'Trump'ın çekilme kararı Ankara'yı şaşırttı, hükümetin Suriye'nin kuzeyine yönelik 'oyunu' bozuldu'

ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'den çekilme kararını Türkiye ile koordineli bir şekilde hayata geçirme vurgusu yapmasının ardından dikkatler Ankara'nan tutumuna çevrildi. Trump'ın çekilme kararı sonrası Fırat'ın doğusuna yönelik planladığı operasyonu ‘ertelediğini' duyuran Türk hükümetinin aklında ne var? Türk askerleri Amerikan askerlerinin yerini mi alacak? Ankara'da kulislerde neler konuşuluyor?

Gelişmeleri Sözcü gazetesi Ankara temsilcisi ve yazarı Zeynep Gürcanlı ile konuştuk.

‘AMERİKAN ASKERLERİNİN ÇEKİLMESİ AKP HÜKÜMETİNİN OYUNUNU BOZDU'

Zeynep Gürcanlı'ya göre, Trump'ın çekilme kararı Türk hükümetinin ‘oyununu bozdu'. Suriye sahasında NATO üyesi bir ülkeyle çatışmaya girmenin ABD'nin en büyük endişelerinden olduğunu dile getiren Gürcanlı, Erdoğan yönetiminin bu endişeyi kullandığını, ancak çekilme kararıyla birlikte Ankara'da büyük şaşkınlık yaşandığını anlattı:

"Ankara'da müthiş bir şaşkınlık hakim. Çünkü uzun zamandır bir oyun oynanıyordu deyim neredeyse. Buradaki AKP hükümeti tehdit ediyor, karşılığında Trump bir geri adım adıyor, bir uzlaşma formülü buluyor. Böyle bir zafer imajı yaratılıyordu her operasyon ya da her Suriye ile ilgili gelişme konusunda. Amerikan askerlerinin çekilmesi (kararı) bu oyunu bozdu. Türkiye'deki mevcut hükümet ‘bir salvo yapıyordu'. ‘Şimdi Suriye'ye gireceğiz, Menbiç'e gireceğiz, olmadı Fırat'ın doğusuna gireceğiz' diye… Amerikalılar bir formülasyon buluyorlardı. Küçücük bir geri çekilme yapılıyordu. Bu da iç kamuoyunda bir zafer havası yaratıyordu ülkemiz açısından. Bu ortadan kalktı, oyun bozuldu. Amerikalılar çekilince birdenbire orası apaçık bir arazi haline geldi. Çünkü en büyük korku ya da endişe, Amerikalılar açısından, NATO ülkesi iki ittifak ülkesinin karşı karşıya gelip çatışmasıydı. Türkiye de bu rahatsızlığı duymakla beraber Amerikalılar daha fazla duyduğu için bunu çok ciddi kullanıyordu Türkiye'deki hükümet. Bu oyun bozuldu, önü açıldı hükümetin. Fakat bir bilinmezlik var. Birdenbire karşınıza ilk çıkacak olan çok uzun zamandır AKP hükümeti tarafından PKK terör örgütünün devamı niteliğinde olarak yorumlanan YPG/PYD, bunu geçerseniz IŞİD biraz aşağıda. IŞİD'i de hallederseniz karşınıza Suriye ordusu gelecek. Almanya parlamentosundaki raporda (Türkiye'yi işgalci güç olarak sunan) Türkiye'nin Suriye'deki askerlerinin durumu tartışma konusu yapılıyor."

‘RUSYA'NIN TÜRKİYE'NİN SURİYE'DEKİ VARLIĞINDAN HOŞNUT OLMADIĞI ORTAYA ÇIKTI'

Gürcanlı'ya göre, Rusya da yaşananlardan rahatsız. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un İdlib ile ilgili son açıklamasına dikkat çeken Gürcanlı, Rus bakanın vurguyu İdlib'e yaptığı ve Suriye hükümetinin Türkiye'nin buradaki varlığına ‘onay verdiğini' dile getirirken, başka yerlerdeki varlıklarının bunun dışında kaldığını anımsattığı görüşünde:

"Bir de Rusya'dan Dışişleri'nden gelen açıklama var. (İdlib'le ilgili) ‘Yapılan anlaşmayı Suriye hükümeti kabul etti, dolayısıyla Türk ordusu İdlib'de meşru olarak bulunuyor' diye… Bu çok önemli, orada sınır çizdi Rusya. ‘Türkiye'nin İdlib'teki varlığı meşrudur' diye. Tersten de okunur bu açıklamalar. Diplomaside söylenen kadar söylem de önemlidir. Burada Lavrov, Türk askeri orada meşrudur, peki geri kalan yerlerde? Rusya, Suriye işaretini ortaya atmış oldu. Bu üç açıklama arka arkaya okununca Rusların Türkiye'nin İdlib dışında Suriye'deki varlığından hoşnut olmadıkları ortaya çıkıyor. Daha ileri gitmelerini de aslında istemiyor. Lavrov'un açıklamasını okursak işin içine değil Fırat'ın doğusundaki topraklar Fırat'ın batısında halen Türkiye'nin ÖSO ile birlikte kontrol ettikleri topraklar konusunu bile bir nevi tartışma konuş yapıyor Rusya."

‘ŞAM, ORDUSUYLA TÜRKİYE ŞİMDİYE KADAR HİÇ KARŞI KARŞIYA GELMEDİ'

Şam'ın ordusuyla Türkiye'nin şimdiye kadar hiç karşı karşıya gelmediğini hatırlatan Gürcanlı'ya göre, Şam yönetimiyle PYD/YPG arasında uzlaşı sağlanması Ankara'nın bir sonraki hamlesini ortaya çıkaracak. Gürcanlı, Ankara'nın yerel seçimlerden sonra biraz daha temkinli adımlar atacağı görüşünü de taşıyor:

"Bu (Türkiye'nin ne yapacağı) biraz da Şam yönetiminin hamlelerine bağlı olacak. Şu anda Şam yönetimi ile YPG arasındaki gidiş gidişlerin varlığını biliyoruz. Ayrıca Moskova'da yine PYD/YPG'den bir heyet olduğunu da biliyoruz. Buradan çıkacak sonuçlar Ankara'nın bir sonraki hamlesini de belirleyecek. Eğer o bölgede rejimle PYD/YPG arasında bir uzlaşma olursa, oraya Suriye askerleri gelecek. O zaman Ankara'nın o bölgeye bir operasyon yapması sıkıntılı olur. Şam ordusuyla Türkiye şimdiye kadar doğrudan hiç karşı karşıya gelmedi. Geldiği zaman bunun sonuçları Ankara için çok ağır olabilir. Nedir bunun sonucu, Rusya'yı taraf tutmaya çağırmak olur. Rusya'nın da tutacağı tarafın Türkiye olmayacağı son derece açık. Amerikalılar çıkacaklarını açıklar açıklamaz, hemen bizimkiler ‘Biz operasyonu erteledik' dediler. Niye? Amerikan askeri oradayken giriyordunuz, şimdi niye girmiyorsunuz? Bir de işin iç politika boyutu var; seçimler. Seçimler olduktan sonra Türkiye biraz daha temkinli olacaktır diye düşünüyorum. İki tane takvim çok önemli. Birincisi seçim takvimi, ikincisi ekonomik kriz takvimi. Şu anda Türkiye'nin yaşadığı ekonomik kriz halka yavaş yavaş yansımaya başladı. Ama seçim nedeniyle iktidar bu krizin etkilerini azaltmak için elindeki son imkânları da kullanmakta."

‘SURİYE ORDUSU YERLEŞTİKÇE ANKARA'NIN OPERASYON YAPMA OLASILIĞI DA AZALACAK'

Gürcanlı'ya göre Suriye ordusu yerleştikçe Erdoğan yönetiminin operasyon yapma olasılığı da azalacak:

"Bu durumda Suriye'nin evladını Suriye'ye kırdırmak gibi bir durum çıkacak ortaya. İşgalci güç olmayacak. Burada şöyle bir sıkıntı var. Türkiye'nin (mesele olarak) açmadığı, bu operasyon için PYD/YPG'ye diğer ülkelerin bakışı. Amerika terörist olarak görmüyor. Rusya da görmüyor. Avrupa Birliği'nden hiçbir ülke görmüyor. Hatta Esad da görmüyor, masaya oturmuş durumda. Nokta atışı operasyonlar olabilir, küçük çaplı şeyler olabilir. Ama kimsenin terörist görmediği bir gruba operasyon yapıyorum diye, tanklarla toplarla o bölgeye girdiğiniz zaman da işin rengi değişir. Çünkü oralara artık Suriye ordusu yerleşiyor. Suriye ordusu yerleştikçe Ankara'nın operasyon yapma olasılığı da azalacak."

Türkiye, YPG'yi, PKK’nın Suriye’deki uzantısı olarak görüyor ve bu yapıyla ilişkili DSG gibi örgütlerin de 'terör örgütü' olarak kabul edilmesini istiyor. Ancak, Başta ABD olmak üzere Batılı güçler, Ankara’nın bu görüşünü kabul etmiyor. Ankara, ayrıca YPG'ye silah verilmesine de sert bir şekilde karşı çıkıyor.