Yunanistan’daki olası iktidar değişimi Türkiye’yle ilişkileri nasıl etkiler? 

Yunanistan, Pazar günü erken seçime gitmeye hazırlanıyor. 1928'den bu yana ilk kez yaz aylarında seçim düzenlenmesi sebebiyle sandığa giden seçmen oranının düşük olması beklenen Yunanistan'da, merkez sağ Yeni Demokrasi Partisi (ND) iktidardaki Radikal Sol Koalisyon (Syriza) ile arasındaki oy farkını açmış durumda. Yunan basınında yer alan son kamuoyu araştırmaları, Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde SYRIZA'ya, 9,5 puan fark atan ana muhalefetteki Yeni Demokrasi Partisi’nin (ND), erken seçimleri de 9 ila 11 puan farkla kazanacağına işaret ediyor. 

Peki, Yunanistan’daki bu olası hükümet değişikliği, ülkenin dış politikasını nasıl etkiler? Dış politikada en önemli ayrılık noktası Makedonya meselesi gibi gözüken Syriza ve Yeni Demokrasi partileri arasında, Türkiye’ye yönelik politikaları noktasında önemli bir değişiklik olur mu? Halihazırda, hem Ege Denizi hem de Doğu Akdeniz’deki artan gerilimin tarafı olan Yunanistan’ın Türkiye’ye yönelik tutum ve söylemleri daha sert bir hal alır mı? Sputnik’in bu sorularına, 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Balkanlar ve Kıbrıs Araştırmaları Merkezi Başkanı Gözde Kılıç Yaşın, yanıt verdi. 

‘YUNANİSTAN’DA İKTİDAR DEĞİŞİRSE DIŞ POLİTİKADA DAHA SERT BİR DİLE GEÇİLİR’

Miçotakis başkanlığındaki ND’nin iktidara gelmesi durumunda, Yunanistan’ın Türkiye’ye yönelik daha sert bir politika yürüteceğine işaret eden Yaşın “Yeni Demokrasi Partisi’nin lideri Kyriakos Miçotakis, AP ve yerel seçimlerde seçim stratejisini daha çok ekonomi üzerine oturtmuştu. Yunanistan parlamento seçimlerinde dış politikanın etkisi daha büyük oldu. Makedonya ile yapılan isim anlaşması Çipras’a zarar vermişti. Miçotakis ise iktidara geldiğinde anlaşmanın Yunanistan’ı bağlayan hükümlerine sadık kalmayabileceğini, Makedonya’nın AB üyeliğine peşinen kabul etmeyeceğini de söylemişti. Son dönem açıklamaları da iktidara geldiğinde anlaşmanın milliyet ve dil kısımlarını değiştireceği yönünde. Bu açıklamalar genel anlamda dış politikada daha sert bir tavrın sergileneceğini gösteriyor. Türkiye ile ilişkiler de aynı şekilde etkilenecektir” değerlendirmesinde bulundu. 

‘TÜRKİYE-YUNANİSTAN İLİŞKİLERİ ÇİPRAS DÖNEMİNDE DE SICAK OLMADI, YUNAN MİLLİ DEVLET DURUŞU BASKIN OLDU’

“Ancak Çipras döneminde Yunanistan-Türkiye ilişkilerinin daha sıcak olduğunu söyleyemeyiz” diyen Yaşın “Çipras’ın seçtiği ya da seçmek zorunda kaldığı dışişleri ve savunma bakanları, Çipras’ın geçmiş siyasi liderlere göre kısmen daha ılıman olan tavrını fazlasıyla kapatan fazla milliyetçi, gereksiz sert ve zaman zaman hadsiz söylemlerde bulunan isimlerdi. Çipras’ın (Güney Kıbrıs) Rum Yönetimi ziyaretinde ilk işinin EOKA militanlarının mezarlarını ziyareti, EOKA anma törenlerine katılması kendi siyasi duruşuyla örtüşmediği için hep Yunanistan içindeki güçlerin itmesiyle ve Çipras’ın öz iradesi ya da kişisel tercihleri haricinde olan gelişmeler gibi algılandı. 2005’teki ilk ziyaretinde Rum meclisinde yaptığı konuşmada ‘Kıbrıs’a gelene kadar Kıbrıs sorununu bu kadar derinlemesine bilmiyordum’ sözleri de biraz bunların yansımasıdır.  Ama sonuçta Çipras dönemi de Türkiye-Yunanistan ilişkileri bakımından sıcak bir dönem olmadı. Yunan milli devlet duruşu baskın oldu” dedi.

‘YUNANİSTAN TÜRKİYE DÜŞMANLARIYLA İŞBİRLİĞİNİ ARTIRIP, TÜRKİYE’NİN GÜCÜNÜ KIRMAYA ÇALIŞACAKTIR’

Seçimlerin galibi gözüyle bakılan Miçotakis’in iktidara gelmesi durumunda Türkiye-Yunanistan ilişkilerindeki iklim daha fazla sertleşeceğini altını çizen Yaşın “Miçotakis dönemi Çipras’a göre daha sert geçecektir. Türkiye-Yunanistan ilişkileri bakımından en sert, en net açıklamaların sahibi bana göre 2006-2009 döneminde Dışişleri Bakanlığı yapan Dora Bakoyanni idi. Kardeşi Kiriakos Miçotakis’in Bakoyanni’yi aratmayacağını düşünüyorum. Konstantin Miçotakis’in oğlu olması, aileden gelen siyasetçi kimlik, bazı konuları koltuğa oturduktan sonra öğrenmeyeceğinin ve ilk andan itibaren Yunan milli duruşunu sergileyeceğinin delilidir. Bu duruşta ise Türkiye’yi doğudan gelen tehdit olarak algılama, Türkiye’nin düşmanları ile işbirliği yaparak gücünü kırma, İstanbul’u hedef gösterme, Türkiye tehdidini abartarak Avrupa ya da ABD’den destek alma gibi Türkiye’yi ilgilendiren hususlar ilk sıradadır” diye konuştu.  

‘SERTLEŞECEK SÖYLEME RAĞMEN DOĞU AKDENİZ’DE ASKERİ HAREKETLİLİK BEKLEMİYORUZ’

Yaşın “ABD’nin 15 Temmuz darbe girişimindeki etkisinin görülmesi ve Türk halkından açık tepki görmesinden sonra ABD’nin yeni bir jeopolitik denge kurma çabasına girmesi ve burada Yunanistan’a teamüllerin ötesinde destek vermesi de Miçotakis’in iktidara geldiğinde bulacağı hazır zemin olacak. Özellikle Doğu Akdeniz konusunda söylemler biraz daha sertleşebilir ama askeri bir hareketliliği de Miçotakis iktidara gelse dahi beklemiyoruz” diye ekledi.