Türkiye'nin geçirdiği e-dönüşüm sürecinde en önemli aktörlerden biri, insanların bir yerden diğerine gitmemesini ve ıslak imza yerine kullandığı e-imza oldu. UYAP ile avukatların, e-reçete ile doktorların daha çok kullanmaya başladığı e-imza, e-devlet uygulamalarının artmasıyla büyük kitleler tarafından kullanılmaya başlandı. Bunun yanında elektronik imzadan yola çıkan kimlik doğrulama uygulamaları sayesinde daha çok insan evinden çıkmadan devlet dairelerine dahi gitmeden resmi işlerini yapabilmeye başladı. E-Güven Genel Müdürü Can Orhun, Yeni Şeyler Rehberi programında e-imzanın teknolojinin gelişmesini ve insanların bunu etkin kullanmasını mümkün hale getirdiğini vurguladı:
‘BU DÖNEM ELEKTRONİK İMZA KULLANIMINI ZORUNLU HALE GETİRİYOR'
"Türkiye'de 10 senedir kullanılıyor. Ancak Türkiye'de kullanımların artmasıyla daha da aktif kullanılmaya başlandı. E-imza, başka bir elektronik veriye eklenen ya da başka bir elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik bir veri. Kurum adına değil, gerçek kişiler adına oluşturulan e-imza, ıslak imza ile aynı hukuki geçerliliğe sahip. Elektronik işlemlerde gönderilen bilginin yolda değişmediğini, gönderen kişiye ait olduğunu ve inkâr edilemeyeceğini garantiliyor. E-imza, ayrıca elektronik ortamda gerçekleşen işlemlerde kişilerin kimlik bilgilerinin doğruluğunu da gösteriyor. 2004'te 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu kabul edildi. Bu yasayla elektronik imzanın ıslak imzayla aynı delil gücüne sahip olduğunu gösteriyor. Yaptığımız tüm işleri zamandan ve mekandan bağımsız olarak elektronik imzayla halletmeye başladılar.
Bu dönem elektronik imza kullanımını zorunlu hale getiriyor. Bu kadar yoğun iş hayatında bir imza için bir yerden bir yere gitmek zorunda olmak gerçekten yük olmaya başladı. Şu anda BTK 2018 ikinci çeyrek rakamlarına göre yaklaşık 3 milyon kişide elektronik imza kullanıyor.
Normal bir belirli artış eğrisi var. Ama kamu uygulamalarının hayata geçtiği dönemlerde elektronik imza artıyor. Son 3-4 sene içinde e-dönüşüm süreci ciddi gelişmeler yaşadı. Örneğin e-reçete: Doktorlar tarafından kullanılınca tüm doktorlar elektronik imza almaya başladı. Benzer şekilde UYAP portalı var. Avukatlar adliyeye gitmeye gerek kalmadan işlerini yapabilmeye başladılar elektronik imzayla. O dönem avukatlar aldılar. Kamu tarafında uygulama çıktıkça e-imza artıyor.
Teknik ve yasal olarak baktığımızda e-imza gerçek kişiye verilir. Ama bizde gerçek kişiler bu imzaları kurumsal işlerinde kullanıyor. Veya bir kurumun imza yetkilisi kendisi adına alıp kurumsal işlerinde kullanıyor. E-imzada kullanım artınca bilinç de artıyor. Şu anda kimse imzasını başkasına vermiyor çünkü her işte kullanılıyor. Kendi banka hesaplarınızda kullandığınız gibi iş yerinde satın alma formlarında da kullanabiliyorsunuz. Kalem gibi düşünün bunu.
E-imza kullanım alışkanlıklarını araştırmak için uluslararası araştırma şirketi Ipsos ile ikinci "Elektronik İmza Kullanım Alışkanlıkları" araştırması yaptık. Elde ettiğimiz verilere göre, e-imza, en çok yüzde 50 oranıyla e-Devlet uygulamalarında kullanılıyor. Kamu projeleri yüzde 49 oranıyla ikinci sırada yer alırken, bankacılık işlemleri ve KEP yüzde 23 oranıyla üçüncü sırada.
‘YÜZDE 40 HER GÜN E-İMZA KULLANIYOR'
E-imzası olan profesyonel meslek sahiplerinin yüzde 40'ı her gün e-imza kullanıyor. Haftada birkaç kez kullananların oranı ise yüzde 22 iken ayda birkaç kez kullananların oranı yüzde 17.
Katılımcıların yüzde 81'i resmi işler için basılan kâğıdın gereksiz bir maliyet kalemi olduğunu düşünüyor. Islak imza toplamanın zaman ve emek kaybından dolayı iş süreçlerini yavaşlattığını ve kesintilere yol açtığını düşünenlerin oranı yüzde 78. Islak imza toplamak için çok fazla zaman harcandığını belirtenlerin oranı ise yüzde 76.
Bizim Tasdix isminde bir uygulamamız var: Bu, bilgisayar ortamındaki dokümanlarınızın elektronik olarak damgalandığı zamanı ve o tarihten itibaren üzerinde hiçbir değişiklik yapılmadığını gösteren, herhangi bir uyuşmazlıkta delil olarak gösterebileceğiniz bir zaman damgası uygulaması.
Tasdix sayesinde, fikir ve eserlerinizin özgün olduğunu ve hangi tarihte elinizde bulunduğunu kanıtlayabilir, iadeli taahhütlü gönderim gibi eski ve maliyetli yöntemleri kullanmak zorunda kalmazsınız. Ürettiğiniz dokümanların izinsiz kullanılması veya çalınması halinde Tasdix'lenmiş dosyayı delil olarak gösterebilirsiniz. Bunun bedeli sadece 5 TL.
Tasdix, tüm eserlerin hukuki olarak korunmasını sağlıyor. Resimden fotoğrafa, yazılı eserlerden moda tasarımlarına, edebiyattan müziğe, teknolojiden sanat alanına kadar fikri mülkiyet haklarının ve her türlü yeniliğin dijital ortamlarda güvenli şekilde korunmasını mümkün kılıyor. Bilgisayar ortamındaki verilerin elektronik olarak damgalandığı zamanı ve o tarihten itibaren üzerinde hiçbir değişiklik yapılmadığını güvence altına alan uygulama, yaratıcı çalışmaların başka kişiler tarafından çalınmasını, kopyalanmasını veya izinsiz kullanılmasını engelliyor. Kullanıcılar, uyuşmazlık durumunda hukuki geçerliliğe sahip bir delil belgeye sahip olabiliyor."
