‘F-35 krizi liderlik baskısından kaynaklanıyor’

Türkiye ile ABD arasında, Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi alımı nedeniyle bir süredir kriz yaşanıyor. ABD, Türkiye’ye yönelik yaptırım tehditlerinde bulunurken, bunların başında F-35’lerin teslimatı üzerinden yürütülen gerilim geliyor.

G20 Liderler Zirvesi’ne katılmak üzere Japonya’da bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da buradaki temasları önem taşıyor. Erdoğan’ın zirve kapsamında ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesi bekleniyor. 

“BURADA ARTIK BİR İRADE ÇATIŞMASI VAR”

Savunma sistemleri üzerinden yaşanan gerilimi Sputnik’e değerlendiren TÜRKSAM Başkan Yardımcısı, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Serdar Erdurmaz da, Türkiye’nin S-400’leri alma konusundaki kararlılığını ifade ettiğini vurguladı. NATO üyesi ülkeler ve ABD’nin ise “Bu sistemin NATO füze savunma sistemiyle uyumlu olmadığı ve aynı zamanda bir takım dataların Rusya’ya geçeceği endişesiyle” hareket ettiğini belirten Erdurmaz, “Egemen bir devlet olarak Türkiye’ye bir şey yapamayacakları için, Amerika tek taraflı olarak bir takım engellemeler getirmeye çalışıyor” diyerek, bunların başında da “F-35 kozunun” geldiğini kaydetti.

ABD’nin, Doğu Akdeniz’deki doğalgaz kaynaklar üzerinden de Yunanistan, Kıbrıs Rum Yönetimi, İsrail ve Mısır’ın birlikte olduğu anlaşmaya taraf olarak Türkiye’ye baskı uyguladığını ve Türkiye’yi kendi rayına oturmak istediğini söyleyen Erdurmaz, “Burada artık bir irade çatışması var, ‘benim dediğim olacak, olmazsa bunun karşılığını görürsün. Esasında F-35’lerin verilmesi gerekiyor çünkü F-35 sözleşmesinde ‘şu şöyle olursa, böyle olursa biz bundan vazgeçeriz’ diye herhangi madde olduğunu değerlendirmiyorum. ABD ‘Türkiye bizim irademize karşı nasıl çıkar, biz Amerikalıyız, dünya lideriyiz, dünyayı idare ediyoruz, bizim dediğimizin dışına çıkamaz’ şeklinde bir dayatmadan kaynaklanan bir yaklaşım ortaya koyuyor. Bunun bir orta yolunun bulunması lazım” diye konuştu.

“VERMEK ZORUNDALAR, BU BİR ENVANTER MESELESİ”

Türkiye’nin F-35 projesinden çıkarılması durumda nasıl bir sürecin yaşanabileceği konusunda da Erdurmaz, şöyle devam etti:

“Türk Silahlı Kuvvetleri gelecek planını F-35’leri alacağı üzerinden yapmıştır, önümüzdeki 10 yıl için. Bu bakımından Türkiye’nin hava gücü üzerinde ciddi bir etkisi olur ama ben bunun belli bir süre sonra aşılacağını düşünüyorum. Bir zamanlar Kıbrıs meselesi dolayısıyla da ambargo uygulanmıştı, bell bir süre sonra bu ambargo yumuşatıldı ve kalktı. Bunun da belli bir süre erteleneceğini, tekrar F-35’lerin verilmeye başlanacağını düşünüyorum çünkü o para harcanmıştır bir çok uçakta, Türkiye’ye yönelik son safhalara gelinmiş zaten. Bu bakımdan ABD de gerekli harcamaları yapmıştır, ABD ekonomisi için de F-35’lerin durdurulması elinde atıl kalan 100 tane silah olacak demek, bunu nereye verecek, napacak, Türkiye’ye vermek zorundalar, bu bir envanter meselesi. Belli bir süre sonra bunun çözüleceğini, Türkiye’ye bu uçakların verileceğini düşünüyorum. Bu S-400 üerinden yapılan bir baskıdır, kısa vadeli bir çözüm olmaz belki ama orta ve uzun vadede mutlaka bir şekilde çözülüp orta yol bulunacaktır” diye konuştu.

“RUSYA’YI NEDEN KARŞIMIZA ALALIM?”

Doç. Dr. Erdurmaz, Rusya’nın ise Türkiye’nin yakın komşusu olduğunu belirtirken, ikili ekonomik ilişkilerin altını çizerek, “İyi ilişkilerimizi sürdürmemiz gerekiyor. Artık dünyada çatışmalar askeri yönetemlerle çözülmüyor, çatışmalarda ekonomik yaptırımlar uygulanıyor. Türkiye’nin de Rusya ile ekonomik ilişkileri var, büyük bir turizm potansiyeli var, naranciye ihracatı var, bunların aksamaması gerekiyor. Eğer ‘S-400’leri almıyoruz’ diye çıkarsak Türkiye büyük bir zarara uğrayacaktır, Rusya’yı neden biz karşımıza alalım? Almanya’ya bakıyorsunuz Rusya ile iyi ilişkilere giriyor, Fransa, kimse bir şey söylemiyor. Türkiye’ye neden söyleniyor çünkü Türkiye’yi kontrol etmek istiyorlar” diye konuştu.

“KONU SİYASİ ‘LİDERLİK’ BASKISI”

Erdurmaz, bu konunun aslında hukuki bir konu olmaktan ziyade siyasi bir konu olduğunu ifade ederken, “ABD’nin bir anda Türkiye’yi silip ‘NATO’dan çıkarırız, onu yaparız, bunu yaparız’ o kadar kolay değil. Türkiye NATO’nun en uç noktası olarak duruyor. Almanya ya da diğer NATO ülkelerine bakıyorsunuz, ABD kadar sert değiller, ‘gözden geçirmeleri gerekir’ şeklinde daha yumuşak ifadelerle Türkiye’ye çıkışta bulunuyorlar. Bu bakımından ABD’nin ortaya koymuş olduğu bu davranışın tamamen ‘lider devlet’ olarak Türkiye üzerinde yapmak istediği liderlik baskısından kaynaklanan bir yaklaşım olduğunu düşünüyorum” dedi.