'Yüzyılın tokadı': Filistin ile İsrail arasında, ABD yerine kim arabulucu olacak?

Russia Today (RT) Filistin yönetiminin yeni tutumunun Arap-İsrail çatışmasıyla ilgili gelişmeleri ne şekilde etkileyeceğini araştırdı.

'PLANI KABUL ETMİYORUZ'

Abbas, Filistin Kurtuluş Örgütü'ne bağlı Filistin Merkez Konseyi'nin, işgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentinde, 'Kudüs, Filistin'in Ebedi Başkenti' temasıyla düzenlenen 28. Dönem Çalışma Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, Filistin yönetiminin işgal gücü egemenliğinde varlığını sürdürmesinin kabul edilemez olduğuna dikkat çekti.

ABD'nin, Filistin-İsrail barış görüşmelerindeki arabuluculuğunu ve ABD'nin Filistin-İsrail barış sürecine temel olması için hazırladığı ve 'yüzyılın anlaşması' olarak isimlendirdiği planı kabul etmediklerini vurgulayan Abbas, "Yüzyılın anlaşması aslında yüzyılın tokadıdır" diye konuştu.

'FİLİSTİN DOĞU KUDÜS'TE ISRARCI'

Rusya Dışişleri Bakanlığı'na bağlı Moskova Uluslararası İlişkiler Üniversitesi'nden (MGİMO) doğu bilimci Yuriy Zinin, bunun beklenen bir tepki olduğunu söyledi.

RT'ye konuşan Zinin, "ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak kabul etmesi, ileride yapılacak müzakerelerin önünü kapatıyor" ifadelerini kullandı. Zinin, Filistinlilerin Doğu Kudüs'ün başkentleri olarak kabul edilmesi konusunda mücadele etmeye kararlı olmaları sebebiyle, ABD'nin Trump'ın damadı Jared Kushner'in öne sürdüğü planın Abbas tarafından kabul edilemez olduğunu kaydetti.

'ABD TAMAMEN İSRAİL TARAFINDA OLDUĞUNU GÖSTERDİ'

İki ülke arasındaki ihtilafta tek bir ülkeyi destekleyen ABD'nin artık ‘arabulucu rolüne uygun olmadığını' söyleyen Zinin, "Bu, tüm uluslararası anlaşmaları ihlal eden ve ABD'nin tamamen İsrail tarafında olduğunu gösteren tek taraflı bir eylem" diye kolnuştu.

Rusya Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü'nden Boris Dolgov ise, RT'ye verdiği röportajda, "Mahmud Abbas'ın açıklamaları, Trump'ın Kudüs açıklamalarına ve İsrail'in diğer devletleri Trump'ın örneğini izlemeye çağırmasına verilen tepkinin bir devamı" ifadelerini kullandı.

YENİ ARABULUCULAR

ABD'nin arabuluculuğunu kabul etmediklerini söyleyen Abbas, arabuluculuk görevini ‘uluslararası konferansta oluşturulacak ve 4 ya da 5 ülke veya taraftan oluşan uluslararası komitenin' yapması gerektiğini belirtti.

Zinin, Filistin ile İsrail arasındaki durumun herhangi bir arabulucu tarafından düzeltilmesinin çok güç olacağını söyledi ve sözlerine şöyle devam etti:

"Müzakereleri başlatma inisiyatifini uluslararası örgütler de, Birleşmiş Milletler (BM) de, (BM, AB, ABD ve Rusya'nın oluşturduğu) ‘Ortadoğu Dörtlüsü' de alabilir. Fakat ABD böyle bir tutuma girdiğine göre dörtlüye de sorular sorulacak."

'FİLİSTİNLİLER ARASINDA FİKİR BİRLİĞİ YOK'

Filistinlilerin arasında müzakerelerle ilgili fikir birliği olmadığına ve bunun barış sürecini zorlaştırdığına işaret eden Zinin, Rusya'nın Filistinlilerin arasındaki birleşmeyi destekleyeceğini düşündüğünü dile getirdi.

Zinin, Moskova'nın tutumunun tüm tarafların daha önceki anlaşmalara uymalarının vurgulanmasından ibaret olduğunu da sözlerine ekledi.

ABD'nin arabuluculuğundan vazgeçmenin oldukça güç olacağına dikkat çeken Dolgov, "Arap ve Müslüman ülkeler dahil, bölgenin birçok ülkesi ABD'nin siyasetinin minvalinden ilerliyor ve dünya toplumunda da ABD'ye bağlı olan oldukça fazla ülke var" diye konuştu.

‘OSLO ANLAŞMASI BİTİK'

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, İsrail'in, 1993'te Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ile İsrail arasında yapılan Oslo Barış Anlaşması'nı "sonlandırdığını" belirterek, İsrail'le daha önce imzalanan anlaşmanın tümünün tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi.

Abbas'ın Oslo anlaşmasının işe yaramadığı hakkındaki açıklamasını hatırlatan Dolgov, anlaşmanın büyük bir kısmının uygulanmadığına dikkat çekti. Rus uzman, "Oslo anlaşmasının ve daha önce imzalanan anlaşmaların maddeleri, Filistin yönetiminin İsrail'le güvenlik alanında işbirliği yapmasını öngörüyordu, fakat Abbas, bu kısmın da uygulanmadığını düşünüyor" diye konuştu.

'MEVCUT ANLAŞMALARI GÖZDEN GEÇİRMEK KOLAY DEĞİL'

İsrail'in yapılan anlaşmalar kapsamında Ürdün Nehri'nin Batı Yakası'na su ve elektrik enerjisi sağladığı ve halen İsrail'de çalışan birçok Filistinli olduğu için mevcut anlaşmaların gözden geçirilmesinin hiç de kolay olmayacağını vurguladı.

Dolgov, "Açıklamaların çoğu, Filistin yönetiminin tepkisini ortaya çıkarmayı ve dünya toplumunu İsrail'e baskı yapmak için hareketlendirmeyi amaçlıyor" ifadelerini kullandı.