Tarihçi İlber Ortaylı, tarih boyunca ikili ilişkilerde farklı evreler yaşanmasına rağmen, her geçen yıl kültürel ve ekonomik alanda ilişkilerin daha da güçlendiğini söyledi.
Gelecek yılki Rusya-Türkiye kültür yılının da bunun bir örneği olduğunu belirten Ortaylı "Rus-Türk kültürel ilişkileri yakında daha gelişecek gibi duruyor. Kültür yılı çerçevesinde bildiğim kadarıyla 3 sergi ve 5 sempozyum yapılacak. St.Petersburg'daki Aniçkov Sarayı'nda ve İstanbul'daki Yıldız Sarayı'nda Aleksandr III-Abdühamid II konulu sempozyumlar düzenleyeceğiz. Arşivler konusunda da gayet kolay bir şekilde işbirliği yapılabilir. Ayrıca Ayvalık'ta 7 sene önce Osmanlıca yaz okulu kurmuştuk, bu yaz da tekrarlanması gerek. Bunların hepsinin yapılması lazım çünkü daha önce ilişkilerimizin bu tarafı maalesef ihmal edilmişti" dedi.
Panele katılan Rus Türkolog ve Rusya Bilimler Akademisi Doğu Araştırmaları Enstitüsü Tarih Bölüm Başkanı Dmitriy Vasilyev de Türkiye hakkında Rusya'ya ulaşan bilgilerin tarih boyunca ilgi gördüğünü söyledi.
Vasilyev "Bu bilgiler Kudüs'e giden hacılar tarafından aktarılıyordu, hatta ‘hojenie' (seyahatname) diye bir tür ortaya çıkmıştı, bunlar büyük ilgiyle okunuyordu. 19. yüzyılda ilişkilerimizin gelişmesine yönelik her türlü imkan vardı" dedi.
'ÜÇÜNCÜ SELİM VE BİRİNCİ PAVEL İLK KEZ ORTAK ASKERİ EYLEM DÜZENLEDİ'
"Reformcu iki imparator, Üçüncü Selim ve Birinci Pavel ilk kez ortak askeri eylemler gerçekleştirdi" diyen Vasilyev, şöyle devam etti: "Uşakov ve Kadir Bey'in yönetiminde bir filo kuruldu. Filo, General (Napolyon) Bonapart'a karşı askeri eylemler yürüttü. 19. yüzyılın başlarında Birinci Nikolay döneminde bir başka ittifak daha kuruldu, Rus güçleri Mısırlı paşa Muhammed Ali'nin birliklerine karşı İstanbul'u savundu."
'ARŞİVLERE GÖRE SSCB, ANKARA'YA DENİZALTI MÜFREZESİ GÖNDERMİŞ'
Yaptığı arşiv çalışmalarına da değinen Vasilyev, günümüze kadar arşivlerin kapalı olduğunu, ancak her geçen gün ilişkileri gün yüzüne çıkaran yeni belgelerin ortaya çıktığını vurguladı.
Vasilyev "Sovyet Rusya'nın Mustafa Kemal Atatürk ve Türk hükümetine silah ve altın yardımı yaptığı biliniyor. Geçenlerde donanma arşivlerinde SSCB'nin Ankara hükümetine Karadeniz'de Yunan ve İngiliz gemilerine karşı manevra gerçekleştiren bir denizaltı müfrezesi gönderdiğine dair bir belge bulduk. Mürettebat ve kaptanlar Rus'tu, ancak müfrezeyi General Rıza Nur yönetiyordu" ifadelerini kullandı.
Vasilyev, 20. yüzyılın başlarında Türkiye'deki insanların Rusya hakkında daha fazla bilgi sahibi olmaya başladığını, Gülnar Hanım'ın (Olga Lebedeva), Aleksandr Puşkin'in ‘Belkin Öyküleri' kitabını, Mihail Lermontov'un şiir ve düzyazı eserlerini ilk kez Türkçeye çevirdiğini söyledi.
"Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra ilişkilerimizde olumlu anlamda bir patlama oldu" diyen Vasilyev şu ifadeleri kullandı: "Son zamanlarda ülkelerimize daha sık gidip gelmeye başladık ve Batı'ya kıyasla çok daha fazla ortak geleneğimiz olduğunu fark ettik. Birbirimizi anlamamız daha da kolay hale geldi. Zira Rusya tarihi, Türk-Slav birliği ve ortak yaşantısından ibaret. Rus knyazlarının çevresindekilerin büyük kısmı Türkçe konuşuyordu. Birçok Rus knyazı da komşularının dili olan Türk dilini biliyordu. Günlük yaşamda da Rus ve Türk halklarının kültürlerinde birçok ortak nokta var."
Vasilyev, kendisi ve Ortaylı'nın temsilcisi olduğu Rus-Türk Tarihçiler Komisyonu'nun faaliyetlerinin yeniden başlatılması için çalıştıklarının da altını çizdi.
Çeviren: Tuğba Bolat
