Yeni hükümet, Türkiye’nin Suriye politikasında değişim işareti mi?

Prof. Dr. Hasan Ünal, Suriye alanında çalışmış birinin Ticaret Bakanı olmasının "umut verici" olduğunu ifade ederken "Türkiye'nin dış politikasında Suriye'yle ve Ortadoğu çerçevesinde bazı değişiklikler bekliyorum" dedi.

Doç. Dr. Barış Doster ise Ticaret Bakanlığı'na atanan isim üzerinden Türkiye'nin Suriye politikasında değişiklik beklentisinin "aşırı iyimser" bir yorum olduğunu dile getirerek "Cumhurbaşkanı'nın ağzından Suriye politikasında değişimi vaat eden, hatta ima eden bir söz duymadık. Dolayısıyla Ticaret Bakanlığı'na eski Suriye-Türkiye İş Konseyi Başkanı'nın gelmesiyle Suriye politikasının değişeceğini söylemek fazla iyimser bir yorum olur" diye konuştu.

24 Haziran seçimlerinde tekrar seçilen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün yemin ederek görevine başladı ve 16 Nisan 2017'deki referandumda kabul edilen Anayasa değişikliği uyarınca Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi yürürlüğe girdi. Erdoğan, düzenlenen törenin ardından göreve getirdiği bakanları da açıkladı. Mevlüt Çavuşoğlu, Dışişleri Bakanlığı görevine tekrar atanırken Ticaret Bakanlığı'na daha önce Dış Ekonomik İlişkiler Konseyi (DEİK) Türkiye-Suriye İş Konseyi Başkanlığını da yürütmüş olan Ruhsar Pekcan getirildi. Daha önce Suriye-Türkiye İş Konseyi Başkanlığı'nı da yürütmüş olan Pekcan'ın Ticaret Bakanı olması "Suriye ile ilişkilerde normalleşme yoluna gidilebilir mi?" sorularını da beraberinde getirdi.

"SURİYE POLİTİKASI SÜRDÜRÜLEBİLİR HALDE DEĞİL"

Konuyla ilgili Sputnik'e konuşan Atılım Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünden Prof. Dr. Hasan Ünal, "Prensip olarak, Türkiye gibi dış politika sorunları kangrene dönüşmüş bir ülkede yeni bir hükümet kurulduğunda dış politikada bir gözden geçirme süreci beklenir. Çünkü kamuoyu baskısı geride kalmıştır; önemli bir dış politika gözden geçirmesi yapıldığı takdirde muhalefetin iktidar üzerine gelmesi ihtimali kalkmıştır, hükümet daha rahat adımlar atabilir. Çünkü dış politikada attığı adım kamuoyunda kısa süreli tepkiye yol açsa bile diğer seçime kadar unutulur gider. Türkiye'yle ilgili düşündüğümüzde bunların yapılması lazım. Çünkü Türkiye'nin Suriye politikası sürdürülebilir bir halde değil, her manada sorunlu" dedi.

"SURİYE'YLE TİCARET ALANINDA BİRİNİN BAKAN OLMASI ÜMİT VERİCİ"

İzlenen dış politikanın ekonomik olarak da maliyeti olduğunu belirten Ünal, "Suriyeli mülteciler için 40 milyar dolar harcandığı söyleniyor, bir de Suriye'yle 7 yıldır kaybedilen dış ticareti yazın. Çok büyük bir kayıp söz konusu, bu artık sürdürülemez. Bu çerçevede Ticaret Bakanlığı'na daha önce Suriye'yle ticaret alanında çalışmış birinin getirilmiş olması ümit verici. Ama her halukarda stratejik olarak da askeri olarak da politik olarak da bizim dış politikamızın sürdürülebilir bir hali yok, mutlaka gözden geçirilmeye ihtiyacı var" diye konuştu.

Ünal, Türkiye'nin bu konuda vakit geçirmeden adım atması gerektiğini ifade ederek "Bir de şöyle bir durum var; 16 Temmuz'da yapacakları görüşmede Putin ve Trump, Suriye konusunda PYD'ye geniş özerklik vererek anlaşırlarsa Suriye'nin bizimle anlaşmaya ihtiyacı ortadan kalkar. Biz adım atacaksak bir an önce atmamız lazım" dedi.

"TÜRKİYE'NİN RUSYA VE İRAN'LA İŞBİRLİĞİNİ DERİNLEŞTİRMESİ, SURİYE POLİTİKASINDAKİ DEĞİŞİME BAĞLI"

Türkiye'nin Rusya ve İran'la işbirliğini derinleştirmesi için Suriye politikasını değiştirmesi gerektiğini vurgulayan Ünal, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ağustos ayında Tahran'da yapılacak Türkiye-Rusya-İran üçlü liderler zirvesinde muhtemelen hem Putin hem Ruhani Cumhurbaşkanı Erdoğan'a ‘Siz Suriye'yle ne zaman normalleşeceksiniz? Kontrolünüz altına aldığınız Suriye topraklarının egemenliğini ne zaman Suriye devletine devredeceksiniz?' diye soracaklardır. Türkiye'nin Rusya ve İran'ın dostluğuna şiddetle ihtiyacı var. Bu dostlukları sürdürebilmesinin yolu da Suriye'deki politikalarını gözden geçirmesine bağlı. Eğer Suriye konusunda Türkiye, Suriye hükümetiyle normalleşirse Türkiye'nin Rusya ve İran'la olan sorunları azalır ve işbirliği derinleşir, birçok başka alanı da kapsar hale gelir. Dolayısıyla bu çerçeveden bakıldığında Türkiye'nin dış politikasında bir değişiklik yapılması mecburiyeti var."

"HÜKÜMETİN BU KONUDA ADIM ATMA İHTİMALİ VAR"

Hükümetin Suriye konusunda izleyeceği dış politika konusundaki beklentisini de ifade eden Ünal, "Kadro aynı kadro ama belki de seçim, kamuoyu baskısı, muhalefet eleştirisi geride kaldığı için adımlar atabilirler gibi geliyor bana. Adımlar atma ihtimalleri atmama ihtimaline ağır basıyor. En önemli mesele de sığınmacılar meselesi. Bu sığınmacıların tekrar memleketlerine dönmelerini istiyorsa Türkiye, o zaman da birtakım adımlar atması lazım. Çünkü Suriye'yle uzlaşmadan o sığınmacıları evlerine göndermeniz kolay olmayacaktır. Bu insanların rahatlıkla evlerine dönebilmesi için Suriye hükümetiyle anlaşılması lazım. Dolayısıyla bütün bunlar beni iyimser olmaya itiyor. Türkiye'nin dış politikasında Suriye'yle ve Ortadoğu çerçevesinde bazı değişiklikler bekliyorum" diye konuştu.

"TİCARET BAKANI ÜZERİNDEN SURİYE POLİTİKASINDA DEĞİŞİKLİK BEKLENTİSİ FAZLA İYİMSER"

Konuyla ilgili Sputnik'e değerlendirmelerde bulunan Doç. Dr. Barış Doster ise Ticaret Bakanlığı'na atanan isim üzerinden Türkiye'nin Suriye politikasında değişiklik beklentisini "aşırı iyimser" bir yorum olduğunu söyledi.

Doster, "Dışişleri Bakanı makamını muhafaza ediyor. Bizzat Cumhurbaşkanı'nın ağzından Suriye politikasında değişimi vaat eden, hatta ima eden bir söz duymadık. Dolayısıyla Ticaret Bakanlığı'na eski Suriye-Türkiye İş Konseyi Başkanı'nın gelmesiyle Suriye politikasının değişeceğini söylemek fazla iyimser bir yorum olur" diye konuştu.