Ertuğrul Özkök, Hürriyet'te "23 Haziran’da ‘kim her şey güzel olacak’çı, kim değil" başlığıyla yayımlanan yazısında "Madem 23 Haziran’da her şey güzel olacak. Şimdi gelin hep birlikte bir oyun oynayalım" ifadesini kullandı.
Özkök, Ipsos'un Türkiye'de yaptığı araştırmaya dair verilere de yer verdiği yazısına şöyle devam etti:
"Bakalım 23 Haziran’da her şey herkes için güzel olacak mı...
Geçen pazartesi günü Ipsos araştırma şirketinin İstanbul’daki merkezindeydim. Ipsos, Fransa’daki öğrencilik yıllarımdan bildiğim bir araştırma şirketi.
Fransa’daki büyük siyasi araştırmaları onlar yaparlardı. Ancak Türkiye’de siyasi araştırma işine pek girmiyorlar.
Daha çok tüketici davranışları, piyasa araştırmaları ve Türkiye’nin profili üzerine çalışıyorlar.
31 Mart seçiminden sonra bir ’sandık çıkış araştırması’ yaptılar...
Herkes bunun sonuçlarını merak ediyordu.
Ama seçimler tekrarlanacağı için bunu yayınlayıp yayınlamama konusunda kararsızlardı.
Yayınlamama eğilimi daha ağır basıyordu.
Ancak ellerinde çok ilginç bir başka çalışmanın sonuçları var.
Türkiye’nin insan profilini çıkarmışlar.
İnsanları, davranış karakterleri ve siyasal bakışları açısından gruplara ayırmışlar.
Sonra Silikon Vadisi şirketlerini andıran ofislerinin girişindeki salıncağa oturdum. Bazıları arkadaki bilardo masasına geçti.
Ve YSK’nın tarihi kararını açıkladığı dakikalarda bu fotoğrafı çektirdik.
Ipsos ofisinden çıkarken yanımda, 23 Haziran günü İstanbul’da oy kullanacak Türk seçmenin vesikalıkları, daha doğrusu robot portreleri vardı.
Buyurun hep birlikte bakalım.
Siz bu vesikalık karelerden hangisine giriyorsunuz...
Mahallenizdeki komşularınız, pazarda gördükleriniz, televizyonda konuşan kafalar kimlerdir...
Yani 23 Haziran günü kim kime oy verecek...
ARAŞTIRMA NASIL YAPILMIŞ?
- Ipsos Tüketici Panelleri’ne üye 34 ilden 15.000 birey ile gerçekleştirilmiş.
- Araştırma 14 yaş üstü Türkiye nüfusunu temsil ediyor.
- Bahçeşehir Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Nilüfer Narlı, sosyolog, gazeteci, yazar Can Kozanoğlu katkıda bulundu.
EN BÜYÜK GRUP: YÜZDE 23.7’MİZ ‘MEMNUN MUHAFAZAKÂR’
Türkiye’nin en büyük grubu bu insanlardan oluşuyor.
- En sevdikleri cümle şu: ’Türkiye Ortadoğu’nun en güçlü ülkesidir.’
- Çoğu Doğu ve Güneydoğu, İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde yaşıyor. Yaş dağılımı Türkiye’de neyse bu grupta da o.
- Hepsinin tuzu kuru değil ama Türkiye’nin içerisinde bulunduğu ekonomik ve siyasi durumdan en memnun vatandaşlar bunlar.
2. BÜYÜK GRUP: YÜZDE 16.2’MİZ ‘ÖZGÜRLÜKÇÜ MODERN’
- Türkiye'nin ikinci büyük grubu bu. Çoğu kentli.
- Çoğu Marmara ve Akdeniz’de yaşıyor. Çoğu 14-25 yaş arasında.
- Sosyoekonomik statüleri yüksek eğitimli bireyler bunlar.
- Farklı etnik köken, siyasi eğilim, cinsel eğilimi olan kişilere hoşgörüyle yaklaşılması gerektiğini düşünüyorlar.
- Çevre duyarlılıkları yüksek, sosyal yaşamda oldukça aktifler.
3. GRUP: YÜZDE 14.2’MİZ ‘KAYGILI MODERN’
- Onların en sevdiği değil ama en çok kullandıkları cümle şu: ’Ne olacak bu memleketin hali...’
- Üçüncü büyük grubun çoğu Marmara ve Ege’de yaşıyor. Yaş ortalaması ortalamanın üzerinde... Aslında gelir düzeyleri, memnun muhafazakârlardan daha iyi. Daha yüksek eğitimliler. Tabii eğitim yükseldikçe ülkenin içinde bulunduğu durumu daha iyi kavrıyor. O nedenle Türkiye’nin içerisinde bulunduğu ekonomik ve siyasi durumdan memnun değiller.
- Devletin Suriyelilere verdiği desteği onaylamıyorlar.
4. GRUP: YÜZDE 13’ÜMÜZ ‘YILGIN DEMOKRAT’
- Dillerinden düşmeyen cümle şu: ’Ülke elden gitti...’
- Daha çok Marmara ve Ege bölgelerinde yaşıyorlar.
- Orta yaş ve üzerindeler.
- Eğitimleri yüksek.
- Geçim zorluğu nedeniyle de hayatlarından memnun değiller.
- Gelecekten beklentileri düşük. Ülkenin ve ailesinin geleceği ile ilgili kaygıları var.
5. GRUP: YÜZDE 11.3’ÜMÜZ ‘KOYU MUHAFAZAKÂR’
- İç Anadolu ve Doğu&Güneydoğu Anadolu’da ikamet eden, ortalama üzerinde bireylerden oluşmaktadır.
- Hanelerindeki nüfus sayısı, Türkiye ortalamasının üzerinde.
- Eğitim seviyeleri düşük.
- Dini inançları siyasi ve sosyal hayatlarındaki bütün tutumları etkiliyor.
6. GRUP: YÜZDE 11.1’İMİZ ‘KAYITSIZ ŞİKÂYETÇİ’
- Eğitim düzeyi Türkiye ortalamasının altında...
- Yaşları daha çok 26-35 yaş aralığında...
- Çoğu düşük-orta sosyoekonomik statüde.
- Türkiye geneline kıyasla fazla bir sosyal yaşantıları yok.
- Ailelerinden çok arkadaşlarına zaman ayırmayı seviyorlar. Yani erkekleri mahalle kahvesinde vakit geçirmeyi tercih ediyor.
- Ama teknoloji merakları var ve bu nedenle borç harç olsa da elektronik cihazlarını sıklıkla değiştiriyorlar.
- Sosyal medyada vakit geçirmeyi seviyorlar.
7. GRUP: YÜZDE 10.3’ÜMÜZ ‘MAZBUT KANAATKÂR’
- Daha çok kırsal yöre insanları. Karadeniz-Akdeniz bölgelerinde daha çoklar.
- Yaş ortalamaları 36’nın üzerinde.
- Düşük sosyoekonomik statüden insanlar.
- Az eğitimliler ve kalabalık hanelerde yaşıyorlar.
- Sosyal olarak daha çok ailesiyle vakit geçiren, yaşadığı mahalleyi ve hayatı seven, dini inançlarına bağlı bireyler.
SONUÇ 1: BU YELPAZE KİMSEYE ‘BEN ÇOĞUNLUĞUM EZERİM’ HAKKI VERMİYOR
Ben elime kalemi kâğıdı aldım baktım. Evirdim çevirdim.
Vallahi çok renkli bir ülke...
Kimi ’Her şey daha iyi olmalı’ diyor.
Kimi ’Umudum yok ama daha iyi olmalı’ diyor...
Kimi daha emin ’Her şey mutlaka daha iyi olacak’ diyor...
Kimi ’Zaten en iyisi, daha ne iyi olacak’ havasında...
Vardığım sonuç şu:
Her tür insan var, ama ’Daha beter olsun’ diyen yok...
Ama bu yelpaze kimseye ’Arkadaş ayağını denk al, ben çoğunluğum, ezerim seni’deme hakkını vermiyor.
SONUÇ 2: BU TABLODAN KİM VE NE ÇIKAR
Alın siz de kalemi elinize...Rakamları yazın alt alta... Toplayın, bölün, çarpın, çıkarın...
Bakın siz de aynı şeyi göreceksiniz... Bana göre bu Türkiye’den kuvvetler ayrımı prensibine bağlı, sınırsız gücü sınırlayıcı, harika bir denge anayasası çıkar."
