Tütün ürünlerinde vergi artırılacak

Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2018-2023 tamamlandı. Tütün ürünlerinin dünyada olduğu gibi Türkiye'de de en yaygın kullanılan bağımlılık yapıcı maddeler arasında yer aldığı belirtilen eylem planında, tütün kullanımının aynı zamanda önlenebilir hastalık ve ölüm sebepleri arasında ilk sırada bulunduğu vurgulandı.

Dünya genelinde tütün ürünü kullananların yaklaşık yüzde 80'inin düşük ve orta gelirli ülkelerde yer aldığına dikkati çekilen eylem planında, Türkiye'nin 28 Nisan 2004'te Tütün Kontrolü Çevre Sözleşmesi'ne imza atarak tütün kontrolünün sağlanması ve önleyici tedbirlerin alınması için harekete geçtiği anımsatıldı.

Bu kapsamda ilgili mevzuatların hazırlanarak kapalı alanlarda sigara içilmesinin yasaklandığı hatırlatılan eylem planında, alınan tedbirlerle 2014 yılında yüzde 32.5 olan tütün kullanım oranlarının 2016 yılında yüzde 31.6'ya kadar düşürüldüğü ifade edildi.

Toplumdaki tüm bireylerin, tütün ürünlerin sağlık, ekonomik, çevresel ve sosyal zararlarından korunması amacıyla hazırlanan eylem planında, nihai amaca ulaşabilmesinin izlenmesi için 'nihai amaç göstergeleri' belirlenerek, 2018-2023 döneini kapsayan hedefler tespit edildi.

'ULUSAL POLİTİKALARLA UYUMLU VERGİ VE FİYAT POLİTİKASI UYGULANACAK'

Tütüne talebin azaltılması için fiyat ve vergi önlemlerinin özellikle gençlerin sigaraya başlamasını önleme konusundaki etkisinin büyük olduğu vurgulanan planında, vergi artışı yoluyla, talep edilen tütün ürünü miktarının azaltılması tezine işaret edildi. Fiyatlarda yüzde 10'luk bir artışın tütün kullanımında yüksek gelirli ülkelerde yüzde 4, orta ve düşük gelirli ülkelere ise yüzde 5'lik bir azalışa neden olduğu ve fiyata duyarlı düşük gelir grubundaki bireyler ve gençler için tütün ürünlerin erişebilirliğini azalttığı ifade edildi.

Tütün ürünleri üzerinden sadece belli oranda vergi almanın yetersiz olduğu, tütün ürünleri fiyatının belli bir eşiğin altına düşmesini engelleyecek bir mekanizma geliştirilmesi gerektiği ifade edilen planda, böylece oluşturulan yüksek fiyatların özellikle gençleri tütün ürünü kullanmaya başlamaktan vazgeçireceği ve halen kullanmakta olanları ise bırakmaları için teşvik edeceği görüşüne yer verildi.

Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi'nin (TKÇS) politika paketi niteliğinde önerilen önlemler içinde yer alan tütün ürünlerindeki vergilerin artırılmasına ilişkin de düzenlemenin öngörüldüğü eylem planı kapsamında, ulusal politikalarla uyumlu vergi ve fiyat politikası uygulanacak.

'2019-2023 ARASINDA YENİ VERGİ SİSTEMİ HAYATA GEÇİRİLECEK'

Türkiye'de tütün ürünleri üzerinden, nispi ve maktu olmak üzere iki ayrı Özel Tüketim Vergisi tahsil ediliyor. Bunların üzerine, KDV'siz fiyat üzerinden yüzde 18 KDV ekleniyor ve sonuçta bir paket sigara üzerindeki ortalama vergi yükü yüzde 85.3 düzeyine ulaşıyor.

Eylem Planı ile tütün ürünleri üzerindeki vergi yükünün artırılarak, tütün ürünlerinin fiyatlarının yükseltilmesini sağlayacak faaliyetlerin hayata geçirilmesi planlanıyor.

Bu kapsamda, vergi tutarlarının kişi başı yurt içi hasıla oranları ile asgari ücretteki artışlar göz önünde bulundurularak arttırılması, vergi tutarlarının en az nihai göstergelerdeki hedeflere ulaşabilecek düzeyde yükseltilmesi sağlanacak.

Bu konuda Maliye Bakanlığı, sorumlu ve iş birliği yapılacak kurum olacak. Bu yıl içinde sigara fiyatlarının özellikle çocuk ve gençlerin ulaşabilirliğini azaltacak ölçüde artırılabilmesi için mevcut sistemin gözden geçirilecek ve ihtiyaç duyulan mevzua değişikliği taslağı hazırlanacak. 2019-2023 yılları arasında ise yeni vergi sistemi hayata geçirilecek.

Otomatik fiyat güncelleme mekanizması, tütün ürünlerinin fiyatlarının satın alma gücünün üstünde artmasını sağlayacak şekilde sürdürülecek.

Tütün mamullerinden alınan ÖTV tutarlarının, ocak ve temmuz aylarında, artırılmasına devam edilecek.

Uçları açık purolar ve sigarillolarda uygulanan vergi oranları, sigaralara uygulanan vergi oranları ile aynı düzeye getirilecek.

'İTHAL ÜRÜNLERDEN ALINAN VERGİ ORANLARI ARTIRALACAK'

Ayrıca, tütün mamullerinin üretim, ithalat, satış ve sunumundan gelir elde edenlerin ödeyecekleri vergi tutarlarının artırılması kapsamında, ithal tütünden alınan vergi oranları yükseltilecek. Bu yıl içinde ithal tütünden alınacak yeni bir vergi sistemi için gerekli taslak mevzuat hazırlanacak ve 2019'da ilgili mevzuat hayata geçirilecek.

Sigara bayileri, nargile kafeler gibi tütün ve tütün mamülü satış veya sunum yapan kişi ve kuruluşlardan ÖTV ve KDV gibi vergilere ilave olarak tütün mamülü tedarikçilerine ödedikleri fatura tutarının belli bir miktarının tütünle mücadele çalışmalarında kullanılmak üzere genel bütçede yeni bir vergi olarak tanımlanması sağlanacak. Bunun için bu yıl içinde hazırlanacak mevzuatın seneye hayata geçirilmesi sağlanacak.