Ekonomist Akman: İki ay sıfır bile çıksa, yıl sonu enflasyon hedefi tutmayacak

Ekonominin zor günleri geride bıraktığı söylenirken Ekim ayı enflasyon oranlarının açıklanmasıyla enflasyondaki artışın devam ettiği ortaya çıktı. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak Ekim ayıyla birlikte zor günlerin geride kaldığını Kasım ve Aralık aylarında önemli düzelmelerin yaşanacağını vurgulamıştı. Ekonomist ve yazar Dr. Cüneyt Akman, Seyr-i Sabah programında önümüzdeki aylarda enflasyon oranlarının sıfır dahi çıksa yine de Yeni Ekonomi Programı'nda geçen hedeflerin tutmayacağını söyledi:

‘YIL SONU HEDEFİ 4 KEZ REVİZE EDİLDİ'

"Piyasa da biraz daha düşük bekliyordu. Bu onları da şaşırttı. Öte yandan şaşırılması mı gerekiyordu? Haşır bu gayet normal daha bile yüksek olabilirdi. O kampanyaların henüz çok etkili olmadığı kendini gösteriyor. Piyasada bunları bahane ederek enflasyonu bir parça düşük gösterir algısı var. TÜİK'in beklentiyi boya çıkarmış olması Türkiye açısından da iyidir. TÜİK'e güven zaten sarsılmış durumda.

Hafif bir düşüş gösterir beklentisi vardı biraz o moralleri bozdu. Benim de kişisel kanaatim enflasyon biraz hız kesecektir yönünde. Eksi bile açıklanabilir. Ama öyle bile olsa ortada bir ciddiyetsizlik var. Daha mürekkebi kurumayan yeni ekonomi programı enflasyon 20.8 ilan etti. Yani Kasım ve Aralık'ta 0 bile gelse bu rakam tutmuyor. Daha siz bir sene sonu rakamı ilan ediyorsunuz, ilan ettiğiniz ayda aşılıyor. Yıl sonu hedefi de daha önce 4 kez revize edildi. Yapılanları yanlış olarak görmüyorum. Hepsinin olumlu etkisi olabilir. Psikolojik bir mücadele vermek de önemli. Ama iş raydan çıkınca meseleyi zabıta kuvvetiyle çözemezsiniz. Öyle olabilecek olsa dünyada insanlar neden enflasyon paketiyle uğraşır? Olacak iş değil. Para arzını kısamıyoruz. Para arzını kısarsanız onu harcayacağınız şeyleri kısmanız lazım. AKP'li bir belediye bütçesini açıkladı. Hortumu pahalıya almış, 300 kişiyi Çanakkale ziyaretine götürmüş, 10 bin kişilik ödenek almış. Kamuda israf var.

Türkiye bir rejim değişikliğine girdi. Bu bir süreç aldı. Birbiri ardına referandumlar yaşadık. Hükümetler karşılıksız para bastı ve enflasyon yaşandı. Geçmişte PKK tarafından kötüye kullanılan çözüm süreci yaşandı ve AKP, 7 Haziran seçimlerinde bunun kendisine karşı kötüye kullanılacağının farkına vardı. Birden politika değişti ve muazzam bir savunma harcaması yapılmaya başlandı. Savunma sanayilerinde doğru dürüst denetim gözükmüyor. Yap işlet devret meseleleri çok konuşuldu. 90 milyon kapasitesi olacak havalimanı için 70 milyon kapasiteli havalimanını yıkıyoruz.

Paranın gerçek bir değeri var mıdır? Bir değer hesaplaması yapılabilir. Dolara karşı değeri 5.5 hesaplaması yapılıyor. Peki 7'ye doğru gelmesinin sebebi neydi? Bir panik başlamıştı. Bunun önemli sebebi Türkiye'nin Batı, özellikle ABD ile şiddetli geçimsizliği. ABD'nin Türkiye'ye İran'a yaptığı gibi bir yaptırım uygulamasından korkuluyordu. Doların daha fazla yukarı çıkacağı beklentisi vardı. 200 milyar dolar borcu olan herkes bir an evvel kapatmak için dolar almaya gitti. Paniğin getirdiği bir şeydi bu. Biz o zamanlar söyledik: Bir normalleşme olursa Papaz Brunson bırakılırsa 5.7'nin altına düşer, sene sonunda da 5.5 olur demiştik. Şimdi Türkiye'nin İran yaptırımı 8 ülke dışında olması tersine bir etki yarattı. Şu anda gereksiz derecede aşağı iniyor. İktisatta aşağı inişin yukarı çıkıştan çok daha zor olduğunu herkes bilir. Yükselen fiyatlar aynı hızda düşmez. Aslında yükselen fiyatların hepsinin sebebi dolar değil. Türkiye uzun yıllardır enflasyonu halının altına süpürdüğü için bu enflasyon eninde sonunda döviz kuruna yansıyacaktı.

Faize etkisi çoktan oldu yükseldi. Şimdi panik unsuru azaldığı için iki yıllık tahvillerde gerileme var. Faiz borsa ve döviz kuruna göre hareketleri daha yavaş ve kararlıdır. Ama gösterge olarak daha iyidir. Türkiye aklın yoluna gider ve bunun için doğru dürüst adımlar atarsa düşüşler olacaktır. Geçmişteki o güzel günler düşük faizler yok artık. Dünyada da yok. Türkiye eski yaptığı işlerin sonuçlarını görmüş vaziyette.

Türkiye'nin muaf tutulması beklenecek bir şeydi. Biz neden korktuk? Brunson meselesinden dolayı neredeyse suni olarak tırmandı bu iş. Türkiye'nin bu işin içine katılabileceği korkusu belirdi. Brunson'ın pozisyonu bu işte o kadar kuvvetli değil. Buna en yakın ülke ABD ve İngiltere'dir. İngiliz Başbakanı bile bu yaptırımların tekrar konmasından üzüntü duyduğunu söyledi yani ABD'nin yanında o bile yok. 8 ülkeyi hariç tuttu ki o ülkeler İran'ın bütün petrolünü alabilecek durumda zaten. Petrol açısından zorlayıcı bir şey olmayacak. ABD doların gücünü çok fazla kullanmaya başladı. Bu da alternatif çözümlerin doğmasına neden olabilir. Euro'nun da böyle bir şeyle doğduğunu unutmamak lazım."