurgasını YPG’nin oluşturduğu DSG’nin Suriye’nin kuzeydoğusundaki güvenli bölgeden çekilmesi için tanıdığı süre dolarken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Salı günü Rusya Federasyonu'na günübirlik ziyaret gerçekleştirecek. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmeye hazırlanıyor. Suriye’de kritik gelişmelerin yaşandığı bu dönemde gerçekleşecek görüşmeyi, 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü uzmanı Dr. Yasin Atlıoğlu, Sputnik’e değerlendirdi.

Dr. Atlıoğlu “Son 10 gündür olan gelişmelere baktığımızda, Türkiye’nin yaptığı askeri operasyonla dengeler oldukça değişti. ABD’nin ayrılması, Türkiye’nin askeri baskısı neticesinde PYD ile Şam’ın yakınlaşması ve Suriye ordusunun kuzeye doğru ilerlemesi, Türkiye’nin bundan sonra olacaklarda Rusya’ya daha fazla bağımlı hale gelmesine yol açıyor. Çünkü Amerika’yla yapılan anlaşma her ne kadar belli bölgelerde Türkiye’ye ayrıcalık tanısa da, bu anlaşmaların ne kadar uygulanabileceği veya Rusya’ya danışmadan uygulanıp uygulanamayacağını söylemek çok zor” dedi.

‘TÜRKİYE İLE SURİYE’NİN DOĞRUDAN İLİŞKİLERİ BAŞLAYACAKTIR’

Türkiye ile Suriye’nin ilişkilerinin Adana Mutabakatı çerçevesinde yeniden başlamasının olası gözüktüğünü söyleyen Atlıoğlu “Erdoğan ve Putin arasında yapılacak görüşmede sınırdaki bölgenin çizgileri daha net bir biçimde çizilecek diye düşünüyorum. Putin muhtemelen Adana Mutabakatı çerçevesinde konunun çözülmesine gayret etmeye çalışacaktır. Erdoğan da, Türkiye’nin uluslararası alanda bir yalnızlaşması söz konusu, bu yalnızlaşma içerisinde Amerika’yla yaptığı anlaşmayla mümkün olduğunca uyumlu olmaya çalışacak, bir çözüm yolu bulmaya çalışacak diye düşünüyorum. Rusya’nın tavrı, Adana Mutabakatı çerçevesinde Türkiye-Suriye arasındaki doğrudan ilişkilerin de başlaması olacak gibi gözüküyor” ifadelerini kullandı.

Türkiye’nin öncelikli meselesinin sınırındaki PYD’yi etkisizleştirmek olduğuna ve bunun için Ankara-Şam görüşmesinin zorunlu olduğuna işaret eden Dr. Atlıoğlu “Son açıklamalarında Erdoğan, Suriye’de özellikle Fırat’ın doğusunda bir terör örgütü varlığının olmaması gerektiğine ancak kendi ifade ettiği şekilde ‘rejimin’ varlığının çok da bir sorun teşkil etmeyeceğine vurgu yaptı. Dolayısıyla ağırlık noktası PYD’nin bir şekilde etkisizleştirilmesi. Artık muhtemelen bundan sonra zaten Rojava tarzı bir bağımsızlık iddiasından kimse bahsetmeyecek. Ama PYD’nin elindeki silahlar, silahlı gruplar, milisler, militanların nasıl ortadan kaldırılacağı meselesi Suriye’yle görüşülmek zorunda. Çünkü Rusya’nın Türkiye’ye vereceği sözler çok da bir anlam ifade etmiyor. Sonuçta Rusya da orada Suriye hükümetinin çağırdığı bir misafir konumunda” diye devam etti.

‘ADANA MUTABAKATI’NDAKİ TERÖRLE MÜCADELE PYD İLE GENİŞLETİLMELİ’

Adana Mutabakatı’nın genişletilmesi gerektiğini vurgulayan Dr. Atlıoğlu “Adana Mutabakatı söz konusu olduğunda da, Türkiye’nin yapabileceği en iyi şey Adana Mutabakatı’na, PKK’yla birlikte PYD’nin de sokmak olacaktır. Çünkü PYD PKK’nın Suriye’deki uzantısı, bu 2003 yılından beri çok net bir gerçek. Fakat bunu uluslararası bir anlaşmada da göstermek gerekiyor. Böyle bir şey yapılabilir mi bilmiyorum ama müzakere edilmesi lazım. Dolayısıyla orada bir terör varlığının engellenmesinin yolu hukuki bir metinden geçiyor. Bunu yapmadığımız takdirde, ABD’nin ya da Rusya’nın vereceği sözler çok da anlam ifade etmiyor. Bu da Şam’daki yönetimle doğrudan bir müzakerenin başlamasını zorunlu kılıyor” dedi. 

‘TÜRKİYE-SURİYE İLİŞKİLERİNİN TESİSİ ZAMAN ALACAK’

Dr. Atlıoğlu “Soçi’de Rusların sürpriz yapacağı da konuşuluyor ama ben pek sanmıyorum. Bence müzakereler alt düzeyde başlayacak ve ilişkiler uzun bir süreçte yeniden tesis edilecek. Neticede iki tarafın da birbirine karşı güven kaybı söz konusu. Hem Suriye hükümeti hem Türkiye birbirine güvenmiyor. İşin altını deşmeye başladığımızda her iki tarafın da kendi nedenleri var. 2011’den beri yaşanan olaylarda herkes kendini haklı görüyor, tarihsel olaylara referans verip olayları başka tarafa taşıyabiliyorlar. Ancak reel politikte tarihsel olaylarla hareket edilmez, devletler çıkarlarına bakarlar. Dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti ve Suriye Arap Cumhuriyeti arasında şu an bu sorunları çözmek için bir işbirliği gerekiyormuş gibi gözüküyor. Bu müzakereler ne kadar zor olsa da, uzun sürse de bir şekilde başlanmak zorunda. Zaman içerisinde de çözülebildiği kadar sorunlar çözülmeli. Bunun dışında bir yol, alternatif gözükmüyor önümüzde” diye ekledi.