'Onlarca yabani kahve meyvesi ağacı türü yok olmanın eşiğinde'

Bilim insanlarının araştırmalarına göre, bilinen 124 kahve meyvesi ağacı türünün yüzde 60'ı yok olmanın eşiğinde.

Yaklaşık yüzden fazla kahve meyvesi üreten ağaçlar doğada kendiliğinden yetişiyor, bunlardan sadece 2 tür içtiğimiz kahvenin ham maddesi olarak kullanıyor.

BBC'de yer alan habere göre, bilim insanları, rakamların endişe verici olduğunu ve yabani kahvenin küresel çapta içilebilir kahve çeşitliliği açısından kritik bir rol oynadığını dile getirdi.

'YABANİ KAHVE TÜRLERİ OLMASAYDI, DÜNYADA BU KADAR ÇOK İÇİLEBİLİR KAHVE ÇEKİRDEĞİ OLMAZDI'

İngiltere'deki Royal Botanic Gardens (Kraliyet Botanik Bahçeleri) veya bir diğer adıyla Kew Gardens'dan (Kew Bahçeleri) Dr. Aaron Davis, "Yabani kahve türleri olmasaydı, dünyada bu denli çok içilebilir kahve çekirdeği olmazdı. Çünkü kahve ekiminin tarihsel sürecine baktığımızda, yabani kahve türlerini sürdürülebilir kahve çekirdeği üretiminde kullandığımızı görmekteyiz" dedi.

Science Advances dergisinde yayınlanan araştırmada, aralarında uzun vadede durumu aciliyet gerektiren türlerde dahil olmak üzere yabani kahve türlerini korumak adına için alına tedbirlerin yetersiz olduğunu gözler önüne serdi.

Araştırma, 75 yabani kahve meyvesi ağacının yok olmayla karşı karşıya olduğunu, 35'inin ise tehlikede olmadığını ve 14 tür hakkındaysa uzmanların ellerinde yeterli bilgi olmamasından ötürü herhangi bir yargıya varamadıklarını ortaya koydu.

‘YABANİ KAHVE MEYVESİ VEREN AĞAÇ TÜRLERİNDEN YALNIZCA 28'İNİN EKİMİ YAPILIYOR'

Öte yandan araştırmada, yabani kahve meyvesi veren ağaçların yalnızca yüzde 28'inin ekiminin yapıldığı ve bu türlerinde sadece yarısının tohum bankasında tohum halde bulunduğu belirtildi.

‘ARABİCA'DA TEHLİKE ALTINDA'

Global Change Biology tarafından yapılan bir diğer çalışmada, küresel ısınmanın sonuçlarına göre oluşturulan tahminler göz önünde bulundurulduğunda, Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'nin (IUCN) kırmızı listesinde yer alan yabani Arabica kahve meyvesinin yok olma tehlikesiyle karşı kaşıya olan türler arasında sınıflandırılabileceğini ortaya koydu.

ARABİCA KAHVE ÇEKİRDİĞİ POPÜLASYONUNUN YARISINDAN FAZLASI 2088 YILINDA YOK OLABİLİR

Araştırmaya göre, yalnızca küresel ısınmaya bağlı olarak, yabani Arabica kahve meyvesi popülasyonunun yüzde 50'sinden veya daha fazla oranda bir bölümünün 2088 yılında yok olacağı öngörülüyor.

Yabani Arabica ticari kahve yetiştiriciliğinde tohum üretiminde kullanılmasından ve ayrıca başka bir türle aşılanmasına gerek kalmadan ekimi yapılabilmesinden ötürü kilit bir öneme sahip.

Anavatanı Etiyopya olan Arabica kahve çekirdeği yağmur ormanlarının yüksek bölgelerinde doğal olarak yetişmekte.

Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da düzelenen Çevre ve Kahve Ormanları Forumu'nda konuşan Dr Tadesse Woldemariam Gole, "Arabica kahvesinin Etiyopya ve dünya için önemini göz önünde bulundurduğumuzda, bu bitkinin vahşi yaşamda yaşayabileceği riskleri anlamak için elimizden gelenin en iyisini yapmamız gerekiyor" ifadelerini kullandı.

YABANİ KAHVE TÜRLERİ NEDEN ÖNEMLİ?

Birçok kahve içicisi farkında olmasa da içtiğimiz kahvenin çekirdeği, yüzlerce tür içerisinden yalnızca Kahve Arabica ve Kahve Robusta isimli iki kahve çekirdeği türünden üretilmekte.

Kahve Arabica ve Kahve Robusta haricinde dünya genelinde doğada kendiliğinden yetişen 122 ayrı kahve türü daha bulunmakta, ancak bu türlerden çoğunun tadı içime uygun olmamasından ötürü tüketilememekte.

Fakat, uzmanlar bu kahve türlerinin iklim değişikliği ve kahve ağaçlarına saldıran hastalıkların ortasında kahve bitkilerinin gelecekte hayatta kalmasına yardımcı olmak için kullanılabilecek genleri içerebileceği kanısında.
Uzmanlar, içilebilir kahve türlerinin korunmasında, yabani türlere uzun vadede ihtiyaç duyulabileceğini belirtiyor.

Dr. Davis, "Bu yabani kayakların yardımına zaman zaman başvurcağız" dedi.