'Türkiye’deki patent başvurularının yüzde 68’ini yabancı firmalar oluşturuyor'

Yenilikçi teknolojiler çok hızlı bir şekilde gelişip, çağın ihtiyaçlarını karşılamaya devam ederken ticari olarak korunmaya da ihtiyaç duyuyor. Yeni projelerin patentlerinin alınıyor olması, firmaların dünya ölçeğinde güçlü bir şekilde rekabet edebilmesini sağlıyor. Destek Patent’in 2014-2018 yıllarını kapsayan veri analizi, Türkiye’de son 5 yılda teknoloji alanına yönelik yerli, yabancı toplam 23686 adet patent başvurusu yapıldığını gösteriyor. Destek Patent Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz, Yeni Şeyler Rehberi programında Türkiye’de patent almada geldiğimiz son noktayı anlattı:

‘TÜRKİYE’DE EN ÇOK PATENT ALANLAR ARASINDA ABD İKİNCİ SIRADA’

2014-2018 yılları arasında resimsel iletişim teknolojileri ilk sırada yer alıyor. İkinci sırada kablosuz haberleşme ağları, üçüncü sırada sayısal bilgi iletimi teknolojisi bulunuyor. Kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren pil teknolojisi gibi işlemler dördüncü sırada, hat konektörleri ise beşinci sırasında yer alıyor. Yaptığımız analize göre, son 5 yılda Türkiye’deki patent başvurularının yüzde 68’ini yabancı firmalar, yüzde 38’ini ise yerli firmalar oluşturuyor. Yerli ve yabancı firmalar tarafından yapılan toplam patent başvuru sayısı ise yaklaşık 30 bin seviyesinde.

Türk firmalarının yurt dışı patent başvurularındaki ilk tercihi Avrupa Birliği ülkeleri olurken, ikinci sırada Amerika yer alıyor. Bu sıralamayı; Çin, Japonya ve Güney Kore takip ediyor.    

Analizde, teknoloji patent başvurularında öne çıkan ilk üç ilin İstanbul, Ankara ve Manisa olduğu görülüyor. Bu sıralamayı; Bursa, İzmir, Konya ve Kocaeli takip ediyor. Verilere göre 2018 yılı; teknoloji geliştirilen sektörlerde en çok marka başvurusunun yapıldığı yıl olarak gözüküyor. Teknolojiye yönelik en çok yeni marka başvurusunda bulunan iller ise sırasıyla; İstanbul, Ankara, Bursa, İzmir, Konya ve Kocaeli.

Son 5 yıllık detaylı analize göre, teknoloji sınıfında en çok patent başvurusu yapan firma olarak Arçelik ilk sırada yer alıyor. Teknoloji patent başvurusunda ikinci sıra Turkcell’in olurken, üçüncü sırada Ford görülüyor. Bu sıralamayı; Vestel, Tofaş, Türk Telekom, Netaş, Tırsan Treyler, Vodafone, Aselsan, Sanovel İlaç, Durmazlar Makina, BSH Ev Aletleri, Otokar Otomotiv, Anadolu Isuzu, Türk Traktör ve Ser Dayanıklı Tüketim takip ediyor. Teknoloji alanına yönelik marka başvurusunda ise Türk Telekom birinci olurken, ikinciliği Arçelik, üçüncülüğü Turkcell ve dördüncülüğü Vodafone üstleniyor. 

‘PATENT KÜLTÜRÜ GELİŞMELİ’

Türkiye’deki patent kültürünün gelişmesi için, öncelikle bu konuda iklimin değişmesi gerekiyor. Bu, ancak eğitimlerle, hatta erken yaşta verilecek eğitim ve farkındalık çalışmalarıyla gerçekleşebilir.

Üniversitelerin mühendislik fakültelerine patent derslerinin konulması gerekiyor. Ayrıca ülkemizde, üniversitelerde kurulan Teknoloji Transfer Ofislerinin faaliyetlerinin yakın takibi ve özellikle yüksek teknoloji alanında çalışmaların yapılması çok önemli. Üniversiteler ve üretici firmalar arasında işbirliği yapılması elzem. Bu çalışmaların yanı sıra Ar-Ge merkezlerinde patent kavramının doğru anlaşılması ve yapılan faaliyetlerinin patente ne şekilde konu olacağı hususunda bilgi düzeyinin artırılması lazım. Ar-Ge merkezlerinde istihdam edilen mühendisler, normal bir çalışan profilinden izole edilmeli ve gelişmiş ülkelerde olduğu gibi konuya münhasır çalışma imkanlarına kavuşturulmalı. Bu konudaki bilinçlendirme çalışmaları aslında daha erken yaşlarda başlamalı. Biz de bu düşünce ile ‘Fikrine Sahip Çık’ projesini hayata geçirdik. Amacımız erken yaşlarda farkındalık oluşturarak, ülkemizde daha çok ‘buluş-icat-faydalı model’ olmasını sağlamak. Proje kapsamında birçok marka, Ar-Ge Merkezi, okul, üniversite, akademisyen ve STK ile iş birliği yapıyoruz.”