Herkesin çocukluğunun ayrılmaz bir parçası, yetişkinlik döneminde de sıklıkla tükettiği bir içecek olan gazozun Türkiye'de 81 ilin neredeyse tamamında farklı bir versiyonu var. Her biri bulunduğu toprakların lezzetlerini ve içenlere kentleri duyumsama imkanı sunan gazozun bambaşka bir hali Türkiye'ye geldi.
Rus bir anne ve Türk bir babanın kızı olan Syuzana Askarova, Sovyetler Birliği döneminde üretimine başlanan ve günümüzde de hâlâ tüketilen Gaz Voda'yı ülkemize getirdi. Tarhun otu, vanilya, bergamot, armut, karadut ve nar aromalı gazozu Kadıköy'deki dükkanıyla meraklılarına tattırmayı amaçlayan Askarova, ‘Çok seveceksiniz' sloganıyla yola çıktığı Gaz Voda'nın Stalin dönemine dayanan hikayesini Sputnik'le paylaştı.
Askarova, Rusya'nın başkenti Moskova'ya tatile gittiği sırada Kızıl Meydan'daki ünlü GUM alışveriş merkezinde Gaz Voda'yı bir kez daha tatma fırsatı bulup, çocukluğunda çok sevdiği bu tadın neden Türkiye'de olmadığını düşünerek böyle bir girişimde bulunduğunu söyledi.
Askarova "Aylar süren çalışmalarının sonucunda ilk olarak gazozu festivallerde, Ermeni vakıf toplantılarında, bazı başka azınlıkların etkinliklerinde ve müzik festivallerinde insanlara tattırdık. Renkli şurupları hunilerde gösterip gazozu müşterinin göz önünde yapıyor olmamız herkesin çok ilgisini çekti. Aromaları da Türkiye'de olmayan aromalar. Denedikçe, bizim de çocukluğumuzda sevdiğimiz gibi herkes çok sevdi" dedi.
Askarova'ya göre, Gaz Voda'nın Türkiye'deki gazozlardan farkı, aroma olarak çok daha kapsamlı ve yoğun olması. Zira gazozların içinde isimleriyle belirtilen aromalar dışında farklı tatlar da var. Dükkanda ayrıca Moskova'da kış günleri sokaklarda geleneksel olarak satılan alkolsüz sıcak şaraplar ve kış çayı da mevcut. Bunun yanı sıra Türkiye'deki seçenekler arasına standart olan 5 aroma dışında üzümlü gazoz seçeneği de eklendi. Gürcistan'daki çikolata ve vanilyalı gazoz aroması da yılbaşından sonra İstanbul'da olacak.
‘ÇOCUKLUĞUMUZDA OLUP ŞİMDİ OLMAYAN MARKALAR HEPİMİZİN İÇİNDE BİR UKDEDİR'
Askarova "Sovyet gazozları bizim çocukluğumuzda içtiğimiz tek gazlı içecek. Tek olması bir yana, çocukluğumuzda olup da şimdi olmayan markalar hepimizin içinde bir ukdedir. Tat olarak da ilgi çekici standart gazozlara göre. Buraya getirmemizin asıl amacı buydu. Aromaların tamamı özgün, Rusya'dan getirilen aromalar. Gelen bir sürü Rus müşterimiz var. Gören şaşırıp çocukluğunda içtiği Gaz Voda olup olmadığını soruyor" ifadelerini kullandı.
‘İNSANLARA SOVYET YAŞAM BİÇİMİNİ GÖSTERMEK İSTEDİK'
Askarova, konsept olarak Sovyetler'i öne çıkarmalarının sebebinin de insanlara Sovyet tarihi, oradaki yaşam biçimini de bir şekilde göstermek olduğunu ifade etti.
Askarova "Sovyetlerdeki yaşam biçimini minik de olsa yaşatalım istedik dükkanın içinde. O dönem de bizim sunduğumuz gibi sunuluyor. Şimdi de öyle. Eski 15 Sovyet ülkesinin de hepsinde var. Balkan ülkelerinde Oranjada diye geçiyor. Otomatlarda ya da cam haznelerde satıyorlar" dedi.
STALİN, TRUMAN'IN TABAĞINI BOŞ BIRAKMADI: SOVYETLER'İN DE GAZLI İÇECEĞİ VAR
Askarova, Gaz Voda'nın ortaya çıkış öyküsünü de şu sözlerle dile getirdi: "Bu gazozun hikayesi aslında çok ilginç. 1952 yılında ABD Başkanı Henry Truman, Stalin'e,- biraz nispet olsun diye sanıyorum- bir kasa Coca Cola gönderiyor. O zamanlar siyasiler birbirlerine hediye gönderiyorlar politik imalarla. Rus Devlet erkanı kolayı çok seviyor. Ama Sovyetler'de özellikle Amerikan ürünü bir şey satılamayacağı için bunun muadili bir içecek geliştirmeye karar veriyorlar. Gaz Voda deyince akıllarına Sovyetler gelsin diye. Yani aslında Coca Cola'ya rakip olarak çıkıyor. O sırada da zengin bitki örtüsüne sahip Gürcistan'da bir eczacı şurupları üretiyor. Sonunda aromalar gazoza dönüştürülüp satılıyor. Sonra devletin verdiği destekle gazoz Sovyet ülkelerine yayılıyor. Yani Coca Cola'ya karşı Sovyetlerde de bir gazlı içecek var deniliyor. Eskiden otomatlarda satılıyordu. Tek bir bardak vardı otomatlarda, aromanızı seçip o tek bardaktan gazozunuzu içiyordunuz, sonra bıraktığınız bardakla başkaları içiyordu. Sovyetler'in dağılmasından bu yana bazı ülkelerde hâlâ var bu."
‘RUSYA DEĞİL, ABD MENŞEİLİ GİBİ PAZARLANIYOR'
Askarova'ya göre, Coca Cola'ya rakip olarak çıkan bu gazoz, Sovyetler Birliği'nin son yıllarında ABD'ye de gönderildi. Ancak tarihi bilinmediği için Gaz Voda, ABD ürünü sanılıyor.
Askarova "ABD'ye giden bazı arkadaşlarım bizim oradan aldığımızı sanıyor. Zira gazozun geçmişini bilmiyor insanlar. ABD bu konuda da baskın çıkıyor, orada da bunu kendi ürünü gibi pazarlıyorlar. Şu anda İtalya'da ve ABD'de de satışı var hâlâ" dedi.
Askarova'nın planları arasında dükkana farklı başka Rus lezzetleri ve kültürel unsurlarını kazandırmak var: "Gelecekte 3-4 çeşit Rus tatlısı, ‘pirojki' gibi 2 çeşit Rus tuzlusu Gaz Voda dükkanında olacak. Orada gördüğümüz ve burada bilinmeyen tatları sunacağız. Ruslar eski yılbaşını kutlar, bu eski yılbaşı 10-13 Ocak'ta kutlanır. Bunları da buraya getirip, hem buradaki insanlara ekstra bir kutlama günü sunmak, hem de bu tür şeyleri Gaz Voda'nın bir eğlencesi haline getirmek istiyoruz. İlerleyen zamanlarda şurupları burada üretip şişelemenin yanı sıra farklı etkinlikler de planlıyoruz."
