‘S-400, Türkiye’nin bölgedeki konumunu güçlendirecek’

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Ankara'da düzenlenen Türk-Rus ilişkileriyle ilgili bir forumda, Rus tarafının en iyi teklifi verdiğini, 2019 sonuna doğru S-400'lerin ilk partisinin Türkiye'ye teslim edileceğini ve daha sonra ortak üretimin başlayacağını söylemişti.

Türkiye neden diğer ülkelerden gelen birçok teklif arasında Rus sistemini seçti? S-400'lerin ortak üretiminin her iki ülkeye faydaları neler? Türkiye'nin NATO üyeliği ile Rus silah alımı birbirine nasıl uyum sağlıyor?

Sputnik, bu soruların yanıtını, Rusya Dünya Ekonomisi ve Uluslararası İlişkiler Enstitüsü uzmanı Ferhat İbrahimov'a sorarak bulmaya çalıştı.

‘ABD, TÜRKİYE'YLE GERÇEK PARTNERLİK SEVİYESİNDE KONUŞMUYOR'

Türkiye'nin S-400'ü seçmesine birkaç faktörün sebep olduğunu belirten İbrahimov, bu konuyla ilgili şu değerlendirmede bulundu:

"Öncelikle Ankara-Washington ilişkileri bugün idealden çok uzak. Türkiye, NATO'daki liderlik konumuna sahip olmasına rağmen Amerikalıların onunla gerçek partnerlik seviyesinde konuşmadığının farkında. İkinci faktör, politik görüş farklılığı ve Amerikan tarafının Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın Suudi Arabistan'ın İstanbul konsolosluğunda öldürülmesini görmezden gelmesi, Amerikalıların anlık faydalar uğruna kendi değerlerini ne denli hiçe sayabildiğinin altını çiziyor. Üçüncü faktör, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin ikili işbirliği kapsamında NATO üyesi olan veya olmayan her bir ülkeyle diyalog yürütme hakkına sahip olduğunu savunarak çok yönlü politika izliyor. NATO'da lider konumunda olan Türkiye'nin bölgede oynadığı yeni büyük oyun, ABD'nin çıkarlarına kesinlikle uymuyor. Ama yeni jeopolitik gerçeklik kendi şartlarını dikte ediyor ve Türkiye bundan mümkün olan tüm faydaları almaya çalışıyor. Bu pozisyondan hareketle Moskova'nın teklifi Ankara'ya çok cazip geldi, çünkü Türkiye'nin çıkarlarını bozmuyor, aksine ülkenin güvenliğini sağlamaya yönelik".

‘TÜRKİYE VE RUSYA ALTERNATİF GÜVENLİK KALKANINI OLUŞTURABİLİR'

S-400'lerin ortak üretiminin iki ülke arasındaki güvenin en üst seviyede olduğunu gösterdiğinin altını çizen uzman, yorumunu şöyle sürdürdü: "Ankara'nın Moskova'yla ilişkileri güçlendirmeye olan ilgisi, askeri ve teknik işbirliğinin gelişimine ivme kazandırıyor. Bu da her iki ülkenin ekonomilerini güçlendirme fırsatını veriyor. Yani ortak üretim sadece ikili ilişkileri değil, bölge ülkeleriyle partnerliğin genişletilmesini de olumlu etkileyecek. Türkiye ve Rusya'nın S-400'lerin ortak üretimi, geleneksel olarak Türkiye'yle iyi ilişkilere sahip Katar ve Pakistan gibi ülkelerin de ilgisini çekecek. Rusya ve Türkiye'nin askeri alandaki bu tür işbirliği alternatif güvenlik kalkanının oluşması anlamına gelebilir".

‘S-400 KARARI ALINDI AMA BİRÇOKLARI SENARYOYU GERİ ÇEVİRMEK İSTİYOR'

Ama bu kalkanın bazı ülkeleri rahatsız edebileceğine dikkat çeken İbrahimov, "Çünkü, dünyanın çok kutuplu olduğunu kabul etmek istemeyenler var ve bunlar böyle bir işbirliğine karşı çıkabilir" dedi.

Washington'un böyle bir gelişmeyi beklemediğini ve şimdi muhtemelen Rusya-Türkiye ikili ilişkilerini bozacak mekanizmalar üzerinde düşündüğünü dile getiren uzman, "ABD, Polonya, Letonya, Litvanya, Estonya, İngiltere'nin görüşüne göre NATO üyesi ülkenin üye olmayan ve onların iddia ettiği gibi askeri tehdit arz eden bir ülkeyle işbirliği kabul edilemez. Böyle bir işbirliğine karşı çıkan ülkeler, Türkiye'nin diğer üye ülkelere örnek olmasından, diğer ülkelerin de Türkiye'yi takip ederek Rusya'yla askeri ve teknik işbirliği içine girmesinden ve bu yüzden ittifak için bölünmenin oluşacağından korkuyor" ifadelerini kullandı.

‘PROVOKASYON OLABİLİR'

İbrahimov, Türkiye'ye Rus sistemin sevkiyatına olası dış tepkiyle ilgili şu tahminde bulundu: "Rus-Türk ilişkileri bozmaya yönelik provokasyon olacak veya Amerikalılar Türkiye'yi, Rusya'yla askeri ve teknik işbirliği hızını düşürmeye zorlayacak duruma getirecek".