ORSAM Irak Uzmanı Duman: Irak halkı, ABD-İran çekişmesini protesto ediyor bağımsız bir Irak istiyor

Irak'ın başkenti Bağdat başta olmak üzere 3 kentte hükümet karşıtı gösteriler üçüncü gününe girerken, bugün de sabah saatlerinden geçerli olmak üzere sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

Dün ve önceki gün yaşanan protestolarda 9 kişi hayatını kaybetmesi gösterilerin büyümesine neden oldu. Gösterilerde İran bayrakları yakılırken, ABD de protesto ediliyor. Gösterilerin yaşanmasında ABD İran çekişmesinin de etkili olduğu belirtiliyor.

Sputnik'e konuşan Ortadoğu Araştırmalar Merkezi (ORSAM) Irak Çalışmaları Koordinatörü Bilgay Duman, Irak'ta yaşanan gösterilerin nedenlerinden birinin ABD İran çekişmesini olduğunu belirtti.

" Irak'taki gösterileri bugüne bağlamamak lazım. Bugünden yarına olmuş bir şey değil. Abdulmehdi hükümeti ayakları yere çok sağlam basan bir hükümet olarak kurulmadı. Kurulduğunda dahi eksik bakanlıklarla kuruldu. Hükümetinin kurulması da çok uzun sürmüştü. Mukteda el Sadr hükümetten çekileceğini açıkladıktan sonra  Abdulmehdi Kabineyi tamamlayabildi. Ancak hükümette bir uyumsuzluk var. En Son Hikme Hareketi hükümetten çekildi ve bir muhalefet hareketi başladı. Irak'ta yönetimsel krizler var” diyen Duman, şöyle şöyle devam etti:

“Yönetimsel krizler ülkede pek çok boşluğa yol açıyor. Yaz ayları geldikçe kamu hizmetlerinin sağlanamadığı bir süreçle karşı karşıya kalıyoruz. Özelikle Irak'ın güneyi bu konuda çok ciddi problemler yaşıyor. Son 3 hafta içinde güvenlik birimlerinde yapılan değişiklikler ülkenin dengesini sarstı. Önce Haşdi Şabi'nin yapısına ilişkin yeni alınan kararlar ve Haşdi Şabi Komutanı Ebu Mehdi Mühendis'in saf dışı kalması ile en son geçtiğimiz hafta Terörle Mücadele birimi komutanı Abdulvahap Saadi'nin görevden alınması halkın tepkisine yol açtı. Özellikle Saadi'nin görevden alınması halkta büyük bir ilgi uyandırdı. Sosyal medyada kampanyalar düzenlendi. Medyada ve alanlarda Saadi'yi destekleyen açıklamalar oldu. Gösteriler yapıldı. Gösterilere bakılırsa ordu destekleniyor ve ‘Abdulvahap Saadi bizim komutanımız’ şeklinde sloganlar atılıyor. Saadi'nin görevden alınması bu işin son adımı oldu. Tetikleyicisi oldu."

Duman, "Ama söylediğimiz gibi sadece bugünle bağdaştırmamak lazım. Çünkü Irak'ta protesto gösterileri planlanıyordu. Bazı sendikalar ve sivil toplum örgütleri Kasım ayında hükümete karşı gösteriler yapacaklarını çıklamışlardı. Ancak bu son güvenlik birimlerinde görevden alınmalar patlak verdi. Bu seferki gösteriler daha önceki gösterilere göre daha geniş ve yaygın bir biçimde oluyor. Tabi hükümetin de çok sert bir tepki vermesi kısır döngüye yol açtı. Çünkü hükümet gösterilere sert müdahale edince gösterilerin dozu arttı. Hükümetin biraz sakinleşmesi ve ortamı yumuşatması gerekiyor. Bugün sabah itibariyle sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Bu adım dengeleyici bir adım olarak görülebilir. Hükümet gösterilerin durması için bir reform paketi açıklayabilir. Daha önceki gösteriler için de bunları yapmışlardı. Abdulmehdi'nin işi zor gözüküyor. Siyasi Grupları yanına alması gerekiyor. Hiçbir grup veya parti ya da dernek bu gösterilere açıktan destek vermiyor. Eğer siyasallaşan gösterileri olursa ve gruplar gösterileri açıkça desteklerse hükümetin ayakta kalma şansının çok zor olacağını düşünüyorum. Yarın Cuma namazı sonrası kötü şeyler olabilir. Çünkü Ortadoğu'da genelde Cuma namazı sonrası büyük gösteriler oluyor. Gösterilerin çoğu Şiilerin yoğun yaşadığı bölgelerde oluyor. Şii Din adamlarının açıklamaları da gösterilere şekil verecek" diye ekledi.

Irak halkının Irak hükümetinde ABD İran çekişmesinin olmasını istemediğine dikkat çeken Duman, şöyle devam etti:

" Bağımsız bir Irak istiyor. Gösterilerde İran bayrakları yakıldı. Gösterilerde ‘İran dışarı Bağdat'a özgürlük’ sloganları atılıyor. Gösterilere ve güvenlik birimlerinde görevden alınmalara baktığımızda ABD İran çekişmesi net olarak ortaya çıkıyor. Geçtiğimiz haftalarda Haşdi Şabi'nin yeniden yapılanması ve Haşdi Şabi lideri Mühendis'in görevden alınmasına ilişkin alınan kararlarda ABD etkisinin olduğu konuşuluyor. Mühendis İran'a doğru bağlı olan ve belki de Kasım Süleymani'nin en yakın adamıdır. Diğer taraftan Irak Terörle Mücadele birimi komutanı Saadi'nin görevden alınması ise İran'ın baskısı nedeniyle olduğu tahmin ediliyor. Saadi, ABD'ye yakın bir kişi olarak görülüyor. Ailesi Amerika'da yaşıyor. Güvenlik birimleri içerisinde bir taraftan İran kolu bir taraftan ise ABD kolu görünüyor. İki gücün çekişmesi var. Iraklılar bunun farkındalar. Irak gençleri özellikle bu durumdan çok sıkılmışlar. Irak halkı gerçek bir Irak istiyor. Çünkü gösterilerde verilen tepkiler bunun yansıması olduğunu düşünüyorum. İletişim çağında yaşıyoruz herkes her şeyin farkındadır. Özellikle gençler siyaseti ve gelişmeleri iyi takip ediyorlar. Gösterilerde gençler önde yer alıyor. Gençler yönetiyor. İran ABD çekişmesinde Irak halkı çok rahatsız oluyorlar. Irak hükümetinin bağımsız bir şekilde hareket etmesini istiyorlar. Irak'ın bağımsız bir politika yapmasına ihtiyaç var. Yapılan gösteriler de bunun bir yansımasıdır."